Εδώ και μια διετία χτυπούσε το καμπανάκι για τους κινδύνους που εμπεριείχαν τα αξιόγραφα και η προώθηση αυτών από «ακατάλληλους» υπαλλήλους και σε «ακατάλληλους» πελάτες, οι οποίοι δεν ήταν σε θέση αντιληφθούν το ρίσκο που έπαιρναν.
ΕΓΓΡΑΦΑ ΦΩΤΙΑ
Σύμφωνα με έγγραφα που έχουμε στην κατοχή μας και στο απόηχο της εκπομπής 60 Λεπτά με την αποκάλυψη του πορίσματος για τα αξιόγραφα, φαίνεται ότι οι εποπτικές αρχές σε συσκέψεις ανωτάτου επιπέδου από το 2010 έκρουαν τον κώδωνα του κινδύνου για τα επενδυτικά προϊόντα τα οποία προωθούσαν οι τράπεζες στους πελάτες τους, παρά το γεγονός ότι κανείς ως τότε δεν είχε εκφράσει κανένα παράπονο.
Όπως αναφέρεται στα πρακτικά της σύσκεψης των Εποπτικών Αρχών του χρηματοοικονομικού τομέα στην Κεντρική Τράπεζα, το Νοέμβριο του 2010, ο τότε πρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, Γιώργος Χαραλάμπους υπογράμμιζε ότι, όπως στο παρελθόν οι τράπεζες προωθούσαν margin accounts στο ευρύ κοινό (που κατά κανόνα δεν έχει εξειδικευμένες γνώσεις), έτσι και τα τελευταία 1-2 χρόνια παρατηρήθηκε ότι ορισμένες τράπεζες προωθούσαν στους πελάτες τους προϊόντα αυξημένου κινδύνου όπως αξιόγραφα κεφαλαίου χωρίς λήξη που έκδιδαν οι ίδιες.
ΑΚΑΤΑΛΛΗΛΟΙ ΕΠΕΝΔΥΤΕΣ
Σύμφωνα με τον ίδιο ήταν θεμιτό οι τράπεζες να επιθυμούν την αύξηση των κεφαλαίων τους όμως έπρεπε να εξεταστεί κατά πόσο η προώθηση τέτοιων προϊόντων γίνεται από το προσωπικό των εν λόγω τραπεζών σύμφωνα με την οδηγία MiFID. Μάλιστα, σύμφωνα με κ. Χαραλάμπους, ορισμένες τράπεζες ζητούσαν από τους πελάτες τους να υπογράψουν δήλωση ότι έλαβαν επενδυτική συμβουλή από την τράπεζα. Αν και ο έφορος της υπηρεσίας Εποπτείας και Ανάπτυξης Συνεργατικών Εταιρειών, Κωνσταντίνος Λύρας είχε αναφέρει ότι είχε λάβει κάποια παράπονα από πελάτες και τους είχε εισηγηθεί να αποταθούν στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, κανένα παράπονο δεν έφτασε ως εκεί. Ως εκ τούτου, ο τότε διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας, Αθανάσιος Ορφανίδης, ζήτησε όπως σε περίπτωση που γίνει κάποιο γραπτό παράπονο να ενημερωθεί αμέσως.
Λίγους μήνες αργότερα, στη σύσκεψη της 29ης Μαρτίου 2011, η Κεντρική Τράπεζα παρουσιάζεται καθησυχαστική, με τον κ. Κώστα Πουλλή να αναφέρει ότι η ΚΤΚ εξέτασε τις πρακτικές που ακολουθούν οι εμπλεκόμενες τράπεζες χωρίς να εντοπιστούν πρακτικές που να μην ικανοποιούν τις οδηγίες και σχετικές απαιτήσεις. Ταυτόχρονα όμως εκδόθηκε εγκύκλιος που καλούσε τις τράπεζες να ακολουθούν πάντα τις πρόνοιες του νόμου κατά την προώθηση των χρηματοοικονομικών μέσων που εκδίδουν οι ίδιες.
«ΚΑΤΑΘΕΤΙΚΑ» ΜΑΙΜΟΥ
Ο πρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς παρέμεινε ιδιαίτερα επιφυλακτικός απέναντι στις πρακτικές που ακολουθούσαν οι τράπεζες με στόχο την αύξηση των κεφαλαίων τους, κατονομάζοντας μάλιστα τα δύο μεγάλα τραπεζικά ιδρύματα. Συγκεκριμένα, ανέφερε ότι τα μετατρέψιμα αξιόγραφα της Τράπεζα Κύπρου περιείχαν όρους / κινδύνους στους οποίους θα ήταν σωστός ένας πιστοποιημένος υπάλληλος να επισύρει την προσοχή των επενδυτών. Ενώ, πρόσθεσε ότι το Global Champion Deposit που διαφημίζει η Marfin Laiki δεν είναι κατάθεση, μιας και δεν είναι εγγυημένο κατά τη διάρκεια, παρά μόνο στη λήξη του. Σύμφωνα με τον ίδιο, μόνο πιστοποιημένοι υπάλληλοι θα έπρεπε να προωθούν αυτά τα προϊόντα και μόνο προς τους κατάλληλους επενδυτές. Εισηγήθηκε τέλος, όπως η Κεντρική ελέγξει αν τα προϊόντα προωθούντα στα κατάλληλα άτομα και αν το προϊόν της Marfin Laiki είναι κατάθεση ή επενδυτικό προϊόν.
ΚΑΘΗΣΥΧΑΖΕ Η ΚΕΝΤΡΙΚΗ
Στο ίδιο κλίμα παρέμεινε και η τελευταία συνεδρία στις 17 Ιουνίου 2011, τα πρακτικά της οποία έχουμε στην κατοχή μας, με την Κεντρική Τράπεζα και συγκεκριμένα τους κ.κ. Κώστα Πουλλή και Μιχάλη Στυλιανού να αναφέρουν ότι οι κινήσεις των τραπεζών έχουν εξεταστεί και δεν έχουν εντοπιστεί πρακτικές που να μην ικανοποιούν τις απαιτήσεις της σχετικής νομοθεσίας και τις οδηγίες της ΚΤΚ. Ο κ. Στυλιανού φαίνεται να ανάφερε ότι δεν προκύπτει τίποτα ανησυχητικό, ενώ θα ήταν πολύ χρήσιμο αν υποβαλλόταν συγκεκριμένο παράπονο / καταγγελία προς διερεύνηση. Μιας και κάτι τέτοιο δεν είχε προκύψει ως τότε.
Η έφορος της υπηρεσίας Ελέγχου Ασφαλιστικών Εταιρειών Βικτώρια Νάταρ ζήτησε όπως εξεταστούν τα κίνητρα των τραπεζικών υπαλλήλων για πώληση τέτοιων προϊόντων και ο κ. Χαραλάμπους ζήτησε για άλλη μια φορά όπως διασφαλίσουν οι τράπεζες ότι έχουν πιστοποιημένο προσωπικό για δίνουν την κατάλληλα πληροφόρηση στους πελάτες για εκδόσεις τίτλων.
Αξίζει να σημειωθεί ότι παρόν σε όλες τις συνεδρίες ήταν εκπρόσωποι από την Κεντρική Τράπεζα, την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, την Υπηρεσία Ελέγχου Ασφαλιστικών Εταιρειών και την Υπηρεσία εποπτείας και Ανάπτυξης Συνεργατικών Εταιρειών, σε ανώτατο επίπεδο.
