Με τον πλέον σαφή και κατηγορηματικό τρόπο, η κοινή διακήρυξη του Καΐρου καταδικάζει τις έκνομες τουρκικές ενέργειες στην κυπριακή ΑΟΖ, ζητώντας τον άμεσο τερματισμό τους και την ανάγκη σεβασμού των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας και της σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών, όπως τόνισε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης κατά τη διάρκεια της κοινής συνέντευξης Τύπου στο πλαίσιο της τριμερούς διάσκεψης Ελλάδας – Κύπρου – Αιγύπτου.
Την ίδια ώρα ο πρόεδρος της Αιγύπτου Αμπντέλ Φατάχ Αλ Σίσι έκανε λόγο για κλιμάκωση και εξελίξεις στην Μ. Ανατολή, εξαιτίας μονομερών ενεργειών, που αποβλέπουν στο κλονισμό και στη διατάραξη της σταθερότητας των χωρών της περιοχής.
«Τονίσαμε ότι η ασφάλεια και η σταθερότητα είναι στρατηγική προτεραιότητα για όλους εμάς που χρειάζεται συντονισμό από κοινού και χωρίς αυτόν δεν μπορούμε να απολαύσουμε τους καρπούς του μηχανισμού τριμερούς συνεργασίας», είπε.
Στο ίδιο μήκος κύματος και ο Έλληνας Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, έκανε λόγο για συντονισμό στο θέμα και αναφέρθηκε στην στήριξη που εξέφρασε ο Υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάικ Πομπέο στην Κύπρο, στο θέμα της παράνομης γεώτρησης της Τουρκίας στην ΑΟΖ.
Οι τρεις ηγέτες επιβεβαίωσαν την ανάγκη συντονισμού σε πολιτικό και οικονομικό επίπεδο και την ανάγκη συντονισμού των χωρών σε διάφορα διεθνή φόρα, ενώ τόνισα την πολιτική τους βούληση για εμβάθυνση της συνεργασίας.
Κυπριακό
Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης είπε ότι ενημέρωσε τους δύο ηγέτες για τις τελευταίες εξελίξεις όσον αφορά το κυπριακό πρόβλημα, ιδιαίτερα ενόψει της επικείμενης τριμερούς συνάντησης με τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, με στόχο την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων, νοούμενου, ότι υπάρχει το κατάλληλο υπόβαθρο που θα ευνοεί τη διεξαγωγή εποικοδομητικών συζητήσεων, όχι κάτω από απειλές, αλλά μέσα σε ένα κλίμα που θα δημιουργεί τις προοπτικές ενός δημιουργικού διαλόγου.
«Και έχω μιλήσει για το αναγκαίο υπόβαθρο καθώς οι τελευταίες απαράδεκτες ενέργειες της Τουρκίας και η πρόθεση διενέργειας ερευνητικών γεωτρήσεων εντός διεθνώς αναγνωρισμένων και αδειοδοτημένων τεμαχίων της Κυπριακής Δημοκρατίας, όχι μόνο μολύνουν το κλίμα και κλιμακώνουν τις εντάσεις, αλλά αποτελούν κατάφωρη παραβίαση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας, και του διεθνούς δικαίου», είπε.
Ενημέρωσε, ανέφεε, τους συνομιλητές του ότι είμαστε «αποφασισμένοι να εξαντλήσουμε όλα τα διπλωματικά μέσα που διαθέτουμε ούτως ώστε να τερματιστούν οι τουρκικές παραβιάσεις και να υπάρχει πλήρης σεβασμός στην απρόσκοπτη ενάσκηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας».
Πρόσθεσε ότι η συνεργασία των κρατών στο τομέα της ενέργειας βασίζεται στην θεμελιώδη αρχή πως η ανακάλυψη υδρογονανθράκων μπορεί και πρέπει να λειτουργήσει ως καταλύτης για ευρύτερη συνεργασία σε περιφερειακό επίπεδο, συμβάλλοντας έτσι στην ευημερία και σταθερότητα της Ανατολικής Μεσογείου.
«Οι μονομερείς και απαράδεκτες ενέργειες της Τουρκίας, πόρρω απέχουν από τις εν λόγω αρχές, ενώ την ίδια στιγμή συνιστούν απειλή για την ευρύτερη σταθερότητα, ειρήνη και ασφάλεια στην ήδη ταραχώδη Ανατολική Μεσόγειο»
Στο πλαίσιο αυτό, εξέφρασε τη βεβαιότητα ότι θα έχουν την σθεναρή στήριξη και αλληλεγγύη, της διεθνούς κοινότητας και της Ε.Ε., ούτως ώστε να αποκατασταθεί το διεθνές δίκαιο και να γίνει αντιληπτό πως δεν είναι δυνατόν στον 21ο αιώνα η όποια τρίτη χώρα να θεωρεί πως είναι αποδεκτό να ασκεί τη διπλωματία των κανονιοφόρων, χωρίς τις όποιες επιπτώσεις.
