Για το πρόβλημα της ανομβρίας μίλησε στο Ράδιο Πρώτο ο επίκουρος καθηγητής Δημήτρης Ηλιάδης του Κέντρου Αριστείας για Έρευνα και Καινοτομία ΚΟΙΟΣ, του Πανεπιστημίου Κύπρου. 

«Η Κύπρος διανύει ένα πρόβλημα που μπορεί να χαρακτηριστεί ως εθνικό, όχι μόνο στην Κύπρο αλλά σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση ήδη περίπου 30 % του πληθυσμού της ΕΕ βιώνει συνθήκες ανομβρίας ακόμη  και σε χώρες που δεν είχαν τέτοιο πρόβλημα. Με αποτέλεσμα η ΕΕ να ξεκινήσει μια προσπάθεια, μια στρατηγική για το νερό, σαν έναν από τους κύριους πυλώνες ξεκίνησε ένα πλάνο μια στρατηγική για το πως πρέπει να διαχειριζόμαστε το νερό στην ΕΕ.»

Κληθείς να σχολιάσει τις αιτίες του προβλήματος ο κ. Ηλιάδης ανέφερε ότι. «Είναι ένας συνδυασμός παροχής και ζήτησης. Να υπάρχει νερό στα φράγματα, είτε το νερό παράγεται από τις αφαλατώσεις, είτε το  ανακυκλωμένο που χρησιμοποιείτε για την άρδευση και η ζήτηση δηλαδή, πόσο νερό εξοικονομούμε, η τιμολόγηση που γίνεται και οι διαρροές. Άρα αυτό που συμβαίνει, σε όλα τα κομμάτια πρέπει να πετυχαίνουμε τους στόχους μας, την αποδοτικότητα, οι οποίοι δυστυχώς δεν τους έχουμε πετύχει ως Ευρώπη. Τα κράτη αναγκάζονται να πάρουν μέτρα. Σίγουρα η αύξηση του πληθυσμού παίζει ρόλο σίγουρα η αλλαγή στις καταναλωτικές συνήθειες, ακόμα και η ίδια η τεχνίτη νοημοσύνη, καλούμαστε να αναπτύξουμε εμείς και οι διάφορες χώρες, αποτελούν και αυτά ένα αστάθμητο παράγοντα.»

Ερωτηθείς αν θα πρέπει να αλλάξει και ο τρόπος ζωής σχολίασε ότι. «Αυτή την στιγμή βιώνουμε αλλαγές που δεν μπορούμε να τις προβλέψουμε. Εξαιτίας αυτής της αβεβαιότητας πρέπει  και εμείς να αναπροσαρμόσουμε το τι κάνουμε. Μια ολιστική προσέγγιση η οποία να λαμβάνει υπόψιν και τα οικονομικά κριτήρια, ξεκινώντας από την γεωργία και συνεχίζοντας κλιμακωτά μέχρι φθάνοντας σε όλους τους τομείς μέχρι την σύγχρονη τεχνολογία και την τεχνίτη νοημοσύνη. Πρέπει να αλλάξουν και οι καταναλωτικές συνήθειες, δυστυχώς ο κόσμος το αισθάνεται ως πολύ μεγάλο βάρος, το αντιμετωπίζουν όλοι αυτή την στιγμή. Δεν είναι απλά πρόβλημα που δεν πίνουμε νερό, αλλά θα μας επηρεάσει όλους και οριζόντια. Θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως μια εμπόλεμη κατάσταση.»

Για το θέμα των αυστηρότερων ποινών που ανακοινωθήκαν, είπε«Με βάση μελέτης που κάνουμε και σε άλλες χώρες είδαμε ότι διαδραματίζει μεγάλο ρόλο, η εμπλοκή των πολιτών και η διαχείριση της υδατικής κρίσης. Στην Ν. Αφρική για παράδειγμα υπήρχε πολύ έντονη εμπλοκή των πολιτών και κατ’ ακρίβεια υπήρχε και πλήρης διαφάνεια με εφαρμογές στα κινητά και ιστοσελίδες. Μπορούσαν να παρακολουθούν  και είχαν ενεργή εμπλοκή στο θέμα αυτό κτλ. Από τις 6 βαθμίδες μέτρων που είχαν εκεί στο Κέιπτάουν το πέμπτο  ήταν τα προστίματα, γιατί προφανώς με τα προστίματα επιβάλεις τιμή στους μεγάλους καταναλωτές. Αυτό που θέλω να πω ότι οι πολίτες πρέπει να κατέχουν ενεργό ρόλο και να κατανοήσουν οι πολίτες γιατί γίνονται αυτά και σίγουρα το πρόστιμο δεν είναι η πρώτη προσέγγιση. Αυτό που χρειάζεται είναι η συνεργασία με τους πολίτες και να κατανοήσουν τις μικρές αλλαγές στις καταναλωτικές τους συνήθειες»

