Στον δημόσιο διάλογο που άνοιξε μετά τη ραδιοφωνική παρέμβαση του θεολόγου Θεόδωρου Κυριακού και στο δημοσίευμα με τίτλο «Κυριακού: Το Πατριαρχείο Μόσχας προσπαθεί να δημιουργήσει προβλήματα», παρεμβαίνει ο Πρωτοπρεσβύτερος Ματθαίος Βουλκάνεσκου, κληρικός της Μητροπόλεως Νήσων Μεγάλης Βρετανίας και Ιρλανδίας του Πατριαρχείου Αντιοχείας.
Στην εκτενή του απάντηση, ο π. Ματθαίος αντικρούει τις τοποθετήσεις του κ. Κυριακού περί της Συνόδου του Κολυμπαρίου (Κρήτη, 2016), χαρακτηρίζοντας τις απόψεις του θεολόγου θεολογικά ατεκμηρίωτες και εκτός πατερικής παραδόσεως.
Αυτούσια η απάντηση
Το άρθρο περιγράφει μια ραδιοφωνική εκπομπή στο RadioProto όπου ο κύριος Κυριακού ήταν καλεσμένος. Ο υπότιτλος του άρθρου είναι: «Σκληρή απάντηση στις επιθέσεις κατά της Συνόδου του Κολυμπαρίου και αιχμές για ρωσική εκκλησιαστική επιρροή πίσω από την αποτείχιση, αφήνει ο θεολόγος, Θεόδωρος Κυριακού.»
Ο κύριος Κυριακού χαρακτηρίζει τις κατηγορίες αιρέσεως που απευθύνονται προς την αποκαλούμενη «Αγία και Μεγάλη Σύνοδο της Ορθοδόξου Εκκλησίας» του Κολυμπαρίου, Κρήτη, του 2016 ως «φαντασίες και παραμύθια», δίνοντας έτσι το μέτρο της προσωπικής του πίστεως, ότι μπορούν να υπάρχουν πολλές Αλήθειες που αλληλοαποκλείονται. Όμως αυτό δεν αποτελεί θεολογικά τεκμηριωμένη απάντηση.
Ο ίδιος δεν δύναται να εξηγήσει γιατί η Συνέλευση της Κρήτης του 2016 είναι Ορθόδοξη Σύνοδος. Δεν είδαμε κανένα επιχείρημα από το Ευαγγέλιο ή από τους Αγίους Πατέρες προς υποστήριξη των ιδεών που υπερασπίζεται με τόση επιμονή αλλά χωρίς σύνεση.
Υπενθυμίζουμε ότι τα επίσημα ψηφίσματα των τεσσάρων Αυτοκεφάλων Εκκλησιών που δεν συμμετείχαν στη Συνέλευση της Κρήτης του 2016 επικαλούνται ακριβώς δογματικούς λόγους και όχι απλώς διοικητικές ή άλλης φύσεως διαφορές. Αυτά μπορούν να μελετηθούν εδώ:
Αναφορικά με την αδυναμία διόρθωσης των κειμένων πριν ή κατά τη διάρκεια της αποκαλούμενης Συνόδου της Κρήτης, ο Σεβασμιώτατος Γαβριήλ, Μητροπολίτης Λόβετς, Εκπρόσωπος της Συνόδου του Πατριαρχείου Βουλγαρίας, διευκρίνισε στις 18 Ιουνίου 2016, δηλαδή 8 ημέρες πριν τη λήξη των εργασιών της Συνέλευσης του Κολυμπαρίου Κρήτης στις 26-06-2016 τα εξής:
« Δεύτερον, εξετάσαμε τους κανονισμούς που υιοθετήθηκαν στην αρχή του έτους, τον Ιανουάριο, στο Σαμπεζύ από τους προκαθημένους και τους εκπροσώπους των Ορθοδόξων Εκκλησιών. Σε αυτούς προβλέπεται ότι η διαδικασία επανεξέτασης των εγγράφων έχει ως εξής: αν μια προτεινόμενη αλλαγή σε ένα έγγραφο δεν εγκριθεί ομόφωνα από όλες τις Ορθόδοξες Εκκλησίες, τότε η αλλαγή δεν μπορεί να υιοθετηθεί. Καταλάβαμε σαφώς ότι οι τροποποιήσεις μας δεν θα εγκρίνονταν.