Εξέφρασε ευγνωμοσύνη στις δύο ηγέτες Αιγύπτου και Ελλάδας για την ισχυρή στήριξη και αμέριστη συμπαράσταση που τυγχάνει αυτή τη περίοδο η Κυπριακή Δημοκρατία έναντι των τουρκικών προκλήσεων, ως καταγράφεται και στην Κοινή Διακήρυξη.
Περαιτέρω ο Πρόεδρος της Αιγύπτου εξέφρασε τη στήριξη της χώρας προς τις ενέργειες της κυπριακής Κυβέρνησης για ειρηνική διευθέτηση του Κυπριακού.
Ο Πρωθυπουργός της Ελλάδας σημείωσε την απόλυτη στήριξη στην εξεύρεση μιας δίκαιης και βιώσιμης λύσης στο Κυπριακό στη βάση της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας και των ψηφισμάτων του ΟΗΕ, ενώ είπε ότι και οι τρεις χώρες τάσσονται υπέρ της επανέναρξης των συνομιλιών.
Πρόσθεσε ότι οι τρεις χώρες καταδίκασαν ρητά τις έκνομες ενέργειες της Τουρκίας στις θαλάσσιες ζώνες της Κύπρου που προσβάλλουν το διεθνές δίκαιο και προκαλούν μια άγονη ένταση. Είπε επίσης ότι καταδικάστηκε και η προκλητική συμπεριφορά της Τουρκίας στο Αιγαίο που επίσης αντίκειται στο διεθνές δίκαιο και στις σχέσεις καλής γειτονίας.
Ο κ. Μητσοτάκης είπε ότι έθεσε τα ζητήματα αυτά στον ΥΠΕΞ των ΗΠΑ το περασμένο Σάββατο.
«Αξίζει νομίζω να καταγραφούν οι δύο σαφείς και επίσημες θέσεις του τόσο υπέρ της προστασίας και της εθνικής ασφάλειας της Ελλάδας όσο και κατά των παρανόμως γεωτρήσεων στην κυπριακή ΑΟΖ και το οικόπεδο 7», είπε.
Πρόσθεσε ότι οι τρεις φιλειρηνικές χώρες, είπε, επανέλαβαν "την ισχυρή μας δέσμευση στον σεβασμό του διεθνούς δικαίου και ειδικότερα της Σύμβασης για το Δίκαιο της Θάλασσας".
Αναφέρθηκε επίσης στη διμερή του συνάντηση με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη, μετά και την επίσκεψη του Έλληνα ΥΠΕΞ στην Κύπρο. Είπε ότι συζητήθηκαν οι εξαγγελίες προθέσεων για ενέργειες στα Βαρώσια που παραβιάζουν σαφείς αποφάσεις του ΣΑ και βεβαίως το γεγονός ότι η Τουρκία προχωρά σε μια ακόμα έκνομη ενέργεια στη θαλάσσια περιοχή που όχι μόνο βρίσκεται εντός κυπριακής ΑΟΖ αλλά έχει οριοθετηθεί και αδειοδοτηθεί σε ευρωπαϊκές εταιρείες.
«Και θέλω να διαβεβαιώσω όλους ότι για τους επιβαλλόμενους χειρισμούς βρισκόμαστε σε διαρκή επαφή, συνεργασία και συντονισμό με τη Λευκωσία και ενόψει της Συνόδου Κορυφής στις 17 Οκτωβρίου, όπως βρισκόμαστε σε συνεργασία με όλους τους Ευρωπαίους και διεθνείς συμμάχους μας», είπε.
Οικονομικές σχέσεις
Στο πλαίσιο της τριμερούς διάσκεψης οι τρεις χώρες υπέγραψαν συμφωνία για την επενδυτική δραστηριότητα μεταξύ τους.
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας εξέφρασε ικανοποίηση για την ενεργό εμπλοκή του ιδιωτικού τομέα σε μια σημαντική πτυχή της συνεργασίας, μέσω της υπογραφής του Εκτελεστικού Προγράμματος για εφαρμογή του Μνημονίου μεταξύ των Οργανισμών Προώθησης Επενδύσεων των τριών χωρών.
