Ευρωβουλευτές από όλες τις ομάδες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου επέκριναν την Τουρκία για την συνεχιζόμενη κατοχή μέρους της Κύπρου, την καταπάτηση των ελευθεριών και του κράτους δικαίου, θέτοντας εν αμφιβόλω την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας, η οποία παραμένει παγωμένη.

Το Ευρωκοινοβούλιο συζήτησε την Τρίτη το βράδυ την έκθεση προόδου της Τουρκίας στην ενταξιακή της πορεία και τις σχέσεις της, που συνέταξε ο εισηγητής Ισπανός Ευρωβουλευτής τω Σοσιαλιστών Νάντσο Σάντσεθ Αμόρ, ενόψει του ψηφίσματος που πρόκειται να εγκριθεί την Τετάρτη και στο οποίο τονίζεται ότι το χάσμα μεταξύ Τουρκίας και ευρωπαϊκών αξιών παραμένει αγεφύρωτο καθώς νόμοι και μέτρα που περιορίζουν το κράτος δικαίου και τα θεμελιώδη δικαιώματα παραμένουν σε ισχύ.

Γίνεται επίσης εκτεταμένη αναφορά στην Κύπρο και σημειώνεται ότι η μόνη διευθέτηση στο Κυπριακό είναι μια δίκαιη, συνολική, βιώσιμη και δημοκρατική λύση,  εντός του συμφωνημένου πλαισίου του ΟΗΕ, με βάση μια δικοινοτική, διζωνική ομοσπονδία.

Όπως ανέφερε ενώπιον του Ευρωκοινοβουλίου ο κ. Αμόρ, δεν υπάρχουν σύντομοι δρόμοι για την ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση. «Το να είσαι μέλος της Ένωσης αφορά μια ώριμη δημοκρατία και αξίες, ενώ το να είσαι εταίρος μπορεί να είναι πολλά άλλα πράγματα. Η ενσωμάτωση είναι μια αποδεκτή από το σύνολο διαδικασία — μη διαπραγματεύσιμη — και η συνεργασία είναι διαπραγματεύσιμη και εξαρτάται από την αμοιβαία εμπιστοσύνη και την ικανότητα κοινού συμφέροντος. Γι’ αυτό, ο δρόμος προς την ένταξη είναι παγωμένος και μάλιστα πολύ», σημείωσε.

Από το 2013, δεν έχουμε καλά νέα σχετικά με τις ελευθερίες και το κράτος δικαίου στην Τουρκία, είπε ο Εισηγητής, σημειώνοντας ότι η καταστολή έχει φτάσει σε κάθε γωνιά της κοινωνίας,  από φοιτητές, δημοσιογράφους, ακτιβιστές, μέλη της αντιπολίτευσης, ηγέτες της πιο σημαντικής οικονομικής ομοσπονδίας της χώρας, δημοσιογράφους — όπως η περίπτωση του Σουηδού δημοσιογράφου Χουακίμ Μεντίν, τη σύλληψη του δήμαρχου της Κωνσταντινούπολης, Εκρέμ Ιμάμογλου, που είναι ίσως η πιο σοβαρή περίπτωση των τελευταίων ετών και αποδεικνύει ξεκάθαρα τον ολοκληρωτικό αυταρχικό χαρακτήρα του καθεστώτος, το οποίο είναι ασυμβίβαστο με τον χαρακτήρα μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Είπε επίσης ότι η Τουρκία είναι σημαντική από την πλευρά της ασφάλειας, και είναι μέλος του ΝΑΤΟ από το 1952. Η σύγκλιση της Τουρκίας με την κοινή εξωτερική και αμυντική πολιτική της ΕΕ είναι μόλις 5%. Η σύγκλισή μας με την Τουρκία στην εξωτερική πολιτική είναι μόλις 5%, που σχεδόν αποτελεί στατιστικό λάθος,  ανέφερε

Ανέφερε, ακόμη, πως η Τουρκία διαθέτει ρωσικούς πυραύλους S-400 και πρέπει να εξετάσει αυτά τα ζητήματα.