Η Πανορθόδοξη Επιτροπή στο Σαμπεζύ εξέτασε τα έγγραφα που είχαν επεξεργαστεί τον προηγούμενο αιώνα. Οι προκαθήμενοι τότε αποφάσισαν ότι οι τροποποιήσεις θα έπρεπε να είναι μόνο καλλωπιστικού χαρακτήρα, διότι δεν είχαν την εντολή να επιφέρουν ουσιαστικές αλλαγές. Σε αυτήν την κατάσταση ελπίζαμε ότι τα προσχέδια των εγγράφων θα αναθεωρούνταν σοβαρά κατά την ίδια τη Σύνοδο. Δυστυχώς, όμως, έγινε σαφές ότι τα προσχέδια μετατράπηκαν σε εγκεκριμένα έγγραφα με ομόφωνο τρόπο και ουσιαστικά αμετάβλητα. Κατά συνέπεια, εφόσον η κατάσταση δεν αλλάζει, η απόφασή μας ήταν να μην συμμετάσχουμε στη Σύνοδο. Οι Άγιοι Πατέρες αφιέρωσαν τη ζωή τους στην υπεράσπιση της καθαρότητας της αγίας Ορθόδοξης πίστης. Πώς μπορούμε να προδώσουμε το ιερό τους έργο;»
https://ocpsociety.org/news/metropolitan-gabriel-we-decided-not-to-go-to-crete-independently-and-according-to-conscience/
Όταν ο κ. Κυριακού υποστηρίζει ότι το Οικουμενικό Πατριαρχείο έχει κανονική δικαιοδοσία στη Μεγάλη Βρετανία και την Ιρλανδία, αναγνωρίζει, εμμέσως πλην σαφώς, ότι η Εκκλησία της Ρώμης είναι αιρετική. Αυτό γιατί τα Βρετανικά Νησιά αποτελούσαν κανονικό έδαφος της Ρώμης. Άρα πρέπει να αποφασίσει το Οικουμενικό Πατριαρχείο: είτε η Εκκλησία της Ρώμης είναι αιρετική και τότε έχει το δικαίωμα να ενεργεί στις λεγόμενες κανονικές της περιοχές, είτε την θεωρεί «αδελφή Εκκλησία» με έγκυρο βάπτισμα και σωτηρία — σύμφωνα με την απόφαση της Συνόδου της Κρήτης του 2016.
Επιπλέον, όταν θεσπίστηκε ο 28ος Κανόνας της Δ’ Οικουμενικής Συνόδου, με το οποίο η Κωνσταντινούπολη διεκδικεί δικαιοδοσία, τα Βρετανικά νησιά και η Ιρλανδία είχαν ήδη χριστιανοποιηθεί επί 200 χρόνια και το 314 μ.Χ. οι Βρετανοί επίσκοποι συμμετείχαν στη Σύνοδο της Αρλ στη Γαλλία. Τότε δεν υπήρχε ακόμα το Οικουμενικό Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης· ιδρύθηκε το 330 μ.Χ.
Σήμερα μπορεί να λεχθεί ότι το Οικουμενικό Πατριαρχείο ασκεί το ρόλο του locum tenens, αλλά δυστυχώς δεν τον εκτελεί πλήρως, δεδομένου ότι δεν χειροτονεί Άγγλους επισκόπους. Γι’ αυτό κατηγορείται από κάποιους για την αίρεση του εθνοφυλετισμού.
Όσο για τον περιορισμό στην περίπτωση του Αγίου Παϊσίου του Αγιορείτη, αναφέρουμε τις δύο επιστολές του, συνυπογεγραμμένες με δύο άλλους ιερομονάχους, όταν βρισκόταν στη Μονή Σταυρονικήτα του Αγίου Όρους: η πρώτη στις 21 Νοεμβρίου 1968 και η δεύτερη στις 23 Ιανουαρίου 1969. Μετά την επισήμανση του κινδύνου σχίσματος και την υπενθύμιση του χριστιανικού καθήκοντος να αγωνίζεται κανείς εντός της Εκκλησίας (δηλαδή να μην αποσπάται προς σχισματικούς παλαιοημερολογίτες που σχημάτισαν παράλληλες συνόδους, αποκομμένοι από την Εκκλησία και όχι απλώς από αιρετικούς εντός αυτής), ο Όσιος Παΐσιος τελικά απαιτεί και επιβάλει τη διακοπή της μνημόνευσης της Αυτού Θειοτάτης Οικουμενικού Πατριάρχη Αθηναγόρα.
ΑΓΙΟΣ ΠΑΪΣΙΟΣ, Αγιορείτης μοναχός, «Άγνωστη επιστολή πόνου κατά οικουμενιστών και φιλενωτικών», Ορθόδοξος Τύπος (9/16‑3‑2007), σσ. 1,5.
