Την ερχόμενη Κυριακή, 19 Οκτωβρίου, οι Τουρκοκύπριοι προσέρχονται στις κάλπες για να εκλέξουν νέο κατοχικό ηγέτη στο ψευδοκράτος του Αττίλα. Οι βασικοί υποψήφιοι είναι ο νυν «πρόεδρος» Ερσίν Τατάρ (ανεξάρτητος με στήριξη του UBP), ο ηγέτης του Ρεπουμπλικανικού Τουρκικού Κόμματος, Τουφάν Ερχιουρμάν, ο πανεπιστημιακός Μεχμέτ Χασγκιουλέρ (ανεξάρτητος) και άλλοι μικρότεροι υποψήφιοι.

Η προεκλογική ατζέντα

Ο Τατάρ επιμένει στη γραμμή της «λύσης δύο κρατών», απορρίπτοντας κάθε ομοσπονδιακό μοντέλο και υποστηρίζοντας ότι μια τέτοια προσέγγιση θα οδηγούσε στην «εξαφάνιση» του ψευδοκράτους. Αντίθετα, ο Ερχιουρμάν και ο Χασγκιουλέρ επικεντρώνονται σε εσωτερικά ζητήματα, όπως η δημογραφική πολιτική, η διαφθορά και η διαφάνεια, με τον Ερχιουρμάν να καταγγέλλει «πέντε χρόνια αδράνειας» και αυξανόμενη επιρροή των τουρκικών κύκλων εξουσίας.

Ο Χασγκιουλέρ προκάλεσε συζητήσεις ισχυριζόμενος ότι Ισραηλινοί επενδυτές αγοράζουν γη στα κατεχόμενα, προειδοποιώντας για «νέο σενάριο τύπου Παλαιστίνης». Από την άλλη, η ηγεσία του UBP και ο «πρωθυπουργός» Ουνάλ Ουστέλ ανακοίνωσαν ανοιχτά τη στήριξή τους στον Τατάρ, χαρακτηρίζοντας τη διαδικασία «εθνική υπόθεση». Η συζήτηση για το μέλλον του Κυπριακού παραμένει πολωμένη, με την ψευδοβουλή των κατεχομένων να προετοιμάζει ψήφισμα υπέρ της λύσης δύο κρατών, λίγες μόλις μέρες πριν από τις κάλπες - κίνηση που η αντιπολίτευση θεωρεί «προσπάθεια χειραγώγησης της λαϊκής βούλησης».

Το αλαλούμ των δημοσκοπήσεων

Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις στα κατεχόμενα δείχνουν μια έντονη πολιτική αντιπαράθεση μεταξύ των 2 βασικών υποψηφίων, Τατάρ και Ερχιουρμάν. Μέχρι τον Σεπτέμβριο στις δημοσκοπήσεις υπήρχε σημαντική τάση υπέρ του Ερχιουρμάν, με 53,56% έναντι 45,18% του Ερσίν Τατάρ και του δεξιού UBP. Η επικράτηση του Ερχιουρμάν στις δυτικές και κεντρικές περιοχές των κατεχομένων (Λευκωσία, Μόρφου, Κερύνεια) αποτυπώνει την ενίσχυση του λεγόμενου προοδευτικού, κοσμικού ρεύματος, που αντιδρά στην αυξανόμενη τουρκική επιρροή και ζητά περισσότερη αυτονομία από την Άγκυρα. Αντίθετα, ο Τατάρ διατηρεί ισχυρή βάση στα ανατολικά (Αμμόχωστος, Καρπασία), όπου η παρουσία εποίκων και ο έλεγχος των τουρκικών μηχανισμών είναι εντονότερος.