Εξάλλου, είπε ότι η έλλειψη νομικής βεβαιότητας στις δικαστικές διαδικασίες της Τουρκίας απομακρύνει τους επενδυτές, και η καταδίωξη των ηγετών του επιχειρηματικού κόσμου πιθανόν να μην βοηθά καθόλου. Εξέφρασε στήριξη στη συνέχιση των υψηλού επιπέδου διαλόγου με την Τουρκία. Ανέφερε πως η Τουρκία πρέπει να ανοίξει το κεφάλαιο της συνεργασίας, «και ο διάλογος σε υψηλό επίπεδο αποτελεί ένα σημαντικό στοιχείο, εφόσον σε καμία περίπτωση δεν συγχέεται με τη διαδικασία της ένταξης».

Εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η Μάρτα Κος χαρακτήρισε θετικό βήμα την αναθέρμανση του διαλόγου μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας καθώς και την κινητικότητα στο Κυπριακό ωστόσο, είπε, η συνεχιζόμενη οπισθοδρόμηση όσον αφορά το κράτος δικαίου αποτελεί σοβαρό εμπόδιο στην εμβάθυνση των σχέσεων και το κράτος δικαίου δεν είναι διαπραγματεύσιμο.

Σημείωσε ότι η πρόοδος στο Κυπριακό παραμένει ουσιώδης ενώ το κλειδί για να προχωρήσουν οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις είναι να επιδείξει η Τουρκία θέληση. Πρόσθεσε πως η ουσιαστική συνεργασία απαιτεί αμοιβαιότητα, προκειμένου η Τουρκία να βαδίσει προς το δρόμο της ένταξης.

Εκ μέρους του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, η Ευρωβουλευτής Ισαμπέλ Βάισελέρ Λίμα είπε ότι η κατάσταση της δημοκρατίας στην Τουρκία είναι περισσότερο από ανησυχητική. Όταν η ανεξαρτησία της δικαιοσύνης καταπατείται, όταν ο βασικός αντίπαλος της Κυβέρνησης και δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης φυλακίζεται, θέτουμε δικαιολογημένα ερωτήματα για το χώρο που αφήνεται στη δημοκρατία, ανέφερε.

Πέραν από τους πολιτικούς ηγέτες, περιορίζεται και η δράση της κοινωνίας των πολιτών. Και εν συνεχεία, υπάρχει η κατάσταση των δημοσιογράφων. Η ανεξαρτησία και η ελευθερία του Τύπου είναι απαραίτητα σε κάθε δημοκρατική κοινωνία ενώ στην Τουρκία οι δημοσιογράφοι δεν μπορούν να ασκούν ελεύθερα το επάγγελμά τους και, πάνω απ’ όλα, πολλοί από αυτούς συλλαμβάνονται — μια ανησυχητική κατάσταση, σημείωσε.

Αυτοί οι περιορισμοί στο δημοκρατικό πεδίο έρχονται σε αντίθεση με τις φιλοδοξίες ενός μεγάλου μέρους του τουρκικού πληθυσμού να ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτή η προσήλωση παραμένει σημαντική για εμάς. Δεν αγνοούμε αυτό το πάθος για την Ευρώπη, αλλά οι πρόσφατες εξελίξεις κινούνται προς την αντίθετη κατεύθυνση από ό,τι απαιτείται για να επανεκκινήσουν οι διαπραγματεύσεις ένταξης, είπε.

Το μήνυμα, πρόσθεσε, είναι απλό: η πόρτα δεν είναι κλειστή, αλλά η επανεκκίνηση της διαδικασίας ένταξης απαιτεί τον σεβασμό στις αρχές πάνω στις οποίες έχει χτιστεί η Ενωμένη Ευρώπη.

