Στο ενδέκατο κεφάλαιο της Γενέσεως γίνεται αναφορά στον περίφημο και ξακουστό πύργο της Βαβέλ, όπου οι άνθρωποι γεμάτοι αλαζονεία, ασέβεια και εγωισμό, μετά τον κατακλυσμό του Νώε, απομακρύνθηκαν από το Θεό και αποφάσισαν να κτίσουν ένα οικοδόμημα όπου η οροφή του θα έφθανε μέχρι τον ουρανό. Όταν ο Θεός είδε τις προθέσεις των ανθρώπων, αποφάσισε να τους τιμωρήσει φέρνοντας σύγχυση στη γλώσσα τους, σταματώντας έτσι οριστικά το φιλόδοξο έργο τους και διασκορπίζοντάς τους σε διάφορα μέρη της γης. Γι’ αυτό άλλωστε ονομάστηκε Βαβέλ, που σημαίνει σύγχυση. Αρκετοί πιστεύουν ότι ο Πύργος της Βαβέλ δεν είναι τίποτε άλλο παρά ένας μύθος με καθαρά συμβολική σημασία. Ωστόσο, στη συνέχεια θα δούμε ότι αρχαιολογικές έρευνες υποστηρίζουν ακράδαντα ότι βρέθηκαν ίχνη του στην αρχαία Βαβυλώνα, με την ονομασία Ζιγκουράτ, ως μετεξέλιξη του πρώτου πανάρχαιου οικοδομήματος.
Τι λέει η Αγία Γραφή
Ο Μωυσής γράφει ξεκάθαρα στη Γένεση πως οι άνθρωποι αποφάσισαν να κτίσουν μια πόλη και έναν πύργο στη γη της Σενναάρ. Ήθελαν με αυτόν τον τρόπο να αποδείξουν ότι δεν είχαν ανάγκη τον Θεό και θα έφθαναν στην επίγεια δόξα. Διαβάζουμε λοιπόν από το κεφ. ΙΑ΄ της Παλαιάς Διαθήκης: «Και ην πάσα η γη χείλος εν, και φωνή μία πάσι. Και εγένετο εν τω κινήσαι αυτούς από ανατολών, εύρον πεδίον εν γη Σενναάρ και κατοίκησαν εκεί. Και είπεν άνθρωπος τον πλησίον αυτού. Δεύτε πληνθεύσωμεν πλίνθους και οπτήσωμεν αυτούς πυρί. Και εγένετο αυτοίς η πλίνθος εις λίθον και άσφαλτος ην αυτοίς ο πηλός. Και εγένετο αυτοίς η πλίνθος εις λίθον και άσφαλτος ου έσται η κεφαλή έως του ουρανού, και ποιήσωμεν εαυτοίς όνομα προ του διασπαρήναι ημάς επί προσώπου πάσης της γης».
Στη συνέχεια του εδαφίου βλέπουμε την αλλοπρόσαλλη κατάσταση των ανθρώπων κατόπιν της Θείας παρεμβάσεως: «Και κατέβη κύριος ιδών την πόλιν, και τον πύργον ον οικοδόμησαν οι υιοί των ανθρώπων. Και είπε Κύριος ιδού γένος εν και χείλος εν πάντων και τούτο ήρξαντο πιοήσαι, και ην ουκ εκλείψει απ’ αυτών πάντα, όσα αν επιθώνται ποιείν. Δεύτε και καταβάντες συγχέωμεν αυτών εκεί την γλώσσαν, ίνα μη ακούσωσιν έκαστος την φωνήν του πλησίον. Και διέσπειρεν αυτούς Κύριος εκείθεν επί πρόσωπον πάσης της γης και επαύσαντο οικοδομούντες την πόλιν και τον πύργον. Διά τούτο εκλήθη το όνομα αυτής Σύγχυσις, ότι εκεί συνέχεε Κύριος τα χείλη πάσης της γης και εκείθεν διέσπειρεν αυτούς Κύριος επί πρόσωπον πάσης της γης».
