Ο Ερντογάν σπάζει τον εχθρικό κλοιό, αποκαθιστά σχέσεις με Ισραήλ και Ρωσία

Σε χρόνο ανύποπτο, και όταν οι σχέσεις Κύπρου-Ισραήλ βρίσκονταν στο απόγειο, ερώτησα μέλος της Κυβέρνησης, κατά πόσο υπάρχει ειλικρινής και σταθερή βούληση εκ μέρους του Ισραήλ, να προχωρήσει αμετακίνητα στην εμβάθυνση των σχέσεων -ιδιαίτερα των ενεργειακών- με την Κύπρο.

Η απάντηση ήταν άμεση: «Το Ισραήλ, φαίνεται να αλληθωρίζει και προς τις δύο κατευθύνσεις, την Κύπρο και την Τουρκία. Σε κάθε περίπτωση στέλλει μηνύματα και προς τις δύο, τα οποία ερμηνεύονται περίπου ως εξής: Προς μεν την Τουρκία, διαμηνύει πως «υπάρχει και η Κύπρος», προς δε την Κύπρο πως «υπάρχει και η Τουρκία».

Το Ισραήλ εξυπηρετούσε πάντοτε τα εθνικά του συμφέροντα, όπως άλλωστε πράττουν όλες οι κυβερνήσεις. Μετά τη ρήξη στις σχέσεις με την Τουρκία, στράφηκε προς την Κύπρο και την Ελλάδα, προκειμένου να αμβλύνει τον ασφυκτικό εχθρικό κλοιό στον οποίο είχε περιέλθει.

Αλλά την ίδια στιγμή, οι Ισραηλινοί ηγέτες, οι οποίοι και πολιτική διορατικότητα, διαθέτουν και εις βάθος χρόνου σχεδιάζουν και προγραμματίζουν, εγνώριζαν ότι, σε κάποια στιγμή, οι διαχρονικές φιλικές σχέσεις με την Τουρκία, ιδιαίτερα στον στρατιωτικό τομέα, θα αποκαθίσταντο.

Σε μεγάλη χρονική περίοδο, οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν αναθέσει ρόλο χωροφύλακα της περιοχής στην Τουρκία και στο Ισραήλ. Και δεν θα επέτρεπαν να συνεχιστεί η διάλυση του τουρκο-ισραηλινού άξονα.

Ακόμη και ο πιο ανίδεος αναλυτής μπορούσε να προβλέψει ότι οι ΗΠΑ θα επενέβαιναν, και ενόψει των κατακλυσμιαίων εξελίξεων στην περιοχή και την αναβάθμιση της τρομοκρατικής δράσης, θα αναλάμβαναν πρωτοβουλίες για επανασύσταση των διαταραχθέντων σχέσεων των δύο χωρών. Ούτω και εγένετο.

Εδώ, στην Κύπρο, πάντοτε μας ενθουσίαζαν οι εποχικές συμμαχίες με άλλες χώρες, ιδιαίτερα, όταν συνοδεύοντο με διάρρηξη σχέσεων με την Τουρκία. Εύκολα, συνεπώς, ανακηρύξαμε το Ισραήλ τον μεγάλο σύμμαχο, ο οποίος μάλιστα θα προσέτρεχε σε βοήθειά μας, εάν η Τουρκία απειλούσε την ασφάλειά μας. Αλλά οι διεθνείς σχέσεις και οι στρατηγικές συμμαχίες δεν παίζονται με αυτούς τους όρους.

Το κάθε κράτος έχει να εξυπηρετήσει εθνικά συμφέροντα και τα εθνικά συμφέροντα δεν εξυπηρετούνται με συναισθηματισμούς. Και ενώ, ως πρόσφατα, πανηγυρίζαμε πως η Τουρκία έχει απομονωθεί και έχει περιέλθει σε ασφυκτικό εχθρικό κλοιό, στοιχείο που την υποχρεώνει να αναζητήσει έντιμο συμβιβασμό στο Κυπριακό, τώρα αυτός ο μύθος καταρρέει.

Ο Ταγίπ Ερντογάν, ενεργώντας στη βάση ευφυούς σχεδιασμού, και αφού απαλλάγηκε από τον Αχμέτ Νταβούτογλου (του υποσχέθηκε μηδενικά προβλήματα με τους γείτονες και τελικά κατέστησε προβληματικές τις σχέσεις με όλους τους γείτονες), προχώρησε σε εντυπωσιακές κινήσεις, που έβγαλαν την Τουρκία από τα αδιέξοδα.

Αποκατέστησε τις σχέσεις με το Ισραήλ και με επιστολή του στον Πρόεδρο Πούτιν, ζητά συγγνώμη για την κατάρριψη του ρωσικού αεροπλάνου. Είναι θέμα χρόνου και η αποκατάσταση των σχέσεων με τη Ρωσία (αποτέλεσμα των οικονομικών μέτρων που έλαβε ο Πρόεδρος Πούτιν και τα οποία προκάλεσαν τεράστια ζημιά στην Τουρκία).

Εδώ η Κυβέρνηση μπορεί να λάβει τα αναγκαία μαθήματα: τι μπορεί να αποφέρει μία πολιτική η οποία προκαλεί κόστος της Τουρκίας, σε αντίθεση με την πολιτική εξημέρωσης του θηρίου που ακολουθεί...

Είναι πρόωρο να διαπιστωθεί ποιες επιπτώσεις μπορεί να έχει στα κυπριακά εθνικά συμφέροντα η αποκατάσταση των σχέσεων της Τουρκίας, με το Τελ Αβίβ και τη Μόσχα. Αλλά δεν μπορεί να μην υπάρξουν επιπτώσεις, περισσότερο αρνητικές, για την Κύπρο. Ούτε οι ενεργειακές συμφωνίες με το Ισραήλ θα μείνουν ανεπηρέαστες, ούτε βεβαίως και η έντονη αντιτουρκική πολιτική, την οποία άσκησε η Ρωσία, μετά την κατάρριψη του ρωσικού αεροπλάνου, αναμένεται να συνεχισθεί.

Η Κυβέρνηση δεν πρέπει να εφησυχάζει και να δηλώνει πως δεν θα προκύψουν αρνητικά από την έξοδο της Τουρκίας από την απομόνωση. Αν και πρέπει να τονισθεί ότι η Κυβέρνηση εκμεταλλεύθηκε τις συγκυρίες που προέκυψαν από τη ρήξη με το Ισραήλ και δημιούργησε τις κατάλληλες συνθήκες για μία διαρκή, πάρα πολύ αποτελεσματική, σε όλους τους τομείς, σχέση με τη γείτονα χώρα. Αυτή η σχέση πρέπει να συνεχιστεί και να αναβαθμιστεί, αλλά πλέον τα περιθώρια είναι πιο στενά. Να μη λησμονείται ότι πάντοτε το Ισραήλ έκρινε ότι η διοχέτευση του φυσικού αερίου προς την Ευρώπη πρέπει να περνά μέσω Τουρκίας.

Τελικά, οι συγκυρίες ανατρέπονται και οι εξελίξεις τρέχουν. Δεν έχουμε να κάνουμε πλέον με μίαν απομονωμένη Τουρκία, αλλά οι σχεδιασμοί του Ερντογάν απέδωσαν και η Τουρκία εξέρχεται της απομόνωσης. Η απομόνωση της Τουρκίας, έλεγαν οι θεωρητικοί της Κυβέρνησης, υποβοηθεί στην αλλαγή πολιτικής της στο Κυπριακό. Η έξοδος της Τουρκίας από την απομόνωση πάλιν θα υποβοηθεί τη λύση του Κυπριακού;