Ο Ελληνας Ευρωβουλευτής, Γιάννης Μανιάτης, εκ μέρους της Ομάδας της Προοδευτικής Συμμαχίας των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών  μίλησε για προκλητική συμπεριφορά εκ μέρους της Τουρκίας και απειλές για casus belli, αναφέροντας ότι έχει ουσιαστικά σταματήσει το πάγωμα των ερευνών για το καλώδιο ηλεκτρικής διασύνδεσης της Ελλάδας με την Κύπρο και το Ισραήλ.

Ενόσω συνεχίζει η Τουρκία να είναι διεθνής ταραξίας, είπε, ούτε μέλος ούτε αξιόπιστος σύμμαχος της ΕΕ μπορεί να είναι.

Εκ μέρους της ομάδας Πατριώτες για την Ευρώπη, η Νικόλα Μπαρτουσέκ είπε ότι η Τουρκία μπορεί να είναι σημαντικός εταίρος, ωστόσο δεν τηρεί τα περισσότερα κριτήρια για ένταξη. Ανέφερε ότι το Κυπριακό παραμένει άλυτο ενώ η Άγκυρα δεν θεωρεί τη Χαμάς τρομοκρατική οργάνωση.

Για την Ομάδα των Ευρωπαίων Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών, ο Κύπριος Ευρωβουλευτής, Γεάδης Γεάδη, είπε ότι οι «αναφορές στην έκθεση που παρουσιάζουν την Τουρκία ως εταίρο και στρατηγικό σύμμαχο μας προβληματίζουν ιδιαίτερα». 

Διερωτήθηκε πώς είναι η Τουρκία στρατηγικός εταίρος και σύμμαχος όταν έχει ταυτίσει το όνομά της με την τρομοκρατία και την καταπάτηση κάθε έννοιας δικαίου, απειλεί με πόλεμο την Κύπρο και την Ελλάδα, υποσκάπτοντας την ίδια την Ευρωπαϊκή Ένωση στην ολότητά της.

Επειδή, είπε, η Τουρκία δεν καταλαβαίνει από καλούς τρόπους, η αντιμετώπιση της από την Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να αλλάξει άρδην, και επιβάλλεται όπως η ΕΕ εφαρμόσει αυστηρές κυρώσεις, να τερματίσει κάθε ευρωπαϊκό κονδύλι στήριξης, να εμποδίσει κάθε ευρωπαϊκή αμυντική συμφωνία, να θέσει βέτο πώλησης ευρωπαϊκού οπλισμού στην Τουρκία και να σταματήσει την ενταξιακή της πορεία. «Οταν η Τουρκία μεταλλαχθεί από εγκληματίας σε κράτος, τότε ίσως και να μπορεί να αιτιολογηθεί μια θετική προσέγγιση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου προς αυτήν», συμπλήρωσε.

Εκ μέρους της ομάδας «Ανανεώστε την Ευρώπη», ο Μαλίκ Αζμανί είπε ότι χρειάζεται ευρωπαϊκή στρατηγική για να οδηγηθεί η Τουρκία  στη σωστή κατεύθυνση ενώ εκ μέρους των Πράσινων -Ευρωπαϊκή Ελεύθερη Συμμαχία, ο Βλαντιμίρ Πρεπιλίκ είπε ότι η δίωξη του Τύπου στην Τουρκία είναι πρόκληση για τις διεθνείς αξίες.

O Κύπριος Ευρωβουλευτής Γιώργος Γεωργίου, σκιώδης εισηγητής εκ μέρους της Ομάδας της Αριστεράς, χαρακτήρισε την έκθεση ένα κείμενο «σχετικά ισορροπημένο», σημειώνοντας ότι «είναι δίκαιες και ορθές οι αναφορές για τη διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία ως βάση λύσης του κυπριακού προβλήματος, η απόρριψη της λύσης δύο κρατών, η παράδοση των Βαρωσίων στους νόμιμους κατοίκους του, η ανάγκη διαλεύκανσης της τύχης των αγνοουμένων, η απόσπαση των Τουρκοκυπρίων από τον ασφυκτικό εναγκαλισμό της Άγκυρας» ενώ θετικά είναι επίσης όσα αναφέρονται για τα ελληνοτουρκικά, ο σεβασμός των κριτηρίων της Κοπεγχάγης, η αναγνώριση από την Τουρκία όλων των κρατών-μελών, όπως επίσης και η έντονη κριτική στην Τουρκία για τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου και τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Παράλληλα, διερωτήθηκε πώς είναι δυνατόν αυτή η Τουρκία να θεωρείται στρατηγικός εταίρος της ΕΕ. «Να της ανοίγουμε πόρτες για μια αναβαθμισμένη τελωνειακή ένωση και απελευθέρωση των θεωρήσεων; Να της προσφέρουμε μια στρατηγική εταιρική σχέση αντί ένταξης, δηλαδή περισσότερα προνόμια χωρίς υποχρεώσεις;», διερωτήθηκε.

