Η απονομή της δικαιοσύνης στην Κύπρο αντιμετωπίζει μια κρίση με βαθιές ρίζες και σοβαρές συνέπειες. Στη διάρκεια της πρόσφατης συνεδρίασης της Επιτροπής Θεσμών της Βουλής, ο Πρόεδρος του Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου τόνισε ότι το δικαστικό σύστημα «έχει καταρρεύσει», με καθυστερήσεις που ξεπερνούν τα όρια του ανεκτού. Η αναγνώριση αυτής της πραγματικότητας από ένα Σύλλογο που κλείνει φέτος 70 χρόνια παρουσίας, αναδεικνύει την ανάγκη για εναλλακτικούς και εξειδικευμένους μηχανισμούς επίλυσης διαφορών.
Σε αυτό το δυσχερές περιβάλλον, ξεχωρίζει ο ρόλος θεσμών όπως το Εφοριακό Συμβούλιο, που έχει σχεδιαστεί για να εξετάζει ενδικοφανείς προσφυγές σε φορολογικές διαφορές. Ο θεσμός αυτός λειτουργεί ως ενδιάμεσος μηχανισμός – εξειδικευμένος, ταχύς, και ανακουφιστικός για τα δικαστήρια. Η σύνθεση του Συμβουλίου με μέλη υψηλής επιστημονικής κατάρτισης, εξειδικευμένα στο φορολογικό και διοικητικό δίκαιο, εγγυάται την ουσιαστική και εμπεριστατωμένη εξέταση των διαφορών.
Η άμεση επίλυση φορολογικών διαφορών μέσω του Εφοριακού Συμβουλίου δεν εξυπηρετεί μόνο τη φορολογική διοίκηση και τους φορολογούμενους. Ενισχύει τη θεσμική αξιοπιστία, εδραιώνει την εμπιστοσύνη στο οικονομικό περιβάλλον και ενδυναμώνει τις προοπτικές ανάπτυξης τόσο της πραγματικής οικονομίας όσο και των σχετικών οικονομικών δεικτών. Ένα προβλέψιμο, λειτουργικό και γρήγορο σύστημα επίλυσης διαφορών αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για την υγιή επιχειρηματικότητα και τη διαφάνεια.
Και είναι εδώ που η αξία του Εφοριακού μπορεί να υπερτονιστει όταν παρακολουθούμε φορολογικές διαφορές να καταλήγουν στα δικαστήρια και να είναι ανοικτού τέλους. Παραδείγματος χάρη πρόσφατη περίπτωση στην υπόθεση 121/2020 όπου παραπέμπεται από το Ανώτατο Συνταγματικό στο Δοιικητικό Δικαστήριο υπόθεση διάρκειας 11 ετών για περαιτέρω αναθεώρηση με κίνδυνο αν υπάρξουν περαιτέρω επιπλοκές και διαφορές των μερών να κλείσει 20ετια χωρίς να τελεσιδικήσει. Και η αρχική πράξη να έχει εκδοθεί από το 2014, η εταιρεία να έχει αλλάξει ιδιοκτησίακο καθεστώς αλλά η φορολογική διαφορά να τρέχει
Είναι εδώ που χρειάζεται να εξεταστεί η θεσμική ενίσχυσή του Εφοριακου και η πιθανή επέκταση των αρμοδιοτήτων του σε άλλους τομείς διοικητικών φορολογικων διαφορών που απαιτούν τεχνογνωσία όπως κοινωνικές ασφαλίσεις, τελωνειακά, φόρους θεάματος , χωρητικότητας, νέους περιβαλλοντικούς και ψηφιακούς φόρους
Σε μια περίοδο όπου ο πολίτης ζητά δικαιοσύνη γρήγορα, φθηνά και αποτελεσματικά, η ύπαρξη ενός ανεξάρτητου, εξειδικευμένου μηχανισμού όπως το Εφοριακό Συμβούλιο είναι κάτι περισσότερο από χρήσιμη: είναι αναγκαία.
Αυτή η αναγκαιότητα θα ενισχύθει όταν μειώσουμε το χρόνο λήψης της απόφασης, αφήσουμε τη διαδικασία να τρέξει στην Αγγλική ως περαιτέρω προσβάσιμη σε ξένους επενδυτές, χαρτογραφήσουμε δικονομία και γιατί όχι όλες οι φορολογικές προσφυγές να παίρνουν υποχρεωτικά από το Εφοριακό πριν την οποία προσφυγή στο Διοικητικό Δικαστήριο. Με ενισχυμένη στελέχωση και λιγοστές αναβαθμίσεις σε εξοπλισμό το Εφοριακό Συμβούλιο της Κυπρου μπορεί να γίνει ένας μηχανισμός επίλυσης διαφορών φορολογίας πρότυπο στην Ευρωπαϊκή Ένωση όπου όσοι επιλέγουν το φορολογικο μοντέλο της χώρας μας ντόπιοι και ξένοι θα γνωρίζουν ότι υπάρχει ασφάλεια φορολογικού δικαίου και προβλεψιμότητα.
Ας είναι η συγκυρία της φορολογικής μεταρρύθμισης η ιδανική ευκαιρία για να εστιάσουμε στη φορολογική δικαιοσύνη και να ενδυναμώσουμε ένα θεσμό που μπορεί να προσφέρει, το Εφοριακό Συμβούλιο.
Ανδρέας Καϊλάς
Μέλος Εφοριακού Συμβουλίου
