Η Ευρώπη σήμερα αντιμετωπίζει έναν πόλεμο, μεταβαλλόμενες γεωπολιτικές συνθήκες, δημοκρατική οπισθοδρόμηση, αυξανόμενη ατιμωρησία, κλιματική κρίση, παραπληροφόρηση, ραγδαία τεχνολογική αλλαγή και μια υποχώρηση από τη συνεργασία στον εθνικισμό και τον προστατευτισμό, αναφέρει ο ΓΓ του Συμβουλίου της Ευρώπης (ΣτΕ) Alain Berset στην εισαγωγή της έκθεσής του για το 2025 με τίτλο «Προς ένα Νέο Δημοκρατικό Σύμφωνο για την Ευρώπη», που δημοσιεύθηκε τη Δευτέρα.
Ο κ. Berset σημειώνει ότι όλα αυτά απειλούν να ανατρέψουν την ειρήνη, τη σταθερότητα και την πρόοδο που έχει κερδηθεί με κόπο σε μια ολόκληρη ήπειρο τα τελευταία 75 χρόνια.
«Δεν μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τις σημερινές προκλήσεις με ένα χθεσινό εγχειρίδιο. Και δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάμε ότι η δημοκρατία είναι η πρώτη μας γραμμή άμυνας. Αυτό που χρειάζεται η Ευρώπη είναι μια επανεκκίνηση: ένα Νέο Δημοκρατικό Σύμφωνο για την Ευρώπη. Επειδή αυτό που διακυβεύεται δεν είναι τίποτα λιγότερο από την ασφάλεια της Ευρώπης, τις αξίες που μοιραζόμαστε και τη θέση μας στον κόσμο», τόνισε.
O ΓΓ του ΣτΕ αναφέρει σε άλλο σημείο ότι πραγματική ασφάλεια προϋποθέτει ανθεκτικούς θεσμούς τους οποίους μπορούν να εμπιστευτούν οι πολίτες, νόμους που ισχύουν εξίσου για όλους και το είδος της «σταθερότητας που επιτρέπει στη δημοκρατία να αναπτύσσεται».
"Χωρίς δημοκρατική ασφάλεια, κανένα αμυντικό πακέτο δεν είναι αρκετά μεγάλο και κανένας στρατός αρκετά ισχυρός για να μας κρατήσει ασφαλείς. Το μέλλον και οι αξίες της Ευρώπης δεν σταματούν στα σύνορά μας. Γι' αυτό πρέπει να συνεργαστούμε περισσότερο με τον Νότο, τις χώρες BRICS και τους εταίρους μας εκτός Ευρώπης. Το Συμβούλιο της Ευρώπης δεν αφορούσε ποτέ απλώς τα όρια σε έναν χάρτη. Αφορά τις αξίες που μοιραζόμαστε, τα ανθρώπινα δικαιώματα, τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου. Αν η Ευρώπη θέλει να έχει σημασία, πρέπει να σταθεί εκεί που αυτές οι αξίες βρίσκονται", αναφέρει.
Σύμφωνα με τον ΓΓ του ΣτΕ η εκλογική ακεραιότητα αποδυναμώνεται σε ορισμένες περιοχές λόγω βιαστικών νομικών αλλαγών και αδύναμων κανόνων χρηματοδότησης εκστρατειών, η παραπληροφόρηση, οι ξένες παρεμβάσεις και η κατάχρηση δημόσιων πόρων στρεβλώνουν τις εκστρατείες και οι περιορισμοί στα μέσα ενημέρωσης, ο εκφοβισμός των ψηφοφόρων και οι περιορισμοί στους παρατηρητές εγείρουν σοβαρές ανησυχίες σχετικά με τη διαφάνεια και τη δικαιοσύνη.
Αναφορά κάνει στην έμφυλη και σεξουαλική βία, στη βία κατά διαδηλωτών και σε αυθαίρετες απαγορεύσεις και αντιμεταναστευτικές και αντισημιτικές εκστρατείες σε ένα κλίμα αυξανόμενων γεωπολιτικών εντάσεων.
Τονίζει παράλληλα ότι η δικαιοσύνη πρέπει να είναι ανεξάρτητη για να είναι αξιόπιστη, προσθέτοντας ότι η πολιτική παρέμβαση στους δικαστικούς διορισμούς και τη διακυβέρνηση παραμένει μια σημαντική απειλή σε πολλά κράτη.
Ο κ. Berset σημειώνει παράλληλα ότι αυτό το νέο σύμφωνο απαιτεί την αντιμετώπιση της δημοκρατικής οπισθοδρόμησης σε όλες τις μορφές της και την ακλόνητη στάση απέναντι στην πόλωση και την παραπληροφόρηση, τόσο στο διαδίκτυο όσο και εκτός.
Σημαίνει επίσης αντιμετώπιση επειγουσών προκλήσεων όπως η κλιματική αλλαγή, λέει.
Η ετήσια έκθεση του Γενικού Γραμματέα αξιολογεί την κατάσταση της δημοκρατίας, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου στα 46 κράτη μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης κατά τη διάρκεια των δύο ετών από τη δημοσίευση της τελευταίας πλήρους έκθεσης το 2023.
Αποτελεί ένα διαγνωστικό εργαλείο αλλά και σημείο αναφοράς για τη διαμόρφωση των προτεραιοτήτων και της δράσης του Οργανισμού. Σκοπός της είναι να επισημάνει βασικές εξελίξεις και προκλήσεις στα κράτη μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης, να υποστηρίξει τη διαμόρφωση και την εφαρμογή πολιτικών και να ενθαρρύνει μεταρρυθμίσεις όπου τα πρότυπα δεν πληρούνται.
Είναι δομημένη γύρω από θεματικά κεφάλαια, που αντικατοπτρίζουν τους βασικούς τομείς του έργου του Συμβουλίου της Ευρώπης και βασίζεται κυρίως σε πηγές του Συμβουλίου της Ευρώπης δηλαδή μηχανισμούς παρακολούθησης, αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, εκθέσεις της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης, του Επιτρόπου του Συμβουλίου της Ευρώπης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και γνωμοδοτήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη Δημοκρατία μέσω του Δικαίου (Επιτροπή της Βενετίας), μεταξύ άλλων.
Κάθε κεφάλαιο περιλαμβάνει μια σύνοψη των βασικών ευρημάτων, τα οποία θα συμβάλουν στην προετοιμασία του επόμενου Προγράμματος και Προϋπολογισμού του Συμβουλίου της Ευρώπης.
Πηγή: ΚΥΠΕ