Είναι γνωστή σε όλους η περίοδος της εκκλησιαστικής ιστορίας από το 1970 έως το 1973, κατά την οποία οι Αγιορείτικες Μονές, τα Κελιά και οι Σκήτες — με τη συμπαθητική και υποστηρικτική στάση του Αγίου Παϊσίου — καθώς και οι τρεις Μητροπολίτες από τις λεγόμενες «Νέες Χώρες», οι μακαριστοί Αύγουστος Καντιώτης (Φλωρίνης), Παύλος (Παραμυθίας) και Αμβρόσιος (Ελευθερουπόλεως), τόλμησαν και προχώρησαν στη διακοπή της μνημόνευσης του Οικουμενικού Πατριάρχη Αθηναγόρα. Αυτό συνέβη εξαιτίας της μη κανονικής άρσης των αναθεμάτων του 1965 κατά της Ρώμης (που έλαβαν χώρα το 1054), μνημονεύοντας στη Θεία Λειτουργία και σε όλα τα Μυστήρια και τις ακολουθίες «τῆς ἁγίας ἡμῶν Συνόδου».
http://www.romfea.gr/diafora/2431-apantiseis-gia-to-fulladio-tou-agiou-pa%CF%8Asiou
«Πολύ ὀρθά ἔπραξαν τόσο ὁ Ὅσιος Παΐσιος ὅσο καί ἄλλοι Ἁγιορεῖτες Πατέρες καί διέκοψαν τό μνημόσυνο τοῦ μεγάλου οἰκουμενιστοῦ πατριάρχου κυροῦ Ἀθηναγόρα τήν τριετία 1970-1973. Εἶχαν ἄλλωστε ὁδοδεῖκτες τίς ἀντιπαπικές συνόδους, τήν Η΄ Οἰκουμενική Σύνοδο ἐπί Μ. Φωτίου καί τήν Θ΄ Οἰκουμενική Σύνοδο ἐπί ἁγίου Γρηγορίου Παλαμᾶ, καί τόσους ἁγίους Πατέρες.» αναφέρει ο Πρωτοπρεσβύτερος Άγγελος Αγγελακόπουλος του Αντιαιρετικού Γραφείου της Μητροπόλεως Πειραιώς (Εκκλησία της Ελλάδος).
Σε ό,τι αφορά τον Κανόνα 15 Ι‑ΙΙ της Κωνσταντινουπόλεως, είναι σαφές ότι αναφέρεται σε εξαιρετική περίπτωση όπου ο επίσκοπος διδάσκει αίρεση και ουσιαστικά είναι ψευδοεπίσκοπος και ψευδοδιδάσκαλος.
Ο Κανόνας 15 έχει όντως δύο τμήματα: το πρώτο αφορά την κατάσταση όπου ο κληρικός παύει να μνημονεύει τον επίσκοπό του για οποιονδήποτε λόγο, ενώ το δεύτερο αποτελεί εξαίρεση από τον κανόνα αυτόν όταν ο επίσκοπος διδάσκει δημοσίως αίρεση καταδικασμένη από Πατέρες ή Συνόδους.
Όσον αφορά τις κατηγορίες περί γεωπολιτικών παρεμβάσεων, έχουμε ήδη αποδείξει την έλλειψη βάσης αυτών των ισχυρισμών, και απομένει στον κύριο Κυριακού να τις αποδείξει, όπως είναι και το φυσιολογικό.
Δεν υποστηρίζουμε κανέναν, δεν είμαστε εθνοφυλετιστές, αλλά υπερασπιζόμαστε την Αλήθεια. Αυτό μπορεί να αποδειχθεί και μέσω της επιστολής μου προς τον Μακαριώτατο Ονούφριο, Μητροπολίτη Κιέβου, στην οποία προτρέπω τον Μακαριώτατο να διακόψει την μνημόνευση του Πατριάρχη Κύριλλου Μόσχας για δογματικούς λόγους.
Ο κύριος Κυριακού δηλώνει ότι «δεν είμαστε σε εποχή συνθηκολογιών, αλλά σε εποχή ευθύνης». Ωστόσο, όταν η Σύναξη της Κρήτης του 2016 αποδίδει εκκλησιαστικότητα στους ετεροδόξους, τότε δεν έχουμε να κάνουμε απλώς με έναν συμβιβασμό, αλλά με αποστασία από τον Χριστό.
Σας ευχαριστώ,
Πρωτοπρεσβύτερος Ματθαίος Βουλκάνεσκου
Ενορία “Αγίου Εδουάρδου του Μάρτυρα και Αγίας Παρασκευής της Μεγαλομάρτυρος”, Λίβερπουλ
Μητρόπολη Νήσων Μεγάλης Βρετανίας και Ιρλανδίας του Πατριαρχείου Αντιοχείας
