Για πρώτη φορά, το Εθνικό Ερευνητικό Κέντρο για τη Θάλασσα και το Ναυτικό Δίκαιο του Πανεπιστημίου της Άγκυρας (DEHUKAM) δημοσίευσε την πρώτη ακαδημαϊκή μελέτη για τον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό στην Τουρκία.

Ο χάρτης, που δημοσιεύει σήμερα το κρατικό πρακτορείο Αναντολού, έπειτα από το πρωτοσέλιδο δημοσίευμα της εφημερίδας Μιλιέτ, αποτυπώνει σχέδια για οικονομικές, επιστημονικές και στρατιωτικές δραστηριότητες σε θάλασσες πέρα από τα τουρκικά χωρικά ύδατα. Η μελέτη, όπως αναφέρει το Αναντολού, συντάχθηκε με σεβασμό στο κοινοτικό κεκτημένο της Ε.Ε., αλλά εντός των πλαισίων της τουρκικής κυριαρχίας.

Το Εθνικό Κέντρο Ερευνών για τη Θάλασσα και το Ναυτικό Δίκαιο (DEHUKAM) του Πανεπιστημίου της Άγκυρας δημοσίευσε την πρώτη ακαδημαϊκή μελέτη για τον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό (ΘΧΣ), η οποία αποσκοπεί στη μεγιστοποίηση της χρήσης των γύρω θαλασσών από την Τουρκία, αναφέρει το Αναντολού.

Οι μελέτες ΘΧΣ, οι οποίες ξεκίνησαν πριν από χρόνια με σκοπό την προστασία των δικαιωμάτων και συμφερόντων της Τουρκίας στις γύρω θάλασσες και την καλύτερη αξιολόγηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων των δραστηριοτήτων της στις θάλασσες στο μέλλον και τη μέγιστη δυνατή αξιοποίηση των θαλάσσιων περιοχών, φτάνουν στο τελικό στάδιο με τη συμβολή των αρμόδιων φορέων.

Ο χάρτης δείχνει ότι στο πλαίσιο του ΘΧΣ της Τουρκίας, γίνονται σχέδια για οικονομικές, επιστημονικές και στρατιωτικές δραστηριότητες στις γύρω θάλασσες, που υπερβαίνουν τα χωρικά ύδατα, και ότι έχουν προσδιοριστεί ορισμένες περιοχές για τις δραστηριότητες αυτές.

Έγινε γνωστό ότι οι μελέτες εκπονούνται στο πλαίσιο της προστασίας των δικαιωμάτων και συμφερόντων της Τουρκίας στις θάλασσες, ενώ ταυτόχρονα συμμορφώνονται με το σχετικό κεκτημένο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ).

Η γαλάζια πατρίδα αποκτά βάθος

Σύμφωνα με τις πληροφορίες που ελήφθησαν από τις αρχές, υπό την αιγίδα της τουρκικής προεδρίας και υπό τον συντονισμό του Υπουργείου Εξωτερικών θα συσταθεί «Διοργανικό Συμβούλιο Συντονισμού» για την καλύτερη διαχείριση των θεμάτων που σχετίζονται με το ΘΧΣ, το οποίο αποτελεί ένα «γενικό σχέδιο» για τις θάλασσες και καθορίζει τον τρόπο και τον σκοπό χρήσης των θαλασσών.

Από την άλλη πλευρά, έγινε γνωστό ότι το ψευδοκράτος (‘ΤΔΒΚ’) διεξάγει επίσης παρόμοιες μελέτες με την Τουρκία για καθορισμό ΘΧΣ.

Αναμένεται ότι η μελέτη του ΘΧΣ θα χρησιμεύσει στην καλύτερη κατανόηση της «Γαλάζιας Πατρίδας» μεταξύ της κοινωνίας και των σχετικών τομέων, καθώς και στη ρύθμιση των δραστηριοτήτων της Τουρκίας στις γύρω θάλασσες με πιο οργανωμένο τρόπο, λαμβάνοντας υπόψη περιβαλλοντικούς παράγοντες.

