Σε κατάσταση έντονης ανησυχίας βρίσκεται η ευρωπαϊκή καπνοβιομηχανία, ενόψει της 11ης Διάσκεψης των Μερών της Σύμβασης-Πλαίσιο του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για τον Έλεγχο του Καπνού (COP11), η οποία θα πραγματοποιηθεί τον Νοέμβριο στη Γενεύη.
Στο επίκεντρο της Διάσκεψης αναμένεται να βρεθεί το Σχέδιο Εντολής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που στοχεύει στον περαιτέρω περιορισμό των επιβλαβών συνεπειών του καπνίσματος. Πριν από την τελική του έγκριση, το έγγραφο θα συζητηθεί στο Συμβούλιο Υπουργών Οικονομικών (ECOFIN) και στο Συμβούλιο Υπουργών Υγείας της Ε.Ε., γεγονός που ενισχύει τη σημασία και το εύρος των πιθανών αποφάσεων.
Μεταξύ των προτάσεων που περιλαμβάνονται, ξεχωρίζουν η μείωση των σημείων λιανικής πώλησης καπνικών προϊόντων, η απαγόρευση των φίλτρων τσιγάρων και η αύξηση της φορολογίας σε προϊόντα καπνού και νικοτίνης.
Τα προτεινόμενα μέτρα έχουν προκαλέσει κύμα αντιδράσεων στον ευρωπαϊκό κλάδο, με εκπροσώπους της αγοράς να κάνουν λόγο για «δραματικές επιπτώσεις» στην αλυσίδα αξίας, στις βιομηχανίες μεταποίησης, αλλά και στις χιλιάδες μικρομεσαίες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον τομέα.
Δημοσιεύματα, όπως της ιταλικής Il Giornale, μιλούν για «σοβαρές συνέπειες στην αλυσίδα αξίας, τη βιομηχανία και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στο συγκεκριμένο κλάδο», υποστηρίζοντας πως «αποφέρει δισεκατομμύρια σε φορολογικά έσοδα, ενώ η έγκριση θα θέσει σε απειλή πάνω από 1 εκατομμύριο θέσεις εργασίας σε όλη την Ευρώπη».
Οι προβληματισμοί για την Κυπριακή αγορά
Ειδικά στην περίπτωση της Κύπρου, η πρόταση της Κομισιόν για λιγότερα σημεία πώλησης, μπορεί να θέσει σε κίνδυνο περισσότερους από 3000 λιανοπωλητές. Και αυτό γιατί, στην Κύπρο, τα νικοτινούχα προϊόντα αποτελούν σημαντικό ποσοστό του ετήσιου τζίρου των περιπτέρων.
Άρα, όπως αναφέρουν παράγοντες της αγοράς, τα προτεινόμενα μέτρα όπως η απαγόρευση των φίλτρων (συνεπώς de facto απαγόρευση τσιγάρων και άλλων νικοτινούχων προϊόντων) οδηγούν «μαθηματικά» σε κλείσιμο τα σημεία λιανικής και πιθανή αύξηση του παράνομου εμπορίου από τα Κατεχόμενα. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι το 2024 οι απώλειες εσόδων, για τα δημόσια ταμεία, από το παράνομο εμπόριο τσιγάρων υπολογίζεται στα 22 εκατ. ευρώ.
Παράλληλα, τίθενται και ζητήματα ασφάλειας, καθώς στο ενδεχόμενο απαγόρευσης φίλτρων είναι πιθανό να επιβαρυνθεί η υγεία των καπνιστών, αλλά και να πολλαπλασιαστεί η κυκλοφορία μη εγκεκριμένων φίλτρων στην «μαύρη» αγορά.
Αξίζει να σημειωθεί πως οι επιχειρήσεις βρίσκονται ήδη υπό πίεση καθώς αυτές τις ημέρες το Συμβούλιο Υπουργών Οικονομικών (ECOFIN) συζητά και την φορολογική Οδηγία για τα καπνικά και προϊόντα νικοτίνης, από όπου αναμένεται να προκύψουν ιλιγγιώδεις αυξήσεις φόρων.
Ο ΠΟΥ
Υπενθυμίζεται πως προ ημερών, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) κατηγόρησε ευθέως τους κολοσσούς της καπνοβιομηχανίας, της οινοπνευματοποιίας και των υπερεπεξεργασμένων τροφίμων ότι εμποδίζουν την εφαρμογή κρίσιμων μεταρρυθμίσεων, οι οποίες θα μπορούσαν να σώσουν εκατομμύρια ζωές τις επόμενες δεκαετίες, σύμφωνα με ρεπορτάζ του το Reuters.
Ενώ από την πλευρά τους, οι εκπρόσωποι της βιομηχανίας αρνούνται τις κατηγορίες, δηλώνοντας ότι επιθυμούν να συμμετάσχουν στον διάλογο για τη μείωση της βλάβης.
