Το Συμβούλιο της ΕΕ και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κατέληξαν τη Δευτέρα σε πολιτική συμφωνία ώστε τα κράτη μέλη να μπορούν να εφαρμόσουν σταδιακά το νέο ψηφιακό σύστημα διαχείρισης των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ (Entry/Exit - EES), το οποίο περιλαμβάνει την καταγραφή δακτυλικών αποτυπωμάτων και βιομετρικών στοιχείων για κάτοικους τρίτων χωρών.

Βάσει της συμφωνίας, που θα πρέπει να εγκριθεί από τα κράτη μέλη στο Συμβούλιο και από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, πρώτα στην αρμόδια επιτροπή πολιτικών ελευθεριών LIBE και ακολουθως στην Ολομέλεια, τα κράτη μέλη θα έχουν έξι μήνες να εφαρμόσουν πλήρως το σύστημα από την ημερομηνία εφαρμογής του.

Το EES θα καταγράφει ψηφιακά τις εισόδους και εξόδους, τα δεδομένα που περιλαμβάνονται στο διαβατήριο, τα δακτυλικά αποτυπώματα και τα πρόσωπα υπηκόων τρίτων χωρών που ταξιδεύουν για σύντομη διαμονή σε κράτος μέλος της ΕΕ. Στόχος είναι η βελτίωση της ασφάλειας, η επιτάχυνση της διαδικασίας συνοριακών ελέγχων και η μείωση της αναμονής.

Τα κράτη μέλη της ΕΕ θα έχουν πρόσβαση σε πραγματικό χρόνο στα προσωπικά δεδομένα των υπηκόων τρίτων χωρών, στο ιστορικό ταξιδιών και στις πληροφορίες σχετικά με το κατά πόσο έχουν ξεπεράσει την περίοδο παραμονής στον χώρο Σένγκεν.

Η σταδιακή εφαρμογή του συστήματος είναι κάτι που είχαν ζητήσει τα κράτη μέλη ώστε να προσαρμοστούν στις νέες διαδικασίες. Αρχικά το σύστημα επρόκειτο βάσει απόφασης του Συμβουλίου Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων να εφαρμοστεί στα τέλη του 2024, ωστόσο αυτό δεν ήταν εφικτό.

Ειδικότερα, μέχρι το τέλος του πρώτου μήνα μετά που θα τεθεί σε ισχύ το σύστημα, τα κράτη μέλη θα πρέπει να καταγράφουν τουλάχιστον το 10% των συνοριακών διελεύσεων, ενώ για τις πρώτες 60 ημέρες, θα μπορούν να λειτουργήσουν το EES χωρίς βιομετρικές λειτουργίες.

Το αργότερο τρεις μήνες μετά την εφαρμογή του συστήματος, τα κράτη μέλη θα πρέπει να εφαρμόζουν το σύστημα με βιομετρικές λειτουργίες σε τουλάχιστον 35% των σημείων διέλευσης των συνόρων τους. Μέχρι το τέλος της εξάμηνης μεταβατικής περιόδου, τα κράτη μέλη θα πρέπει να καταγράφουν τα στοιχεία όλων των ατόμων μέσω του συστήματος, αν και δικαιούνται καθ’ όλη τη διάρκεια της περιόδου να σφραγίζουν χειροκίνητα τα ταξιδιωτικά έγγραφα.

Ο κανονισμός δεν ορίζει ημερομηνία για την έναρξη της σταδιακής ανάπτυξης του συστήματος, καθώς αυτό θα χρειαστεί ξεχωριστή απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Συμβούλιο και Κοινοβούλιο συμφώνησαν, επίσης, ότι κατά τη διάρκεια της μεταβατικής περιόδου τα κράτη μέλη μπορούν να αναστείλουν πλήρως ή εν μέρει τη λειτουργία του ΕΕΣ σε ορισμένες συνοριακές διαβάσεις σε εξαιρετικές περιπτώσεις (για παράδειγμα όταν η ένταση της κυκλοφορίας θα οδηγούσε σε πολύ υψηλούς χρόνους αναμονής). Μετά την πλήρη εφαρμογή του συστήματος, τα κράτη μέλη θα μπορούν να αναστέλλουν τη λειτουργία του συστήματος σε εξαιρετικές περιπτώσεις για έξι ώρες.

Πηγή: ΚΥΠΕ