Η συνείδηση βρίσκεται στο κέντρο της ανθρώπινης ύπαρξης, η ικανότητα να βλέπουμε, να ακούμε, να ονειρευόμαστε, να φανταζόμαστε, να νιώθουμε πόνο ή ευχαρίστηση, φόβο, αγάπη και άλλα. Αλλά πού ακριβώς βρίσκεται αυτό στον εγκέφαλο;
Αυτό είναι ένα ερώτημα που έχει από καιρό μπερδέψει τους επιστήμονες και τους κλινικούς γιατρούς. Μια νέα μελέτη προσφέρει νέες γνώσεις.
Σε μια προσπάθεια να εντοπίσουν τα μέρη του εγκεφάλου που υποστηρίζουν τη συνείδηση, οι νευροεπιστήμονες μέτρησαν την ηλεκτρική και μαγνητική δραστηριότητα καθώς και τη ροή του αίματος στους εγκεφάλους 256 ατόμων σε 12 εργαστήρια στις Ηνωμένες Πολιτείες, την Ευρώπη και την Κίνα, ενώ οι συμμετέχοντες έβλεπαν διάφορες εικόνες.
Οι μετρήσεις παρακολούθησαν την ενεργοποίηση σε διάφορα μέρη του εγκεφάλου. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η συνείδηση μπορεί να μην προκύπτει στο «έξυπνο» μέρος του εγκεφάλου - τις μετωπιαίες περιοχές όπου στεγάζεται η σκέψη, οι οποίες αναπτύχθηκαν προοδευτικά στη διαδικασία της ανθρώπινης εξέλιξης - αλλά μάλλον στις αισθητηριακές ζώνες στο πίσω μέρος του εγκεφάλου που επεξεργάζονται την όραση και τον ήχο.
"Γιατί είναι σημαντικό αυτό;" είπε ο νευροεπιστήμονας Κρίστοφ Κοχ του Ινστιτούτου Άλεν στο Σιάτλ, ένας από τους επικεφαλής της μελέτης που δημοσιεύθηκε αυτή την εβδομάδα στο περιοδικό Nature
«Αν θέλουμε να κατανοήσουμε το υπόστρωμα της συνείδησης, ποιος την έχει - ενήλικες, παιδιά που δεν έχουν γλωσσική γνώση, ένα έμβρυο δεύτερου τριμήνου, ένας σκύλος, ένα ποντίκι, ένα καλαμάρι, ένα κοράκι, μια μύγα - πρέπει να εντοπίσουμε τους υποκείμενους μηχανισμούς στον εγκέφαλο, τόσο για εννοιολογικούς όσο και για κλινικούς λόγους», είπε ο Κοχ.
Στα άτομα της μελέτης παρουσιάστηκαν εικόνες από πρόσωπα ανθρώπων και διάφορα αντικείμενα.
«Η συνείδηση είναι το πώς νιώθει κανείς όταν βλέπει ένα σχέδιο μιας τοστιέρας ή του προσώπου μια κυρίας Τζιλ πχ. Η συνείδηση δεν είναι το ίδιο με τη συμπεριφορά που σχετίζεται με αυτό το συναίσθημα, για παράδειγμα το πάτημα ενός κουμπιού ή η φράση «Βλέπω την κυρία Τζιλ»», είπε ο Κοχ.
Οι ερευνητές εξέτασαν δύο κορυφαίες επιστημονικές θεωρίες σχετικά με τη συνείδηση. Σύμφωνα με τη Θεωρία του Παγκόσμιου Νευρωνικού Χώρου Εργασίας, η συνείδηση υλοποιείται στο μπροστινό μέρος του εγκεφάλου, με σημαντικά κομμάτια πληροφοριών να μεταδίδονται ευρέως σε όλο τον εγκέφαλο.
Σύμφωνα με τη Θεωρία της Ολοκληρωμένης Πληροφορίας, η συνείδηση προέρχεται από την αλληλεπίδραση και τη συνεργασία διαφόρων τμημάτων του εγκεφάλου καθώς εργάζονται συλλογικά για να ενσωματώσουν πληροφορίες που βιώνονται συνειδητά.
Τα ευρήματα δεν συμφωνούσαν με καμία από τις δύο θεωρίες.
«Πού βρίσκονται τα νευρωνικά αποτυπώματα της συνείδησης στον εγκέφαλο; Με πολύ ωμά λόγια, βρίσκονται στο μπροστινό μέρος του φλοιού - το εξωτερικό στρώμα του εγκεφάλου - όπως ο προμετωπιαίος φλοιός, όπως προβλέπεται από τη Θεωρία του Παγκόσμιου Νευρωνικού Χώρου Εργασίας;» ρώτησε ο Κοχ.
Αυτός ο προμετωπιαίος φλοιός είναι που κάνει το είδος μας μοναδικά ανθρώπινο, οδηγώντας σε γνωστικές διαδικασίες ανώτερης τάξης, όπως ο σχεδιασμός, η λήψη αποφάσεων, ο συλλογισμός, η έκφραση προσωπικότητας και ο έλεγχος της κοινωνικής συμπεριφοράς.
«Ή μήπως τα αποτυπώματα βρίσκονται στις πίσω περιοχές του φλοιού, στον πίσω φλοιό;» ρώτησε ο Κοχ.
Ο πίσω φλοιός στεγάζει τις περιοχές όπου λαμβάνει χώρα η επεξεργασία της ακοής και της όρασης.
«Εδώ, τα στοιχεία είναι σαφώς υπέρ του πίσω φλοιού. Είτε οι πληροφορίες που σχετίζονται με τη συνειδητή εμπειρία δεν μπορούσαν να βρεθούν στο μπροστινό μέρος είτε ήταν πολύ πιο αδύναμες από ό,τι στο πίσω μέρος. Αυτό υποστηρίζει την ιδέα ότι ενώ οι μετωπιαίοι λοβοί είναι κρίσιμοι για τη νοημοσύνη, την κρίση, τον συλλογισμό κ.λπ., δεν εμπλέκονται κριτικά στην όραση, στη συνειδητή οπτική αντίληψη», είπε ο Κοχ.
Πηγή: ΚΥΠΕ