Ο ΘΧΣ αποσκοπεί στην αποτελεσματικότερη χρήση των θαλάσσιων περιοχών

Σύμφωνα με τη γραπτή δήλωση που δημοσίευσε η DEHUKAM, έχει μεγάλη σημασία η διαχείριση των θαλασσών, οι οποίες δεν αποτελούν μόνο φυσικό πλούτο αλλά και απαραίτητο πόρο για την οικονομική ανάπτυξη, την επισιτιστική ασφάλεια και την υγεία των οικοσυστημάτων, με μια αποτελεσματική, βιώσιμη και πολυμερή προσέγγιση.

Ο ΘΧΣ, μια επιστημονικά τεκμηριωμένη, συμμετοχική και ολοκληρωμένη διαδικασία σχεδιασμού, σύμφωνα με το Αναντολού, που αναπτύχθηκε για να διασφαλίσει ότι οι δραστηριότητες στις θαλάσσιες και παράκτιες περιοχές διεξάγονται αρμονικά, αποσκοπεί στη χρήση των θαλάσσιων περιοχών με τον πιο αποτελεσματικό και βιώσιμο τρόπο, αξιολογώντας από κοινού διάφορους τομείς χρήσης, όπως η αλιεία, η παραγωγή ενέργειας, οι μεταφορές, ο τουρισμός, η προστασία της φύσης και η επιστημονική έρευνα.

«Εκτός του ότι αποτελεί ένα εργαλείο που επιτρέπει τόσο την προστασία των θαλάσσιων περιοχών όσο και την αξιοποίηση του οικονομικού τους δυναμικού, ο ΘΧΣ συμβάλλει στην ενίσχυση της γαλάζιας οικονομίας, στην αποτελεσματική διαχείριση των θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών και στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, διασφαλίζοντας έτσι το μέλλον των θαλασσών», αναφέρεται.

Παρόλο που η Τουρκία δεν έχει ακόμη υιοθετήσει επίσημα τον ΘΧΣ της, τα τελευταία χρόνια έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος στον τομέα αυτό. Με τη συμβολή διαφόρων δημόσιων φορέων, πανεπιστημίων, μη κυβερνητικών οργανώσεων και εκπροσώπων του ιδιωτικού τομέα, διεξάγονται στην Τουρκία πολλές μελέτες, έρευνες και έργα σχετικά με τον ΘΧΣ.

Ταυτόχρονα, το θέμα του ΘΧΣ αντιμετωπίζεται με αυξανόμενο ενδιαφέρον στους ακαδημαϊκούς κύκλους και συζητείται εκτενώς σε πολλά εθνικά και διεθνή συνέδρια, συμπόσια και εργαστήρια.

Ως συνέχεια αυτών των προσπαθειών, ιδρύθηκε μία πλατφόρμα υπό την ηγεσία της DEHUKAM. Στόχος της πλατφόρμας είναι να παρουσιάσει τις δραστηριότητες της Τουρκίας στον τομέα αυτό σε ένα πιο συστηματικό πλαίσιο.

Η πλατφόρμα παρέχει επικαιροποιημένες πληροφορίες σχετικά με τα έργα που εκτελούνται στην Τουρκία στον τομέα του ΘΧΣ, τις αρμόδιες αρχές, την υφιστάμενη νομοθετική υποδομή και τα βασικά στοιχεία του ΘΧΣ.

Χάρτης ΘΧΣ της Τουρκίας από την DEHUKAM

Βασισμένος σε ανοικτές πηγές δεδομένων που μοιράζονται διαδικτυακά δημόσιες υπηρεσίες και ο ιδιωτικός τομέας, ο χάρτης αποτελεί ένα από τα πιο εντυπωσιακά στοιχεία της πλατφόρμας ΘΧΣ της Τουρκίας.

