Η επίσκεψη του Ερντογάν στην Ουάσιγκτον αποκαλύπτει, κατά τον Ναμίκ Ταν, την ολισθηρή διολίσθηση της Τουρκίας από σύμμαχο σε πελάτη.

Ο τομεάρχης εξωτερικών υποθέσεων του CHP, Ναμίκ Ταν, επισημαίνει με δριμύτητα ότι η παρουσία του Τούρκου προέδρου στον Λευκό Οίκο δεν θύμιζε στάση στρατηγικού εταίρου αλλά συναλλαγή εμπορικού χαρακτήρα.

«Το να είσαι πελάτης στην Ουάσιγκτον και όχι σύμμαχος. Ποιος θα έχει τον πρώτο λόγο στην περιοχή και στο Ισραήλ, ποιος θα είναι ο φόβος; Λοιπόν, με ποιον και με τι θα σταθεί η Τουρκία: με τις αρχές, τις αξίες, τους Φιλιππινέζους μουσουλμάνους αδελφούς της; Ή με το χρήμα, τη δύναμη, τον Τραμπ; Εσείς είστε μάρτυρες. Ο καθένας μπορεί να δώσει τη δική του απάντηση στο ερώτημα αυτό», υπογραμμίζει σε άρθρο του σήμερα στην ιστοσελίδα Τ24, λίγες ώρες μετά τη συνάντηση Ερντογάν-Τραμπ στον Λευκό Οίκο.

Από τον ΟΗΕ στον Τραμπ

Ο Ταν υπενθυμίζει την αντίστιξη ανάμεσα στον Γάλλο πρόεδρο Μακρόν, ο οποίος «έκανε μια πραγματικά εντυπωσιακή και ισορροπημένη ομιλία κατά την αναγνώριση της Παλαιστίνης», και στον Ερντογάν, που εγκατέλειψε κάθε «διπλή ατζέντα» αμέσως μετά τη συνάντησή του με τον Ντόναλντ Τραμπ. Όπως σημειώνει, η ανάγκη νομιμοποίησης του Τούρκου προέδρου «θα του παραχωρούταν από τον ίδιο τον πρόεδρο των ΗΠΑ Τραμπ, με τη διαμονή στο Blair House και το γεύμα στο Λευκό Οίκο».

Διαβάστε επίσης: Η επιστροφή της Τουρκίας στον Λευκό Οίκο – Πόσα πήρε, πόσα έδωσε ο Ερντογάν

Τα ανταλλάγματα

Η κριτική του αντιπροέδρου του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης εστιάζει στη σωρεία εμπορικών παραχωρήσεων από τον Τούρκο πρόεδρο. 

«Πρώτα, η παραγγελία 300 αεροσκαφών Boeing αξίας 150 δισεκατομμυρίων δολαρίων, η συμφωνία αγοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) από τις ΗΠΑ αξίας 50 δισεκατομμυρίων δολαρίων της BOTAS και, σύμφωνα με τις φήμες που κυκλοφορούν στην αγορά, αλλά δεν έχουν διαψευστεί, η προσθήκη σπάνιων γαιών, αποτέλεσαν τα δώρα που προσφέρθηκαν στα πόδια του Τραμπ», υποστηρίζει ο Ναμίκ Ταν.

Ο Τραμπ, με τη γνωστή του άνεση, μετέτρεψε τη συνάντηση σε «επιχειρηματική ατζέντα», περιορίζοντάς την σε πωλήσεις Boeing, F-35 και F-16. Για τον Ερντογάν όμως, σχολιάζει ο Ταν, «αυτή η δήλωση δεν ήταν καθόλου αποδεκτή», καθώς ο ίδιος επιθυμούσε ασαφές πλαίσιο, αφήνοντας χώρο για προπαγανδιστική διαχείριση στο εσωτερικό.

Η αδιαφορία για τα στρατηγικά ζητήματα

Ο Ταν υπογραμμίζει ότι η συνάντηση δεν ασχολήθηκε ούτε με τα F-35 και F-16, ούτε με το Αιγαίο και την Κύπρο, ούτε με τη Γάζα. Αυτά θεωρήθηκαν «παλιές υποθέσεις» που θα ρύθμιζαν οι γραμματείς των υπουργείων. 

Εξαίρεση, ίσως, η Συρία, λόγω της σύνδεσης με την εσωτερική πολιτική. 

Η σιωπή για τη Γάζα

Με δηκτικό ύφος, ο Ταν στηλιτεύει την αφωνία του Ερντογάν απέναντι στα εγκλήματα στη Γάζα.

«Δεν αρκεί... Ο Νετανιάχου αποικίζει με ταχύτητα τα περίχωρα της Ανατολικής Ιερουσαλήμ και δίνει εντολή για καταστροφή και εξόντωση στη Γάζα, ενώ ο Ερντογάν είναι περισσότερο από ευτυχής που κάθεται στα δεξιά του Τραμπ», τονίζει, αναφερόμενος στη θέση που του έδωσε ο Αμερικανός πρόεδρος στη διάσκεψη για τη Γάζα στο Νέα Υόρκη στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ.

Την ίδια στιγμή, ο Γάλλος πρόεδρος παρουσίαζε στον ΟΗΕ σχέδιο πολυεθνικής προστασίας της Παλαιστίνης, ενώ από την άλλη ο Τραμπ πρόβαλλε ένα καθαρά επενδυτικό σχέδιο «τύπου Ριβιέρας» για μια «Νέα Γάζα».

Διπλωματία ως εμπορική συναλλαγή

Η συνολική αποτίμηση του πρέσβη Ναμίκ Ταν για την εικόνα του Τούρκου προέδρου στο Λευκό Οίκο είναι ότι «το να είσαι μόνιμος πελάτης και όχι στρατηγικός σύμμαχος στην Ουάσιγκτον ανοίγει το δρόμο για την παγκόσμια ηγεσία... Η επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης, η έναρξη λειτουργίας του αγωγού Κερκούκ-Τζεϊχάν, η συνεργασία στον τομέα της πυρηνικής ενέργειας, η παραγγελία πάνω από 200 επιβατικών αεροσκαφών από την Boeing... είναι, όπως φαίνεται, τα ανταλλάγματα που προσφέρονται από αυτή την πλευρά».

Ωστόσο, σημειώνει με νόημα ότι παραμένουν άλυτα όλα τα κρίσιμα ζητήματα: οι κυρώσεις CAATSA, η υπόθεση Halkbank, τα F-35 και F-16.