Επεσήμανε παράλληλα την υπογραφή της Συμφωνίας Αποφυγής Διπλής Φορολογίας μεταξύ Κύπρου και Αιγύπτου, η οποία καταδεικνύει την ισχυρή βούληση τόσο των Κυβερνήσεων όσο και των επιχειρηματικών κοινοτήτων των δύο χωρών για περαιτέρω ενδυνάμωση των οικονομικών, εμπορικών και επενδυτικών μας σχέσεων.
«Κατά τις διαβουλεύσεις που είχαμε, εξετάσαμε την επιτευχθείσα πρόοδο της τριμερούς συνεργασίας σε μια σειρά τομέων, όπως, μεταξύ άλλων, η άμυνα και ασφάλεια, η ενέργεια, ο τουρισμός, η διασπορά και η προστασία του περιβάλλοντος», είπε επίσης.
Ο κ. Σίσι αναφέρθηκε στη σημασία της οικονομικής ζώνης της διώρυγας του Σουέζ προς την αφρικανική ενδοχώρα, έχοντας υπόψη ότι η διακίνηση αγαθών θα είναι πολύ εύκολη όταν εκδίδεται και το πιστοποιητικό προέλευσης.
Επίσης καλωσόρισε την υπογραφή συμφωνίας αποφυγής διπλής φορολογίας μεταξύ Αιγύπτου και Κύπρου.
Ο κ. Μητσοτάκης ανέφερε ότι υπογράφηκε και ένα τριμερές εκτελεστικό πρόγραμμα προώθησης των επενδύσεων αφού εξετάστηκαν τα πολύ σημαντικά κοινά βήματα στον τουρισμό, της γεωργία, την ναυτιλία και την προστασία του περιβάλλοντος.
Ενέργεια – Περιβάλλον
Οι τρεις ηγέτες χαιρέτισαν τη σύσταση του Φόρουμ Φυσικού Αερίου Ανατολικής Μεσογείου που θα συντονίζει την ενεργειακή πολιτική επτά χωρών της περιοχής.
Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης είπε ότι επαναβεβαιώθηκε η ισχυρή βούληση για ενίσχυση της συνεργασίας μέσω μιας σειράς νέων συμφωνιών για την εκμετάλλευση και μεταφορά φυσικού αερίου.
«Στο πλαίσιο αυτό, χαιρετίσαμε τη θέσπιση του East Mediterranean Gas Forum και την πρόσφατη υπογραφή της συμφωνίας – πλαισίου μεταξύ της Αιγυπτιακής Αρχής Ηλεκτρισμού και του Euro Africa Interconnector», ανέφερε.
Αναφορικά με το Φόρουμ Φυσικού Αερίου Ανατολικής Μεσογείου ο κ. Σίσι καλωσόρισε αρκετά εκτελεστικά προγράμματα μεταξύ των τριών χωρών, τα προγράμματα 2020 – 2029
Ο κ. Μητσοτάκης είπε ότι το Φόρουμ μπορεί να αποτελέσει τον καταλύτη για στενότερη συνεργασίας μεταξύ των χωρών της Ανατολικής Μεσογείου.
Σύμφωνα με πληροφορίες, Ελλάδα και Αίγυπτος θα κάνουν ακόμα μια προσπάθεια για οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών τους, εξέλιξη που αν πετύχει θα αποβεί επωφελής και για την Κύπρο.
Όσον αφορά την προστασία του περιβάλλοντος, ο Πρόεδρος ενημέρωσε τους συνομιλητές μου για την περιφερειακή πρωτοβουλία που έχει εξαγγείλει η Κυπριακή Δημοκρατία για συντονισμό των δράσεων της Ανατολικής Μεσογείου και Μέσης Ανατολής για την κλιματική αλλαγή.
«Στόχος είναι να φέρουμε κοντά τους κορυφαίους επιστήμονες και φορείς λήψης αποφάσεων της περιοχής μας, με σκοπό την ανάπτυξη πρακτικών και εφικτών λύσεων που θα έχουν διαρκή οφέλη για τους πολίτες μας», είπε.
Σχέσεις Αιγύπτου – ΕΕ
Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης σημείωσε ότι η Αίγυπτος αποτελεί σημαντικό εταίρο της Ε.Ε. και σταθεροποιητικό παράγοντα της περιοχής σε σημαντικούς τομείς, όπως στα θέματα άμυνας και ασφάλειας, καταπολέμησης της τρομοκρατίας και το μεταναστευτικό ζήτημα.