Οι αρχαιολογικές ανασκαφές
Θα σταθούμε για λίγο στο αξιόλογο έργο του Νικολάου Π. Βασιλειάδη «Αρχαιολογία και Αγία Γραφή» (εκδόσεις Ο Σωτήρ), όπου ο συγγραφέας παραθέτει σημαντικά στοιχεία για τις αρχαιολογικές έρευνες στην περιοχή της αρχαίας Βαβυλώνας. Από τη σελίδα 45 διαβάζουμε:
«Η απιστία επέμενε ότι η διήγησις αυτή της Αγίας Γραφής είναι μύθος! Ωστόσο η αρχαιολογία ήλθε να συνηγορήσει και πάλιν διά την αλήθειαν του θεόπνευστου κειμένου. Και πρώτα πρώτα τα ευρήματα των ανασκαφών βεβαιώνουν ότι η τεχνική, την οποίαν σύμφωνα με την Αγίαν Γραφήν ακολούθησαν οι οικοδόμοι του Πύργου της Βαβέλ είναι πέρα ως πέρα αληθινή. Οι έρευνες έδειξαν ότι διά την κατασκευήν του «χρησιμοποιήθηκαν μόνο πισσωμένα τούβλα» (παραπομπή W. Keller «Η βίβλος ως ιστορία λαών και πολιτισμών»). Στη συνέχεια ο συγγραφέας παραθέτει ονόματα οικοδόμων και κάνει σαφή αναφορά στο πρώτο κτίσμα: «Ο Πύργος της Βαβέλ, όπως μας πληροφορεί η Αρχαιολογία», γράφει χαρακτηριστικά ο Νικόλαος Π. Βασιλειάδης, «έχει την αρχήν του εις το πολύ-πολύ σκοτεινό παρελθόν και κατεστράφη επανειλημμένως έτσι, π.χ. μετά τον θάνατο του Χαμμουραμπί, οι Χετταίοι είχαν επιχειρήσει να κατεδαφίσουν το κατεστραμμένον γιγαντιαίον οικοδόμημα. Ύστερα ο Ναβουχοδονόσωρ έκανε κάποιαν ανακαίνισιν. Εις τα κατάλοιπα του Πύργου ευρέθησαν χειροποίητα τούβλα που είχαν κατασκευασθεί χιλιάδες χρόνια πριν και εις τα οποία είναι γραμμένα, αρκετά ευανάγνωστα, δύο ονόματα: Το όνομα του πρώτου μεγάλου οικοδόμου του Πύργου, του Ουρ-Ναμμού, και το όνομα του Ναμπονίτ».
Κυριάρχησε η πολυγλωσσία
ΣΥΜΦΩΝΑ με την Αγία Γραφή, ο κόσμος, στα πολύ παλιά χρόνια της Παλαιάς Διαθήκης, μιλούσε μόνο μία γλώσσα. Στη συνέχεια, οι άνθρωποι αποστασιοποιήθηκαν από τον Θεό, έγιναν αλαζόνες και δεν φοβούνταν τίποτα. Πίστευαν ότι θα ζούσαν με όλα τα πάθη τους και με τον Πύργο της Βαβέλ θα έφθαναν στον ίδιο τον Θεό. Δεν έμελλε βέβαια να τελειώσουν το φιλόδοξο έργο τους, αφού ο Θεός έκαμε τους ανθρώπους να μη συνεννοούνται πλέον μεταξύ τους. Έκτοτε η πολυγλωσσία κυριάρχησε σε όλη τη γη. Ουδείς μπορεί να αμφισβητήσει το ρεαλισμό και το νόημα της Αγίας Γραφής. Πέρα από τις θεολογικές αναφορές, η υπαρξιακή ψυχολογία οριοθετεί τα σύνορα των ανθρώπινων παθών. Ασφαλώς η αλαζονεία, η απληστία, ο εγωισμός, η έπαρση είναι αρνητικά συναισθήματα που οδηγούν στον αυτοεγκλωβισμό της ανθρώπινης ψυχής. Αντίθετα η ευγένεια, η καλοσύνη, η αγάπη κ.τ.λ. οδηγούν σε μια καλύτερη ζωή. Αυτό ίσως να είναι και το διαχρονικό μήνυμα από τον ημιτελή Πύργο της Βαβέλ…
