Είναι προφανές ότι το κυκλοφοριακό είναι από τα μεγαλύτερα προβλήματα που ταλαιπωρεί καθημερινά χιλιάδες συμπολίτες μας. Τα αίτια που προκαλούν την κυκλοφοριακή συμφόρηση κατά την άποψή μου είναι:
1) Η αύξηση και η χρήση των ιδιωτικών αυτοκινήτων σε συνδυασμό με την απουσία εναλλακτικών τρόπων διακίνησης.
2) Η μη έγκαιρη ολοκλήρωση έργων που αφορούν δρόμους πρωταρχικής σημασίας.
3) Η απουσία ολιστικού οράματος, τόσο για την κυκλοφοριακή πολιτική όσο και για τον τρόπο ανάπτυξης των πόλεων μας.
Σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες το σύστημα μεταφορών της πόλης της Λεμεσού βασίζεται στο αυτοκίνητο, αφού κατέχει το 91,8% του μεριδίου των μετακινήσεων. Το ποσοστό που αφορά τις δημόσιες συγκοινωνίες περιορίζεται μόνο στο 1,8%, το περπάτημα στο 5,7% και το ποδήλατο στο 0,7%. Να σημειωθεί, ότι ο δείκτης ιδιωτικού αυτοκινήτου ανέρχεται στο 0,58 που σημαίνει ότι για κάθε 1000 νοικοκυριά αντιστοιχούν 580 αυτοκίνητα!
Οι δημόσιες συγκοινωνίες σήμερα είναι ανεπαρκείς. Οι λεωφορειακές γραμμές έχουν μεγάλη χρονική διάρκεια και παρατηρείται μεγάλη αναμονή των δρομολογίων λόγω των χαμηλών συχνοτήτων, η απόσταση μεταξύ των στάσεων είναι πολλές φορές μεγάλη, δεν υπάρχει ικανοποιητική προσβασιμότητα, τα ωράρια πολλές φορές δεν εξυπηρετούν τις ανάγκες των δημοτών.
Γενικά οι κυπριακές πόλεις, και η Λεμεσός δεν αποτελεί εξαίρεση, όπως είναι δομημένες σήμερα, δεν ενθαρρύνουν την πεζή διακίνηση. Τα πεζοδρόμια είναι αφιλόξενα, γεμάτα εμπόδια που δημιουργούν πρόβλημα στην προσβασιμότητα. Το πλάτος πολλές φορές είναι στενό ακόμα και σε κύριες αρτηρίες και εμπορικούς άξονες όπου προκύπτουν ζητήματα ασφάλειας. Γενικά, απουσιάζουν οι ελκυστικοί πεζόδρομοι, ιδιαίτερα εκτός κέντρου, που να συνδέουν γειτονιές, με εξαίρεση τα γραμμικά πάρκα.
Η Λεμεσός δεν κατάφερε να δημιουργήσει ένα ασφαλές, ολοκληρωμένο δίκτυο ποδηλατοδρόμων. Με εξαίρεση τα γραμμικά πάρκα και την παραλιακή λεωφόρο.
Με την ολοκλήρωση του κάθετου και παράλληλου δρόμου του λιμανιού, καθώς και με τα έργα αναπλάσεων των δυτικών συνοικιών του κέντρου, θα δημιουργηθεί σύντομα ένα ενοποιημένο δίκτυο.
Σύμφωνα με το Τοπικό Σχέδιο Λεμεσού μέχρι το 2018 θα έπρεπε να είχαν ολοκληρωθεί τα πιο κάτω έργα:
1) Κάθετος δρόμος που συνδέει το λιμάνι Λεμεσού με τον αυτοκινητόδρομο Λεμεσού -Πάφου.
2) Σύνδεση της Λεωφόρου Φραγκλίνου Ρούσβελτ με την παραλιακή λεωφόρο.
3) Διεύρυνση της Λεωφόρου Αγίας Φυλάξεως και τμήματος της λεωφόρου Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ’ στη Λεμεσό.
4) Βόρειος παρακαμπτήριος Λεμεσού.
5) Βελτίωση τμήματος του τουριστικού παραλιακού δρόμου στην περιοχη της αρχαίας Αμαθούντας.
6) Διεύρυνση παρακαμπτήριου δρόμου Γερμασόγειας.
7) Βελτίωση της λεωφόρου Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ’ στον Ύψωνα.