Σύμφωνα με δημοσκόπηση της εταιρείας Public Global (4 Οκτωβρίου 2025), ο Ερσίν Τατάρ προηγείται με 51,2% έναντι 47,9% του Ερχιουρμάν, με μικρό προβάδισμα 3,3 ποσοστιαίων μονάδων. Ωστόσο, άλλες έρευνες, όπως αυτή της CMIRS (2 Οκτωβρίου 2025), εμφανίζουν αντίστροφα αποτελέσματα, δίνοντας το προβάδισμα στον Ερχιουρμάν με 50,4% και έναντι 40,6% του Τατάρ, με σημαντική διαφορά 9,8 μονάδων. Από την πλευρά της, η GENAR δίνει ελαφρύ προβάδισμα στον Τατάρ (41,8%), έναντι 40,01% του Ερχιουρμάν. Σημειώνεται πως αν κανένας υποψήφιος δεν συγκεντρώσει ποσοστό άνω του 50% στον πρώτο γύρο, θα διεξαχθεί δεύτερος γύρος στις 26 Οκτωβρίου.

Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ασφαλώς ότι κρύβουν διάφορες πολιτικές σκοπιμότητες, ενώ αναδεικνύουν επίσης τον πολυσύνθετο χαρακτήρα της εκλογικής μάχης, όπου το Κυπριακό, όπως και στις ελεύθερες περιοχές, πάντα παίζει κεντρικό ρόλο, ενώ οι οικονομικές ανησυχίες, τα θέματα διακυβέρνησης, η σχέση με την Τουρκία και οι εσωτερικές κοινωνικές ανισότητες αποτελούν καθοριστικούς παράγοντες.

Το διακύβευμα των εκλογών

Το διακύβευμα των εκλογών είναι η κατεύθυνση της κοινότητας: ο Ερσίν Τατάρ πρεσβεύει πλήρη ευθυγράμμιση με την Άγκυρα και τη γραμμή της «λύσης δύο κρατών», ενώ ο Τουφάν Ερχιουρμάν υποστηρίζει μια πιο ισόρροπη σχέση με την Τουρκία και επαναπροσέγγιση για την ομοσπονδιακή λύση στο Κυπριακό.

Ωστόσο, όπως επισημαίνει ο Τούρκος πρώην διπλωμάτης Μεχμέτ Ρατίπ στο Foreign Policy, το ερώτημα είναι αν η ψήφος των Τουρκοκυπρίων έχει πραγματικά σημασία. Οι εκλογές του 2020 στιγματίστηκαν από έντονη παρέμβαση της Τουρκίας υπέρ του Τατάρ, με απειλές, εξαγορές ψήφων και πολιτική πίεση εναντίον του τότε κατοχικού ηγέτη Μουσταφά Ακιντζί. Πέντε χρόνια αργότερα, η επιρροή της Άγκυρας έχει επεκταθεί περισσότερο. Ο Ερντογάν εμφανίζεται πιο συχνά στα κατεχόμενα ως απόλυτος προστάτης, έκτισε καινούργιο «προεδρικό συγκρότημα», ενώ παντού υπάρχουν κοινές προεκλογικές αφίσες δίπλα στον Τατάρ και το σύνθημα «Ημισέληνος και αστέρι – στον ίδιο δρόμο». Πριν από μερικές ημέρες ο Ερντογάν έκανε ουσιαστικά επίσημη προεγκλική καμπάνια με τον Τατάρ στο Αζερμπαϊτζάν, στο πλαίσιο της 12ης Συνόδου Κορυφής του Οργανισμού Τουρκογενών Κρατών (ΟΤΚ).

Στρατιωτικές Βάσεις και έποικοι

Η Τουρκία θεωρεί πλέον τη κατεχόμενη βόρεια Κύπρο κρίσιμη στρατιωτική Βάση στην Ανατολική Μεσόγειο, ειδικά μετά τη συνεργασία Ελλάδας, Κύπρου, Ισραήλ και ΗΠΑ στον τομέα της ασφάλειας, της ενέργειας και της άμυνας. Από το αεροδρόμιο Γκετζιτκάλε επιχειρούν τουρκικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη, ενώ τουρκικές εταιρείες σαρώνουν τα μεγάλα έργα υποδομής. Η Άγκυρα έχει επιβάλει πολιτικό, οικονομικό και δημογραφικό έλεγχο, καθώς την τελευταία δεκαετία 45.000 νέοι έποικοι απέκτησαν υπηκοότητα του ψευδοκράτους, οι περισσότεροι εκ Τουρκίας, μειώνοντας το ποσοστό των Τουρκοκυπρίων στο εκλογικό σώμα κάτω από 60%.