Για τις μονάδες αφαλατώσεις τόνισε ότι, «Είναι έκτακτα μέτρα, επίσης είναι και το μόνο μέτρο  που θα έχουμε ως Κύπρο τις επόμενες δεκαετίες, θα πρέπει να γίνουν ενδελεχείς μελέτες και όχι απλουστεύσεις ή γενικεύσεις. Είναι πάρα σημαντικό ο σχεδιασμός των αφαλατώσεων να γίνεται με ένα ολιστικό πλάνο γιατί οι αφαλατώσεις έχουν κάποιο περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Η ενέργεια που αξιοποιείτε έχει να κάνει με την διαχείριση του ηλεκτρισμού στην Κύπρο. Βέβαια είναι μια ευκαιρία αξιοποίησης πηγών ενέργειας, αλλά από την άλλη θα αυξήσει το κόστος του νερού, θα έχει μια αλυσιδωτή επίδραση στην κατανάλωση και χρήση του νερού από την γεωργία μέχρι και την βιομηχανία. Θα μπορεί να αξιοποιούμε το νερό των αφαλατώσεων για την γεωργία, σύμφωνα με τις προβλέψεις είναι πολύ δύσκολο να καλύψουμε τις ανάγκες μας, υπάρχει το ρίσκο να μην έχουμε νερό για την άρδευση»

Συμπλήρωσε ότι, «είναι πάρα πολύ δύσκολο να προβλέψεις τον καιρό σε ένα ή δυο χρόνια. Είχαμε τρεις συνεχόμενες χρονιές προβλέψεις που δεν περιμέναμε τόσο χαμηλά ποσοστά νερού. Η αλήθεια δεν μπορούμε να προβλέψουμε επαρκώς δεν έχουμε επαρκή στοιχεία γιατί αλλάζουν συνεχώς τα μοντέλα λόγω της κλιματικής αλλαγής. Χρειάζεται να λαμβάνουμε αποφάσεις με βάση το ρίσκο.»

Ο κ. Ηλιάδης υπογράμμισε το θέμα των επενδύσεων, «ειδικά αυτό το θέμα απασχολεί το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με απόφαση της αφορά επένδυση στις υποδομές. Σε όλες τις ΕΕ περίπου το 25 τοις εκατό χάνεται στο σύστημα υδροδότησης, περίπου το 1/4 . Ένα τεράστιο ποσοστό που είναι δύσκολο να εντοπίσεις την βλάβη. Σίγουρα χρειάζεται επενδύσεις. Οι αγωγοί είναι κάτω από τον δρόμο και με την πάροδο των δρόμο υπάρχει το ενδεχόμενο να υπάρξουν αστοχίες. Έρχεται η ΕΕ και το ΕΚ και προσάγει την εφαρμογή καινοτόμων τεχνολογιών και επενδύσεις στην αποδοτικότητα για την μείωση του ρίσκου των απωλειών με σκοπό να φθάσουμε το 10-15% στα επόμενα χρόνια.»

Για τις Περικοπές νερού  επισήμανε, «σύμφωνα με ακαδημαϊκούς συναδέλφους μου που επικοινώνησα από όλο τον κόσμο. Η κοινή άποψη είναι γενικά οι περικοπές είναι λανθασμένο μέτρο. Μπορούν να αντικατασταθούν έξυπνες τεχνολογίες, συστήματα. Το έχουμε αναπτύξει και στο ΚΟΙΟΣ και το έχουμε ήδη εφαρμόσει και στους οργανισμούς διαχείρισης ύδατος στην Κύπρο. Τεχνολογίες για μείωση της πίεσης και επικοινωνία με τους πολίτες και στο τέλος είναι πιο κερδοφόρες. Οι περικοπές βραχυπρόθεσμα μπορεί να έχει μείωση των απωλειών αλλά μακροπρόθεσμα το ακριβώς αντίθετο αποτέλεσμα, έχεις αύξηση των απωλειών λόγω των φθορών, δεν θεωρείται κατάλληλο μέτρο στην Κύπρο.»

Διαβάστε επίσης: Τέλος στον «πόλεμο ξαπλώστρας» στον Πρωταρά- Θα απομακρύνονται οι πετσέτες