«Ο χάρτης ΘΧΣ της Τουρκίας παρέχει μια οπτική αναπαράσταση των δραστηριοτήτων, των πιθανών χρήσεων και των αναγκών σχεδιασμού στις θαλάσσιες περιοχές και αποτελεί κρίσιμο σημείο αναφοράς για τους υπεύθυνους λήψης αποφάσεων, τους ερευνητές και τους επενδυτές. Η προετοιμασία ενός τέτοιου χάρτη αποτελεί ένα συγκεκριμένο και στρατηγικό βήμα για την Τουρκία στον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό», υποστηρίζει το Αναντολού, το οποίο διευκρινίζει ότι «ο χάρτης ΘΧΣ έχει εκπονηθεί στο πλαίσιο ακαδημαϊκής μελέτης και δεν αντικατοπτρίζει την επίσημη άποψη της Δημοκρατίας της Τουρκίας. Επιπλέον, οι περιοχές του χάρτη ΘΧΣ που έχει εκπονήσει η DEHUKAM δείχνουν τις περιοχές υλοποίησης του έργου και δεν υποδηλώνουν τη δικαιοδοσία του κράτους»

Σε αυτή τη διαδικασία, η πλατφόρμα ΘΧΣ της Τουρκίας τοποθετείται όχι μόνο ως εργαλείο ανταλλαγής πληροφοριών, αλλά και ως στρατηγική πλατφόρμα που ενισχύει τη συνεργασία πολλών εταίρων, γεφυρώνει το χάσμα μεταξύ ακαδημαϊκής κοινότητας και πρακτικής και υποστηρίζει τις διαδικασίες χάραξης πολιτικής.

Η Τουρκία θεμελιώνει την κυριαρχία της στις θάλασσες

Όπως παραδέχεται το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων «όλα αυτά τα έργα αποτελούν απτή ένδειξη των προσπαθειών της Τουρκίας να οικοδομήσει το όραμά της για τη ‘Γαλάζια Πατρίδα’ σε επιστημονική βάση, έχοντας επίγνωση του οικονομικού δυναμικού, των περιβαλλοντικών αξιών και της γεωπολιτικής σημασίας των θαλασσών που περιβάλλουν την Τουρκία από τρεις πλευρές.

Με την ανάπτυξη ενός ολιστικού και βιώσιμου μοντέλου διαχείρισης στις θαλάσσιες περιοχές, η Τουρκία στοχεύει στην προστασία και ανάπτυξη της ‘Γαλάζιας Πατρίδας’ τόσο για τις σημερινές όσο και για τις μελλοντικές γενιές».

«Η Τουρκία πραγματοποιεί δραστηριότητες ΘΧΣ με βούληση στο πλαίσιο της κυριαρχίας της»

Ο διευθυντής της DEHUKAM, Μουσταφά Μπασκαρά, σχολίαζε την πρώτη μελέτη για τον ΘΧΣ της Τουρκίας στο ΑΑ, επισημαίνοντας την ανάγκη για θαλάσσιους πόρους.

«Η αύξηση του παγκόσμιου πληθυσμού και η αύξηση της κατανάλωσης, οι περιορισμένοι πόροι στην ξηρά και η εξάντλησή τους, το γεγονός ότι οι θαλάσσιες περιοχές αποτελούν έναν πολύ σημαντικό και σπουδαίο εναλλακτικό πόρο και η αυξανόμενη δυνατότητα αξιοποίησης των πόρων στις θαλάσσιες περιοχές με την ανάπτυξη των τεχνολογιών είναι οι κύριοι λόγοι πίσω από αυτό».

Αναφέροντας ότι η βιωσιμότητα των θαλασσών, η προστασία του θαλάσσιου οικοσυστήματος και η διατήρηση της θαλάσσιας βιοποικιλότητας απειλούνται σε κάποιο βαθμό με την αυξανόμενη χρήση των θαλάσσιων περιοχών, ο Μπασκαρά δήλωσε: «Για τους λόγους αυτούς, οι μελέτες θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού ξεκίνησαν από την UNESCO με τις πρωτοβουλίες της Διακυβερνητικής Ωκεανογραφικής Επιτροπής τη δεκαετία του 2000».

