Προκλήσεις, ανάγκες, διεκδικήσεις, φροντίδα στην υγεία για την ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα
‘’…Είναι καιρός να πάμε από τα λόγια στην πράξη [..] Είναι καιρός να στηρίξουμε αυτούς που κάθε μέρα, καινοτομούν με νέες πρακτικές φροντίδας. Απαιτούμε ένα δομικό, φιλόδοξο και διαρκή μετασχηματισμό των πολιτικών υγείας στην Ευρώπη – προς συστήματα που θα καλωσορίζουν και θα σέβονται κάθε άνθρωπο, ανεξάρτητα από ταυτότητα ή κοινωνική θέση’’. Από το Μανιφέστο για την ΛΟΑΤΚΙ+ Υγεία.
Δύο χρόνια μετά την πρώτη του διοργάνωση, υλοποιήθηκε το Δεύτερο Ευρωπαϊκό Συνέδριο για την Κοινοτική Υγεία για τα ΛΟΑΤΚΙ+1 άτομα από τις 21 έως τις 23 Μαΐου 2025 στις Βρυξέλλες, στο Νοσοκομείο Erasme με τίτλο: ‘’Let’s Care!’’. Διοργανώθηκε από την Ex Aequo ASBL και συγκέντρωσε πάνω από 200 συμμετέχοντες, συμπεριλαμβανομένων εμπειρογνωμόνων από οργανισμούς ΛΟΑΤΚΙ+ κοινοτικής υγείας, επαγγελματίες υγείας, υπεύθυνους χάραξης πολιτικής, ερευνητές και εκπροσώπους ΛΟΑΤΚΙ+ οργανώσεων & δικαιωμάτων.
Το Συνέδριο παρουσίασε πρωτοβουλίες για την ΛΟΑΤΚΙ+ κοινοτική υγεία από όλη την Ευρώπη, ενίσχυσε τους δεσμούς μεταξύ ακαδημαϊκής έρευνας και ακτιβισμού και συζήτησε εργαλεία και στρατηγικές για την καλύτερη υποστήριξη των πόρων που χρειαζόμαστε για να ανταποκριθούμε στις συγκεκριμένες ανάγκες υγείας των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων. Οι διάφορες ενότητες του Συνεδρίου, στόχευαν στην προώθηση της υγείας των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων γύρω από τρεις βασικούς άξονες: (1) πρωτοβουλίες που αντιμετωπίζουν τις ανάγκες υγείας των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων, (2) πολιτικές υγείας για σεξουαλικές και έμφυλες μειονότητες: προκλήσεις και ευκαιρίες και (3) έρευνα για, με και από τις υπηρεσίες κοινοτικής υγείας. Το Συνέδριο περιελάβανε μια ποικιλία εργαστηρίων, συζητήσεων σε πάνελ και συνεδριών δικτύωσης που σχεδιάστηκαν για την ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των τομέων και την προώθηση ολιστικών προσεγγίσεων στην υγεία των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων.
Αυτό το Συνέδριο παρείχε μια πλατφόρμα για ΛΟΑΤΚΙ+ οργάνωση και δικτύωση, προκειμένου να αντισταθεί η κοινότητα, υπό το πρίσμα του τρέχοντος διεθνούς και ευρωπαϊκού κοινωνικοπολιτικού κλίματος2, στις πολλαπλές διακρίσεις, τις ανισότητες
και τους αγώνες, τις περικοπές χρηματοδοτήσεων, την άνοδο κινημάτων που εκφράζονται ενάντια στις πολιτικές φύλου και τα τρανς άτομα, την αύξηση των επιθέσεων κατά των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων και τις αλλαγές σε νομοθεσίες που αυξάνουν τα εμπόδια στην πρόσβαση της κοινότητας στην φροντίδα υγείας, ειδικά για τα τρανς άτομα την πρόσβαση σε υπηρεσίες φροντίδας επιβεβαιωτικές ως προς το φύλο (gender affirming care).
Μία από τις σημαντικές στιγμές του Συνεδρίου, ήταν η παρουσίαση και η στήριξη του Μανιφέστου για την ΛΟΑΤΚΙ+ Υγεία, ενός καλέσματος για δράση που παροτρύνει τους Ευρωπαίους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής, τα θεσμικά όργανα και κάθε εθνικό & τοπικό φορέα που ασχολείται με ΛΟΑΤΚΙ+ Υγεία, να αναλάβουν συγκεκριμένες δράσεις για τη βελτίωση της πρόσβασης στην φροντίδα υγείας, την έρευνα και τις πολιτικές για την ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα.
Το Μανιφέστο στοχεύει να επισημάνει τις συνεχιζόμενες προκλήσεις - όπως τα διαρθρωτικά εμπόδια, τις διακρίσεις και την υποχρηματοδότηση - τονίζοντας παράλληλα τη σημασία των πρωτοβουλιών φροντίδας υγείας της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας, της έρευνας και των υποστηρικτικών δημόσιων πολιτικών για τη διασφάλιση της πρόσβασης σε ποιοτική φροντίδα υγείας για όλους στην ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα. Το Μανιφέστο περιγράφει συγκεκριμένες απαιτήσεις όπως για παράδειγμα: η απαγόρευση των θεραπειών μεταστροφής και των ιατρικών επεμβάσεων στα σώματα των ίντερσεξ βρεφών και ανήλικων ατόμων, η πρόσβαση σε επιβεβαιωτική φροντίδα ως προς το φύλο, η αναγνώριση των υπηρεσιών υποστήριξης από ομότιμους/peers ως νόμιμου πλαισίου φροντίδας υγείας ειδικά στην πρόληψη, η καθολική πρόσβαση στην PrEP και η χωρίς αποκλεισμούς σεξουαλική διαπαιδαγώγηση, η υποχρεωτική ενσωμάτωση των πραγματικοτήτων των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων στην εκπαίδευση επαγγελματιών υγείας , η διαρθρωτική υποστήριξη για τα κοινοτικά κέντρα ΛΟΑΤΚΙ+ υγείας, η συστηματική συλλογή δεδομένων γύρω από ΛΟΑΤΚΙ+ υγεία και η ουσιαστική συμμετοχή των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων και οργανώσεων στη λήψη αποφάσεων για τη δημόσια υγεία. Μέχρι τις 20 Ιουνίου 2025, σχεδόν 50 οργανισμοί, σύλλογοι, κέντρα υγείας, ομάδες και ερευνητικά κέντρα που εργάζονται για την υγεία της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας υπέγραψαν το Μανιφέστο. Οι υπογραφές είναι ανοιχτές μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2025. Ακολουθεί ένας σύνδεσμος του Μανιφέστου για υπογραφές για όποιο σχετικό φορέα ενδιαφέρεται να υπογράψει: https://www.lgbtihealth.eu/en/manifesto.
Το Έργο Safer-R εκπροσωπήθηκε στο Συνέδριο, μέσω της Κίνησης Συμπαράστασης για το AIDS (Κίνηση), ενός από τους βασικούς φορείς υλοποίησης του Έργου. Οι στόχοι του Safe-R, που επικεντρώνονται στην καταπολέμηση του στίγματος στην φροντίδα υγείας ,
στη βελτίωση των ικανοτήτων των επαγγελματιών υγείας και στη διασφάλιση ίσης πρόσβασης για τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα, ευθυγραμμίζονται στενά με τα θέματα και τους στόχους του Συνεδρίου. Αξίζει να σημειωθεί ότι η κα Δέσποινα Μιχαηλίδου, Υπεύθυνη Έργου στην Κίνηση, συμμετείχε με παρουσίαση στην ενότητα του Συνεδρίου: «Δεδομένα ΛΟΑΤΚΙ+ Υγείας: Πώς να τα συλλέγετε, Πώς να τα χρησιμοποιείτε (Μέρος 2ο)». Αυτή η ενότητα ασχολήθηκε με τις προκλήσεις σχετικά με τη συλλογή και αξιοποίηση ευαίσθητων δεδομένων σχετικά με την ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα, την εμπιστευτικότητα, τη συμπεριληπτική γλώσσα και τη χρήση αναλυτικών δεδομένων, με συνεισφορές από ερευνητές και επαγγελματίες από όλη την Ευρώπη. Οι συμμετέχοντες συζήτησαν συμπεριληπτικές μεθοδολογίες που διασφαλίζουν ότι η συλλογή δεδομένων είναι σεβαστή, ακριβής και ηθικά ορθή, ειδικά όταν αντιμετωπίζονται ανισότητες στην υγεία σε ευάλωτα περιβάλλοντα. Μέσα από τις παρουσιάσεις, τονίστηκαν επίσης οι βέλτιστες πρακτικές για την ανάλυση των δεδομένων (π.χ., ανά ταυτότητα φύλου, σεξουαλικό προσανατολισμό, φυλή/εθνικότητα και άλλα), καθώς και στρατηγικές για τη διασφάλιση της εμπιστευτικότητας και της ιδιωτικότητας των συμμετεχόντων σε μια έρευνα. Η συζήτηση υπογράμμισε την αυξανόμενη αναγνώριση σε όλη την Ευρώπη της ανάγκης για στρατηγικές που βασίζονται σε τεκμηριωμένα στοιχεία για τη βελτίωση των αποτελεσμάτων υγείας για τις ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητες.
Η παρουσίαση εκ μέρους του Safe-R είχε τίτλο: ‘’Συλλογή και Χρήση Δεδομένων στην ΛΟΑΤΚΙ+ Υγεία: Μαθήματα από το έργο Safe-R’’. Η παρουσίαση, η οποία περιελάβανε μια σύντομη παρουσίαση της Κίνησης, των στόχων και των δραστηριοτήτων του Safe-R, ιδίως της ερευνητικής φάσης, επικεντρώθηκε στη συλλογή δεδομένων και στις ιδιαίτερες προκλήσεις (μέθοδοι και προσέγγιση ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων, επαγγελματιών υγείας και φοιτητών), ασχολήθηκε με ζητήματα εξειδικευμένης και συμπεριληπτικής γλώσσας όσον αφορά την ΛΟΑΤΚΙ+ υγεία και ολοκληρώθηκε με τρόπους χρήσης των ερευνητικών δεδομένων με παραδείγματα: τον επερχόμενο Οδηγό για τους Επαγγελματίες Φροντίδας Υγείας για ΛΟΑΤΚΙ+ Άτομα, το Εκπαιδευτικό πακέτο και τις επερχόμενες εκπαιδεύσεις σχετικά με την ΛΟΑΤΚΙ+ υγεία προς επαγγελματίες φροντίδας υγείας και φοιτητές, συμπεριλαμβανομένης της ψυχικής υγείας. Μπορείτε να βρείτε περισσότερες πληροφορίες για το συνέδριο (και τις δύο εκδόσεις) εδώ: https://www.lgbtihealth.eu/en.
Επόμενη δράση του Έργου Safe-R, θα είναι στις 9 Σεπτεμβρίου όπου σε Δημοσιογραφική Διάσκεψη θα γίνει μια πρώτη δημόσια παρουσίαση των ευρημάτων της έρευνας του Έργου, παρουσία των φορέων υλοποίησης και εκπροσώπων της Κοινωνίας των Πολιτών.
Δέσποινα Μιχαηλίδου, Κοινωνιολόγος με ειδίκευση σε σπουδές Φύλου.
Υπεύθυνη Έργου στο AIDS Solidarity Movement (Movement) – https://www.asmcyprus.org/ /Cy Checkpoint (FB & Instagram) για το έργο Safe-R (FB & Instagram). Περαιτέρω πληροφορίες στην ιστοσελίδα του έργου: www.safer.cy.
