Καταργούνται οι προθεσμίες που ισχύουν με βάση το νόμο περί τέκνων για προσβολή της πατρότητας από άντρες που ανακαλύπτουν ότι δεν είναι οι βιολογικοί πατέρες των παιδιών που μεγαλώνουν. Με απόφασή του, το Ανώτατο Δικαστήριο κήρυξε αντισυνταγματικές συγκεκριμένες πρόνοιες της νομοθεσίας και από τούδε και στο εξής οι μη βιολογικοί πατέρες θα μπορούν να διεκδικούν την αποκήρυξη της πατρότητας ασχέτως πόσα χρόνια έχουν περάσει από τη γέννηση του παιδιού.
Μέχρι σήμερα ίσχυαν δύο ειδών προθεσμίες για την προσβολή της πατρότητας από το σύζυγο της μητέρας. Η πρώτη αποκλείει την προσβολή εφόσον περάσει ένας χρόνος αφότου ο σύζυγος πληροφορήθηκε τα περιστατικά από τα οποία προκύπτει ότι η σύλληψη του τέκνου δεν έγινε από αυτόν. Η δεύτερη προθεσμία, της οποίας η συνταγματικότητα αμφισβητήθηκε, τάσσει ότι ο πατέρας αποκλείεται σε κάθε περίπτωση από τη δυνατότητα προσβολής της πατρότητας εφόσον περάσουν 5 χρόνια από τον τοκετό.
Ανελαστικές προθεσμίες
Το Ανώτατο Δικαστήριο, εξετάζοντας σχετικό αίτημα που υποβλήθηκε από άντρα, ο οποίος διαπίστωσε ότι τα δύο παιδιά που απέκτησε με τη γυναίκα του δεν ήταν δικά του, αποφάσισε ομόφωνα ότι οι πρόνοιες του νόμου στο μέτρο που αποκλείουν προσβολή της πατρότητας «σε κάθε περίπτωση όταν περάσουν 5 χρόνια από τον τοκετό» είναι αντίθετες και ασύμφωνες με διατάξεις και άρθρα του Συντάγματος και παραβιάζουν τη Σύμβαση για την Προάσπιση των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Όπως αναφέρει ο ένας εκ των δικηγόρων του αιτητή Αντρέας Αριστείδης, «πρόκειται για μια σημαντική εξέλιξη στο χώρο του Οικογενειακού Δικαίου, αφού πλέον οι αποκλειστικές και ανελαστικές προθεσμίες που τάσσει ο νόμος σε σχέση με την προσβολή της πατρότητας, είτε από την πλευρά του τέκνου είτε από την πλευρά του πατέρα, παύουν να ισχύουν. Κρίσιμο χρονικό σημείο για την έναρξη της προθεσμίας καταχώρησης αίτησης προσβολής θα αποτελεί πλέον η μέρα κατά την οποία ο ενδιαφερόμενος έλαβε γνώση των πραγματικών βιολογικών/συγγενικών δεσμών του».
Δεν ήταν ο βιολογικός πατέρας
Ο αιτητής που προσέφυγε στο δικαστήριο είχε νυμφεφθεί τη σύζυγό του τον Ιούνιο του 1996 και τρεις μήνες αργότερα απέκτησαν μια κόρη. Τον Ιούλιο του 2004 απέκτησαν και δεύτερο παιδί, ένα αγόρι. Κατά το 2005 και μετά από ορισμένα γεγονότα ο άντρας προχώρησε σε εξέταση DNA για να διαπιστωθεί η πατρότητά του. Τα αποτελέσματα κοινοποιήθηκαν σε αυτόν στις 13.6.2005 και έδειξαν ότι δεν ήταν ο φυσικός πατέρας των δύο παιδιών.
Στις 9.6.2006, ο παραπονούμενος καταχώρησε στο Οικογενειακό Δικαστήριο αίτηση ζητώντας την αποκήρυξη της πατρότητάς του σε σχέση με την κόρη του, καθώς και αίτηση που αφορούσε την προσβολή της πατρότητας του γιου του. Στην πρώτη αίτηση προέκυψε πρόβλημα, αφού η νομοθεσία περί τέκνων που ισχύει από το 1991 προνοεί ότι η προσβολή της πατρότητας αποκλείεται:
Για το σύζυγο της μητέρας, όταν περάσει ένας χρόνος αφότου πληροφορήθηκε τον τοκετό και τα περιστατικά από τα οποία προκύπτει ότι η σύλληψη του τέκνου δεν έγινε από αυτόν, και, σε κάθε περίπτωση, όταν περάσουν 5 χρόνια από τον τοκετό.
Νομικό ερώτημα
Κατά συνέπεια το ζήτημα παραπέμφθηκε στο Ανώτατο Δικαστήριο ύστερα από αίτημα των δικηγόρων του αιτητή Κώστα Ευσταθίου και Αντρέα Αριστείδη. Το Ανώτατο Δικαστήριο κλήθηκε να απαντήσει το ακόλουθο νομικό ερώτημα: «Κατά πόσο το σχετικό άρθρο της νομοθεσίας είναι αντισυνταγματικό γιατί περιορίζει το δικαίωμα του αιτητή να προσφύγει στα δικαστήρια της Κυπριακής Δημοκρατίας για να διαγνώσει μέσω της δικαστικής οδού το αίτημά του και υπό την έννοια αυτή το άρθρο αντίκειται και προσκρούει στις θεμελιώδεις διατάξεις άρθρων του Συντάγματος και της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, τα οποία προστατεύουν το δικαίωμα οικογενειακής ζωής και το δικαίωμα προσφυγής στη Δικαιοσύνη».
Ομόφωνη απόφαση
Οι δικαστές, αφού έλαβαν υπόψη προηγούμενες δικαστικές αποφάσεις του Ανώτατου Δικαστηρίου και του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, με ομόφωνη απόφασή τους έκριναν ότι οι πρόνοιες του νόμου, που αποκλείουν προσβολή της πατρότητας εάν περάσουν 5 χρόνια από τον τοκετό είναι αντίθετες και ασύμφωνες τόσο με άρθρα του Συντάγματος όσο και της Σύμβασης για την Προάσπιση των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Προστασία προσωπικής ζωής
Είναι αναμφισβήτητο ότι η πατρότητα αποτελεί αναπόσπαστη πτυχή της ιδιωτικής ζωής του ατόμου, όπως και το δικαίωμα κάποιου να την προσβάλει όταν ανακαλύπτει την απουσία του βιολογικού δεσμού, αναφέρει σε ένορκη δήλωσή του ο δικηγόρος Αντρέας Αριστείδης. «Ένα τόσο ουσιαστικό δικαίωμα, αυτό της δυνατότητας του ατόμου να καθορίζει τους πραγματικούς οικογενειακούς του δεσμούς, το οποίο είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με το δικαίωμα προστασίας της προσωπικής ζωής, δεν μπορεί να παραγράφεται και να 'πεθαίνει' πριν καν δημιουργηθεί (dies a quo). Και το δικαίωμα αυτό γεννιέται μόνο όταν ο φορέας του λάβει πραγματική γνώση των περιστατικών που περιβάλλουν τη σύλληψη κι επομένως οποιαδήποτε άλλη προθεσμία άσχετη με τη γνώση αυτή αποτελεί κατάφωρη παραβίαση συνταγματικών δικαιωμάτων», καταλήγει.