Το άρθρο αυτό κατατίθεται σε μια περίοδο όπου αμφισβητείται εντονότερα στην ΕΕ και ευρύτερα η πολιτική της σκληρής λιτότητας.  Συνήθως κατά την ετήσια συζήτηση των προϋπολογισμών στις πλείστες χώρες επιχειρείται μια αξιολόγηση των οικονομικών δεδομένων καθώς και της οικονομικής πολιτικής που ακολουθεί η εκάστοτε κυβέρνηση.

Ως αποτέλεσμα της πρόσφατης απόφασης της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας για διαφοροποίηση του υπολογισμού του ΑΕΠ, οι αριθμοί παρουσιάζονται βελτιωμένοι, όπως για παράδειγμα μεταξύ άλλων, η αναλογία του χρέους και του ελλείμματος ως προς το ΑΕΠ.  Όμως πέραν της προσπάθειας για τη δημιουργία εντυπώσεων προέχει η ουσία, η σκληρή πραγματικότητα.  Υπάρχει σοβαρό πρόβλημα ανεργίας, εξακολουθεί να υφίσταται δημογραφική αιμορραγία και τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια προσεγγίζουν το 50% του συνόλου ενώ λίγο πριν τον Μάρτιο του 2013 ήταν μόνο γύρω στο 25%.  Ταυτόχρονα παρατηρούνται πολύ σοβαρά προβλήματα κάμψης της οικονομικής δραστηριότητας.  Χαρακτηριστικά αναφέρονται η καθίζηση στις κατασκευές και στους συναφείς τομείς καθώς και σοβαρά προβλήματα ρευστότητας αλλά και βιωσιμότητας σε πολλές μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Είναι σημαντικό να κατανοηθούν οι λόγοι για τα προβλήματα αυτά: υπογραμμίζεται ότι πέραν της κακής οικονομικής κατάστασης οι αυξημένες φορολογίες και ιδίως η επιβολή φόρου ακίνητης ιδιοκτησίας δεν υποβοηθούν την κατάσταση.  Αντίθετα εμβαθύνουν την κρίση.

Είναι σημαντικό να κατανοηθεί ότι δεν μπορεί να αποπληρωθεί το ιδιωτικό και το δημόσιο χρέος με την ύφεση να συνεχίζεται.  Εννοείται επίσης ότι το πρόβλημα των μη εξυπηρετούμενων δανείων δεν μπορεί να αντιμετωπισθεί μόνο με τις εκποιήσεις.  Απαιτείται μια νέα προσέγγιση – μια αναπτυξιακή πολιτική.  Ουσιαστικής σημασίας είναι η μείωση της φορολογίας. Σημειώνεται συναφώς ότι παρά τις αυξήσεις στις φορολογίες τα έσοδα παρουσιάζονται μειωμένα.  Στο κείμενο αυτό υπογραμμίζεται η σημασία δύο μόνο από τις προτάσεις που έχουμε καταθέσει (ως Κέντρο Ευρωπαϊκών και Διεθνών Υποθέσεων του Πανεπιστημίου Λευκωσίας) τους τελευταίους μήνες.

(1)          Πρακτικές παραχώρησης δανείων: Μετά το Μάρτιο του 2013 επικρατούν αυστηροί περιορισμοί και εξονυχιστικοί έλεγχοι από τις τράπεζες για παραχώρηση δανείων. Αυτό επιδρά αρνητικά στην οικονομική δραστηριότητα.  Έχει παρατηρηθεί ότι έχουμε περάσει από μια κατάσταση ασυδοσίας στην απόλυτη ασφυξία. Αυτή η υπερβολή θα πρέπει να αναστραφεί.