Το ψωμί και το μαχαίρι, είπε, «βρίσκονται στα χέρια του Συμβουλίου και της Επιτροπής» και αυτοί είναι έτοιμοι να δώσουν σχεδόν τα πάντα στην Τουρκία και στον Ερντογάν. Και αυτός τους έστειλε μήνυμα από την κατεχόμενη Λευκωσία. «Τους είπε: «Δεν σας λογαριάζω. Φέρνω μήνυμα διχοτόμησης στην Κύπρο. Υλοποιώ τη Γαλάζια Πατρίδα. Είμαι ο καουμπόη της περιοχής.»

Διερωτήθηκε πώς αντέχουν τον αυταρχισμό του ή αν τους βολεύει, τελικά.

Εκ μέρους της Ομάδας Ευρώπη των Κυρίαρχων Εθνών, ο Τόμας Φρόλιχ είπε ότι η Τουρκία δεν είναι φιλελεύθερη δημοκρατία, ακολουθεί το δικό της δρόμο μεταξύ παράδοσης και σύγχρονου κόσμου. Ανέφερε ότι η Ομάδα του δεν θέλει να μπει η Τουρκία στην ΕΕ όχι για σοβινιστικούς λόγους αλλά «γιατί δεν θέλουμε να δίνουμε χρήματα τόσες δεκαετίες χωρίς αποτέλεσμα».

Στην παρέμβασή του, ο Κύπριος Ευρωβουλευτής του ΕΛΚ, Μιχάλης Χατζηπαντέλα, είπε ότι είναι «καθήκον μας να αντιμετωπίσουμε την απροκάλυπτη αδιαφορία της Τουρκίας απέναντι στο διεθνές δίκαιο και τις ευρωπαϊκές της υποχρεώσεις».

Σημείωσε ότι «51 χρόνια μετά την παράνομη εισβολή και την κατοχή του βόρειου τμήματος της Κύπρου, η Τουρκία συνεχίζει να αγνοεί τις αποφάσεις του ΟΗΕ και τις δεσμεύσεις της προς την ΕΕ. Για 51 χρόνια, χιλιάδες πρόσφυγες στερούνται του δικαιώματος επιστροφής, ενώ οι εκκλησίες και ο πολιτισμός μας βεβηλώνονται», ανέφερε.

Κάλεσε τους συναδέλφους του να φανταστούν πώς είναι να τους διώξουν «με τα όπλα από το σπίτι σας. Να σας απαγορεύουν για 51 ολόκληρα χρόνια να ζήσετε σε αυτό; Εγώ δεν μπορώ να το φανταστώ. Το ζω! Ως πρόσφυγας, δεν μπορώ ούτε να κατοικήσω , ούτε να επισκεφτώ το σπίτι όπου γεννήθηκα. Κάθε μέρα είναι μια ανάμνηση της αδικίας», είπε.

Ανέφερε ότι το περασμένο Σάββατο ο Τούρκος Πρόεδρος επισκέφτηκε παράνομα τα κατεχόμενα εδάφη μας, προκαλώντας με εθνικιστική ρητορική και περιφρονώντας τη διεθνή νομιμότητα.  Και όλο αυτό χωρίς να υπάρξει οποιαδήποτε αντίδραση από την Ε.Ε, είπε. «Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν μπορεί να παραμείνει σιωπηλή. To Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πρέπει να αντιδράσει άμεσα», πρόσθεσε.