Καταγγελίες για παρέμβαση AKP

Οι παρεμβάσεις στις προεδρικές εκλογές από το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) και τους εγχώριους συνεργάτες του έχουν πλέον κορυφωθεί, με στόχο -όπως καταγγέλλεται- τη διατήρηση του υφιστάμενου στάτους κβο, αναφέρει σε γραπτή της δήλωση η πρόεδρος της συντεχνίας των Τουρκοκύπριων καθηγητών (KTOEÖS), Σελμά Εϊλέμ.

Η κ. Εϊλέμ επισημαίνει ότι «οι παρεμβάσεις που επί χρόνια γίνονταν στο παρασκήνιο, σήμερα πραγματοποιούνται ανοιχτά και χωρίς καμία συγκάλυψη».

Σύμφωνα με τα δημοσιεύματα στα κατεχόμενα, η ίδια αναφέρει πως οι παρεμβάσεις περιλαμβάνουν μαζικές παραχωρήσεις “υπηκοοτήτων”, ρουσφετολογικούς και ευνοιοκρατικούς διορισμούς, τοποθετήσεις εκτάκτων υπαλλήλων, καθώς και την κάθοδο στην περιοχή ποδοσφαιριστών, αντιπροέδρων και πρεσβευτών που επιχειρούν να επηρεάσουν το αποτέλεσμα των εκλογών.

Ο Ερχιουρμάν, μάλιστα, σε μια «έκρηξη ειλικρίνειας» δήλωσε για τους εποίκους: «Υπήρχαν άνθρωποί μας με καταγωγή από την Τουρκία, που τους αναγνωρίστηκε το δικαίωμα να ψηφίσουν στο Σχέδιο Ανάν. Αν η ελληνοκυπριακή πλευρά έλεγε ‘ναι’, την επόμενη μέρα αυτοί οι άνθρωποί μας και οι σύζυγοί τους θα γινόντουσαν πολίτες».

Στον ίδιο παρονομαστή

Ο ίδιος, γνωρίζοντας τα όρια της επιρροής του, τηρεί προσεκτική στάση απέναντι στην Άγκυρα, μιλώντας για «συμβουλευτική και εντατική συνεργασία με την αδελφή Τουρκία». Ωστόσο, ακόμη και αν εκλεγεί, δύσκολα θα μπορέσει να κινηθεί ανεξάρτητα χωρίς την έγκριση του Ερντογάν, όπως ακριβώς και όλοι οι προηγούμενοι προκάτοχοί του. Αν εκλεγεί ο Ερχιουρμάν, θεωρείται απομακρυσμένο να καταφέρει να επαναφέρει στο προσκήνιο τη συζήτηση για ομοσπονδιακή λύση στο Κυπριακό, σε μια περίοδο που η Άγκυρα επένδυε στη μονιμοποίηση της διχοτόμησης σε διεθνές επίπεδο. Στην καλύτερη περίπτωση θα επιδιώξει μικρά μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης -όπως νέα σημεία διέλευσης- ενώ στη χειρότερη θα καταστεί πολιτικά ανενεργός.

Αντίθετα, επανεκλογή Τατάρ θα σηματοδοτήσει ακόμη μεγαλύτερη τουρκική παρέμβαση και περαιτέρω ισλαμοποίηση της κοινωνίας, όπως φάνηκε με τη νομιμοποίηση της μαντήλας στα σχολεία, που προκάλεσε μαζικές αντιδράσεις.

Δημοσιεύτηκε στην Σημερινή 12/10/25