Ο κ. Σίσι τόνισε την ανάγκη περαιτέρω προσέγγισης μεταξύ αραβικών και ευρωπαϊκών χωρών, μέσου του μηχανισμού τριμερούς συνεργασίας μεταξύ των αραβικών και αφρικανικών χωρών
και των ευρωπαϊκών χωρών υπό το φως της επιτυχίας που σημείωσε η πρώτη ευρωαραβική διάσκεψη κορυφής του Σιαρμ Ελ Σέιχ το 2019 και της αναμενόμενης διάσκεψης τον Οκτώβριο στην Αθήνα.
Τρομοκρατία μετανάστευση
Κοινή ήταν η θέση πως η διεθνής κοινότητα θα πρέπει να αυξήσει τις προσπάθειες της για καταπολέμηση της τρομοκρατίας και του εξτρεμισμού, όπως ανέφερε ο Πρόεδρος Αναστασιάδης.
Είπε επίσης ότι απασχόλησαν οι διαστάσεις που λαμβάνει το φαινόμενο των μεταναστευτικών ροών και η ανάγκη αντιμετώπισης των γενεσιουργών αιτιών αυτών των ροών, που έχουν σημαντικές κοινωνικό –οικονομικές επιπτώσεις.
Ο Πρόεδρος της Αιγύπτου σημείωσε ότι χρειάζεται πύκνωση των προσπαθειών για καταπολέμηση της τρομοκρατίας και αποκοπή της δυνατότητας των τρομοκρατών στη χρήση νέων τεχνολογιών.
Ο Πρωθυπουργός της Ελλάδας τόνισε ότι η Αίγυπτος είναι ένας ισχυρός και σταθερός σύμμαχος στη μάχη κατά της διεθνούς τρομοκρατίας κάτι που τονίζεται στην ΕΕ καθώς δρομολογείται το επόμενο βήμα σύσφιξης των σχέσεων Ευρώπης και Αιγύπτου.
Παράλληλα χαρακτήρισε την Αίγυπτο ένα τόπο αποτελεσματικής ανάσχεσης των μεταναστευτικών ροών, που καταπολεμά εξαιρετικά αποτελεσματικά τα δίκτυα των παράνομων διακινητών, χωρίς να ζητά οικονομικά ανταλλάγματα.
Λιβύη, Συρία, Παλαιστινιακό
Αναφορικά με τη Λιβύη ο Αιγύπτιος Πρόεδρος τόνισε την ανάγκη προσέγγισης του προβλήματος στο πλαίσιο του σχεδίου του ΟΗΕ του 2017 και την εδραίωση της έννοιας του κράτους της Λιβύης, ώστε να εδραιωθεί η σταθερότητα και ανάπτυξη.
Τονίστηκε επίσης η στήριξη στον απεσταλμένο του ΟΗΕ στη Συρία και την πύκνωση του διαλόγου υπό την αιγίδα του ΟΗΕ και την αποφυγή της βίας και αποκοπής τεμαχίου των συριακών εδαφών
Για το Παλαιστινιακό, τονίστηκε η ανάγκη σεβασμού των δικαιωμάτων του παλαιστινιακού λαού, την εγκατάσταση του ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτος στα όρια του του κράτους του 1967 με πρωτεύουσα την Ιερουσαλήμ.
Ο κ. Μητσοτάκης είπε ότι η Αίγυπτος είναι ένας κρίσιμος παράγοντας σταθερότητας στο Μεσανατολικό στη Λιβύη και στη Συρία και ότι σε αυτά τα θέματα οι απόψεις των τριών χωρών συμπίπτουν.
Για σύγκληση απόψεων έκανε λόγο και ο Πρόεδρος Αναστασιάδης.
Δράσεις συνεργασίας
Περαιτέρω τονίστηκαν οι σχέσεις των χωρών στον τομέα της διασποράς και η επιτυχία του προγράμματος ΝΟΣΤΟΣ.
Συμφωνήθηκε επίσης η υπογραφή του Μνημονίου Συναντίληψης για Συνεργασία μεταξύ του κυπριακού Υπουργείου Εξωτερικών και του Διπλωματικού Ινστιτούτου Αιγύπτου που θα συμβάλει στην στενότερη συνεργασία στον τομέα της εκπαίδευσης και της κατάρτισης των διπλωματών μας.
Στο πλαίσιο της τριμερούς συνομολογήθηκε συμφωνία συνεργασίας για την καταπολέμηση της παράνομης διακίνησης των πολιτιστικών αγαθών.
Τονίστηκε επίσης η ανάγκη να συσταθεί το συντομότερο δυνατό μόνιμη γραμματεία στη Λευκωσία για να υποστηρίξει όλες τις πρωτοβουλίες που αναλαμβάνονται σε επίπεδο κορυφής.