8) Διεύρυνση-βελτίωση λεωφόρου Αγίου Αθανασίου- Μουτταγιάκας από την παραλιακή λεωφόρο μέχρι τον αυτοκινητόδρομο Λευκωσίας-Λεμεσού.
9) Διεύρυνση- βελτίωση του κύριου δρόμου προς τον Άγιο Τύχωνα.
10) Ο δρόμος που συνδέει τον αυτοκινητόδρομο Λευκωσίας – Λεμεσού με την Παρεκκλησιά.
Από τα πιο πάνω 10 έργα έγινε μόνο το πρώτο. Η απουσία των πιο πάνω υποδομών σε συνδυασμό με την απουσία οράματος για την κυκλοφοριακή πολιτική και την υπερβολική χρήση του αυτοκίνητου, προκαλούν τα σημερινά μας προβλήματα, τον καθημερινό μας εφιάλτη και κοστίζουν σε χρόνο και χρήμα, υποβαθμίζοντας έτσι την ποιότητα της ζωής μας.
Ελπίδα για λύση στο κυκλοφοριακό της Λεμεσού αποτελεί η εφαρμογή του Σχεδίου Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας (ΣΒΑΚ) για την πόλη και την ευρύτερη αστική περιοχή της Λεμεσού. Το Σχέδιο εκφράζει την επιθυμία και την ανάγκη για βελτίωση της κινητικότητας και της ποιότητας ζωής για τους πολίτες και τους επισκέπτες της Λεμεσού, καθιστώντας την μελλοντική ανάπτυξη της περιοχής οικονομικά, περιβαλλοντικά και κοινωνικά βιώσιμη.
Η Περιβαλλοντική Βιωσιμότητα αφορά την μείωση των εκπομπών αερίων από τις μεταφορές, κυρίως του διοξειδίου του άνθρακα (CO2), την μείωση των εκπομπών των ρύπων και του θορύβου.
Η Κοινωνική Βιωσιμότητα περιλαμβάνει αύξηση του μεριδίου της μη μηχανοκίνητης χρήσης του δημόσιου αστικού χώρου, μείωση των αρνητικών επιπτώσεων στην ασφάλεια, μείωση του απόλυτου αριθμού και της σοβαρότητας των ατυχημάτων, αύξηση της δυνατότητας πεζής μετακίνησης στην πόλη και ελεύθερη κυκλοφορία για όλους, τα παιδιά, τους νέους, τους ηλικιωμένους, τα ΑμεΑ και γενικά εκείνους που δεν έχουν πρόσβαση ή δεν επιθυμούν να χρησιμοποιήσουν αυτοκίνητο.
Η Οικονομική Βιωσιμότητα θα επιφέρει αύξηση της αποδοτικότητας των δημόσιων μεταφορών, αύξηση του δυναμικού για τις επιχειρήσεις στη Λεμεσό, αύξηση της εμπορικότητας, αύξηση των επισκεπτών σε τουριστικά αξιοθέατα κλπ.
Ο συνολικός προϋπολογισμός προγράμματος ΣΒΑΚ ανέρχεται περίπου στα €400εκ. για την περίοδο 2020-2032, με μέση ετήσια δαπάνη €40εκ. Περιλαμβάνει το κόστος υπηρεσιών δημόσιων μεταφορών σε €119εκ., την χρηματοδότηση έργων οδικής ανάπτυξης €124εκ. και τις παρεμβάσεις που σχετίζονται με το ΣΒΑΚ €170εκ.
Μερικές από τις δράσεις που αναφέρονται είναι η πεζοδρομοποίηση του κέντρου, μονοδρομήσεις, ποδηλατοδρόμοι, κεντρικός σταθμός λεωφορείων, δημιουργία σταθμών park and ride, διαπλατύνσεις πεζοδρομίων, κατασκευή Ακταίας Οδού, μέτρα ήπιας κυκλοφορίας, ενοποιημένη πολιτική στάθμευσης, ευφυή συστήματα μεταφορών ITS κλπ.
Το ΣΒΑΚ ολοκληρώθηκε τον Ιούνιο του 2019 και η δομή του βασίστηκε στη Λευκή Βίβλο της ΕΕ για τις μεταφορές. Θα πρέπει να ενσωματωθεί στα Σχέδια Ανάπτυξης, αφού υιοθετηθεί πρώτα από τα Δημοτικά Συμβούλια, το Τμήμα Πολεοδομίας, το Πολεοδομικό Συμβούλιο, το Υπουργείο Εσωτερικών και εγκριθεί από το Υπουργικό Συμβούλιο.