Ο Κύπριος Ευρωβουλευτής του ΕΛΚ Λουκάς Φουρλάς, είπε το «να βρίσκονται στην ίδια πρόταση οι λέξεις Τουρκία και πρόοδος είναι αντιφατικό και προκλητικό». Η Τουρκία δεν προχωρεί προς την Ευρώπη, σημείωσε, «απλά κάνει βήματα εχθρικά προς τις ευρωπαϊκές αξίες, το κράτος δικαίου, τα ανθρώπινα δικαιώματα» ενώ «βαδίζει «α λα καρτ», απολαμβάνοντας προνόμια χωρίς καμία απολύτως  υποχρέωση.

Ανέφερε ότι η "δικτατορία Ερντογάν" φυλακίζει δημοσιογράφους, πολιτικούς αντιπάλους, απειλεί ευθέως με πόλεμο δύο κράτη-μέλη της Ένωσης και εμείς, «κλείνουμε τα μάτια και τα αφτιά μας, αρκεί να αγοράσουμε την ησυχία μας, με συμφωνίες, οικονομικά οφέλη, ή πωλήσεις όπλων. Κάποιοι, μάλιστα, επιμένουν να της δώσουν και ηγετικό ρόλο στην ευρωπαϊκή αμυντική αρχιτεκτονική. Αυτό δεν είναι Ευρώπη που πιστεύουμε αλλά  ένας όμιλος συμφερόντων».

Αυτή η Τουρκία ούτε είχε, ούτε έχει θέση στην Ευρωπαϊκή Ένωση, είπε, και η Τουρκία του Ερντογάν είναι εχθρός των αρχών και αξιών μας. «Και όμως, συνεχίζουμε να μιλάμε για “διάλογο”, για “πρόοδο”, για “γεωστρατηγικά συμφέροντα. Ας το πούμε καθαρά… Κάποιοι στην  Ευρώπη, δυστυχώς, ξεπουλούν τις αρχές μας για λίγες μπίζνες με την Άγκυρα. Και ήρθε η ώρα να σταματήσουμε να κάνουμε πως δεν το βλέπουμε. Εμείς πάντως, έστω και λίγοι, θα είμαστε εδω για να σας το θυμίζουμε», ανέφερε.

Ο Κύπριος Ευρωβουλευτής Φειδίας Παναγιώτου είπε ότι η Ύπατη Εκπρόσωπος της ΕΕ για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας Κάγια Κάλας μπορεί να βοηθήσει την Κύπρο η οποία είναι διαιρεμένη ενώ σπαταλά πολύ χρόνο στην Ουκρανία που δεν είναι μέλος της ΕΕ. Κάλεσε την κ. Κάλας να δώσει προτεραιότητα στην Κύπρο.

Ο  Κύπριος Ευρωβουλευτής Κώστας Μαυρίδης της ομάδας της Προοδευτικής Συμμαχίας των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών χαρακτήρισε καταπέλτη την έκθεση για την Τουρκία. Ωστόσο κάλεσε την ΕΕ να επιβάλει κυρώσεις στην Τουρκία είτε να τερματίσει την ενταξιακή της πορεία. Αν’ αυτού, προτείνετε στρατηγική υποκρισία, ανέφερε.

Ολοκληρώνοντας τη συζήτηση, ο Εισηγητής Αμόρ είπε ότι το βασικό ερώτημα είναι γιατί δεν κλείνει η ενταξιακή πορεία της Τουρκίας. Πρόσθεσε πως η Τουρκία δεν είναι ο Ερντογάν και ο Ερντογάν δεν είναι η Τουρκία. Η κοινωνία των πολιτών, είπε, μας ικετεύει να μην τους εγκαταλείψουμε. Οντως, είπε, η Τουρκία δεν αξιοποίησε την ευκαιρία για πρόοδο αλλά να μην συγχύζουμε τη χώρα με τους κυβερνώντες.

Πηγή: ΚΥΠΕ