(2)          Ολοκληρωμένος σχεδιασμός δημοσιονομικής, αναπτυξιακής και κοινωνικής πολιτικής.  Στα πλαίσια αυτά προκρίνονται τα ακόλουθα:

i.             Μια νέα φορολογική μεταρρύθμιση η οποία θα λάβει υπ’ όψιν την κοινωνική διάσταση καθώς και ένα πλέγμα κινήτρων για επενδύσεις, καταθέσεις και ενθάρρυνση συγκεκριμένων δραστηριοτήτων. Η φιλοσοφία του όλου φορολογικού συστήματος θα ενσωματώνει την αρχή «χαμηλοί φορολογικοί συντελεστές και ψηλές ποινές μη συμμόρφωσης».

ii.            Μείωση του ανώτατου συντελεστή στον Φόρο Εισοδήματος από 35% στο 30% και ανάλογες ρυθμίσεις.

iii.           Ο ΦΠΑ να μειωθεί από 19% στο 15% και από 9% στο 7%. 

iv.          Μείωση του Εταιρικού Φόρου από 12,5% στο 10%.

v.            Μείωση της φορολογίας/συνεισφοράς στο Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων και επαναφορά του από 7,8% στο προηγούμενο επίπεδο (6,8%).

vi.          Μείωση της φορολογίας στα εισοδήματα από καταθέσεις από 30% στο 9,5%.  Στόχος είναι η συγκεκριμένη φορολογία να επιστρέψει στα προηγούμενα επίπεδα ούτως ώστε να μην αποτελεί αποτρεπτικό παράγοντα σε καταθέτες καθώς και σε ξένους επενδυτές.

vii.         Για τη δημοσιονομική σταθερότητα προκρίνονται ισοσκελισμένοι προϋπολογισμοί στα πλαίσια μιας μεγαλύτερης χρονικής περιόδου.

viii.        Μείωση και εξορθολογισμός του φόρου ακίνητης ιδιοκτησίας.

Η πρόταση της κυβέρνησης για τον φόρο ακίνητης ιδιοκτησίας (με τιμές 2013) ως έχει δεν ικανοποιεί.  Eπειδή το ζήτημα αυτό είναι σημαντικό η πρόταση αντικρίζεται ξεχωριστά ως ακολούθως:

€0 – 149.999        Απαλλαγή

€150.000 – 199.999       50 ευρώ

€200.000 – 999.999       0,0005% (μισό της χιλίοις)

€1.000,000 – 4.999.999 0,00075% (τρία τέταρτα τις χιλίοις)

€5.000,000 – 9.999.999 0,001% (ένα τις χιλίοις)

€10.000,000 και άνω      000125% (ένα και ένα τέταρτο τις      χιλίοις)

ix.          Να μην υπάρξει οποιαδήποτε επιπρόσθετη μείωση μισθών καθώς μια τέτοια εξέλιξη θα εμβαθύνει την κρίση.

x.            Μακροπρόθεσμα να μειωθούν οι δημόσιες δαπάνες ως ποσοστό του ΑΕΠ κάτω από το 40%

Η υλοποίηση των δύο αυτών εισηγήσεων θα οδηγήσει προς μια ουσιαστική ενθάρρυνση της οικονομικής δραστηριότητας με πολύ θετικές προεκτάσεις.  Μεταξύ άλλων, σημειώνεται ότι οι φορολογικές μειώσεις δεν θα οδηγήσουν κατ’ ανάγκη στη μείωση των εσόδων ενώ πάνω απ’ όλα θα είναι δυνατή η αύξηση των επενδύσεων, της κατανάλωσης και της δημιουργίας θέσεων εργασίας.  Με το ίδιο σκεπτικό η αυξημένη ρευστότητα θα δώσει ώθηση στην οικονομία. Οι εξελίξεις αυτές θα συμβάλουν και στην αρχή της αντιμετώπισης του προβλήματος των μη εξυπηρετούμενων δανείων.  Πάνω απ’ όλα θα δοθεί το μήνυμα ότι το κράτος παίρνει ξανά την κατάσταση στα χέρια του.  Αυτό θα αποτελέσει και μια συμβολή στο ευρύτερο και ολοένα αμφιταλαντευόμενο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι.