Δυστυχώς, παρά τις προειδοποιήσεις και τις ανησυχίες που εκφράστηκαν τόσο από τον υποφαινόμενο μέσα από τη διδακτορική του διατριβή αλλά και από μέλη της νομικής κοινότητας στους αρμόδιους φορείς, έγινε το αναμενόμενο. 

Η διαπόμπευση της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι κάτι παραπάνω από βέβαιο ότι θα υπάρξει μετά και από την περίπτωση της 16χρονης που κρατήθηκε σε χώρο εντός των Φυλακών μαζί με ενήλικους παραβάτες.

Το εν λόγω περιστατικό, το οποίο δεν είναι το μόνο, ήταν κάτι φυσιολογικό να συμβεί. Όταν ψηφίζεις Νομοθεσίες χωρίς προηγουμένως να δημιουργήσεις τις απαραίτητες υποδομές  (βλέπε φυλακές ανηλίκων), είναι λογικό να καθιστάς την ίδια τη Νομοθεσία προβληματική και ανεφάρμοστη. Οι όποιες προσπάθειες έγιναν για τροποποίηση της Νομοθεσίας μέχρι τη δημιουργία των εν λόγω υποδομών έπεσαν στο κενό, αφού οι Ευρωπαϊκές Οδηγίες είναι ξεκάθαρες για τον τρόπο, τον χώρο και τον χρόνο που μπορούν οι ανήλικοι να κρατούνται. Τρανταχτό παράδειγμα αποτελεί η αδυναμία δημιουργίας έστω μιας υποτυπώδους ειδικής πτέρυγας κράτησης ανηλίκων εντός των Κεντρικών Φυλακών μέχρι την αποπεράτωση των φυλακών ανηλίκων. 

Το συγκεκριμένο ζήτημα όμως αποτελεί την κορυφή του παγόβουνου, αφού τα προβλήματα είναι βαθύτερα και σοβαρότερα. Όταν, για παράδειγμα, με τη σύσταση του Δικαστηρίου Παίδων ο Νόμος προβλέπει, μεταξύ άλλων, ξεχωριστή διαδικασία και χώρο εκδίκασης ανηλίκων και παρόλα αυτά στην πράξη οι ανήλικοι εκδικάζονται σε ίδιες αίθουσες με ενήλικους παραβάτες και συναναστρέφονται με κατηγορούμενους για σοβαρά ποινικά αδικήματα στους χώρους των Δικαστηρίων, καταλαβαίνουμε την έκταση του προβλήματος. 

Όταν η ΕΕ προβλέπει ρητά ότι προτεραιότητα για έναν ανήλικο παραβάτη είναι η αναμόρφωση και επιμόρφωση παρά η τιμωρία και η φυλάκιση και όταν συγκεκριμένα διαχωρίζει τη διαδικασία τόσο της εκδίκασης όσο και της κράτησης, η οποιαδήποτε παρέκκλιση από αυτούς τους άξονες είναι ανεπίτρεπτη. 

Πρέπει, επιτέλους, οι αρμόδιοι ν’ αντιληφθούν ότι οι ανήλικοι αποτελούν μια ευαίσθητη ηλικιακή ομάδα, με ξεχωριστά χαρακτηριστικά από τους ενήλικους, και ως τέτοια πρέπει να αντιμετωπίζεται. Άτομα αυτής της ηλικίας δεν έχουν διαπλάσει ακόμα τον χαρακτήρα του ενηλίκου, υπόκεινται σε διαφορετικά ερεθίσματα και αντιδρούν διαφορετικά σε καταστάσεις. 

Εν μέσω όλων αυτών βρίσκονται και οι Δικαστές, που προσπαθούν να εφαρμόσουν Νόμους οι οποίοι είναι προβληματικοί και πολλές φορές βρίσκονται και αυτοί με δεμένα τα χέρια. Ακτίδα φωτός αποτελεί το γεγονός ότι οι πλείστοι, ασκώντας τη διακριτική τους ευχέρεια, προσπαθούν να προστατέψουν τους ανήλικους με όποια μέσα έχουν διαθέσιμα στην κατοχή τους τη συγκεκριμένη στιγμή.

Οι αρμόδιοι φορείς πρέπει να κατανοήσουν ότι το συγκεκριμένο ζήτημα, εκτός από πολύπλευρο και πολυσύνθετο, αποτελεί ένα σοβαρό πρόβλημα που απαιτεί άμεσες λύσεις ουσίας και όχι προσωρινές περιστασιακές «διευθετήσεις».

*Δικηγόρος – Λέκτορας Νομικής του Ledra College - University of Sunderland