Ο Μπασκαρά δήλωσε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) εξέδωσε το 2014 μια οδηγία που απαιτεί από τα κράτη μέλη να δηλώσουν τα θαλάσσια χωροταξικά τους σχέδια και τόνισε ότι, δεδομένου ότι η Τουρκία δεν είναι κράτος μέλος της ΕΕ, πραγματοποιεί μελέτες θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού όχι ως απαίτηση μιας τέτοιας οδηγίας, αλλά με τη θέλησή της στο πλαίσιο της δικής της κυριαρχίας.

Η Μπασκαρά δήλωσε επίσης ότι οι μελέτες που εκπονούνται και οι δραστηριότητες της DEHUKAM είναι χτισμένες με οικοσυστημική προσέγγιση και επέστησε την προσοχή στο γεγονός ότι η πλατφόρμα ΘΧΣ της Τουρκίας καλύπτει τις έρευνες, τα έργα, τους προσδιορισμούς των σχετικών φορέων και οργανισμών για τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό.

Ο χάρτης ΘΧΣ της Τουρκίας θα είναι ένας «ζωντανός» χάρτης

Ο Μπασκαρά τόνισε ότι ο χάρτης ΘΧΣ της Τουρκίας είναι ένας «ζωντανός» χάρτης που μπορεί να αλλάξει, να αναπτυχθεί και να γίνει πιο κατάλληλος για χρήση παράλληλα με τον προσδιορισμό των σχετικών δικαιοδοσιών και αναγκών, παρά ένας εφάπαξ και ολοκληρωμένος χάρτης.

Όπως δήλωσε οι ανάγκες της Τουρκίας σε θαλάσσιες περιοχές όπως η ενέργεια, η αλιεία και οι μεταφορές θα φτάσουν σε διαφορετικά επίπεδα με τη χρήση του χάρτη ΘΧΣ και την ενσωμάτωσή του στη γαλάζια οικονομία και πρόσθεσε: «Οι μελέτες μας για το θέμα αυτό βασίζονται σε ακαδημαϊκά επιστημονικά δεδομένα και παράγονται με δημόσια διαθέσιμους πόρους και με το συντονισμό του κοινού».

Επισημαίνοντας ότι η DEHUKAM ασχολείται με αυτά τα θέματα εδώ και πολλά χρόνια, ο Μπασκαρά δήλωσε: «Έχουμε ήδη έργα με τα αρμόδια υπουργεία και έχουμε υποβάλει αυτόν τον χάρτη ως αποτέλεσμα αυτών των μελετών και εμπειριών».

Τονίζοντας ότι οι μελέτες θα υπερβούν τα σύνορα, ο Μπασκαρά δήλωσε: «Το κέντρο μας έχει μια θετική συναίνεση με την ΤΔΒΚ για την εργασία στο ΠΣΔ τους και στο δεύτερο στάδιο, θα συνεχίσουμε να πραγματοποιούμε αυτές τις προσπάθειες πέρα από τα σύνορά μας».

Ο Μπασκαρά δήλωσε ότι τα εξωτερικά σύνορα του ΘΧΣ είναι σημαντικά στο πλαίσιο του χάρτη.

«Στη Μεσόγειο, υπάρχει ένα εξωτερικό σύνορο που περιλαμβάνει τις συντεταγμένες της συμφωνίας υφαλοκρηπίδας με την ΤΔΒΚ το 2011 στα ανατολικά, την οποία η Τουρκία δήλωσε στα Ηνωμένα Έθνη (ΟΗΕ), και τις συντεταγμένες της συμφωνίας με τη Λιβύη στα δυτικά, την οποία η Τουρκία υπέβαλε επίσημα στον ΟΗΕ. Στο Αιγαίο Πέλαγος, μιλάμε για έναν χάρτη που βασίζεται στην ισοβαρή γραμμή μεταξύ των κύριων εδαφών. Ο κύριος σκοπός αυτού του χάρτη είναι να εξυπηρετήσει τους διάφορους τομείς ώστε να αποκομίσουν το μέγιστο δυνατό όφελος από τις θάλασσες στη βάση της βιώσιμης χρήσης και της προστασίας των θαλάσσιων περιοχών».

Διαβάστε ακόμη: Ελλάδα: Ανακοινώθηκε για πρώτη φορά ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός