Ο Λεβ Γιασίν είναι αναμφισβήτητα ο κορυφαίος τερματοφύλακας που ανέδειξε η υφήλιος, το όνομά του είναι συνώνυμο με τη θέση κάτω από τα δοκάρια. Είναι φυσικά και ο σπουδαιότερος ποδοσφαιριστής που ανέδειξε η πρώην Σοβιετική Ένωση. Αν πρέπει να επιλεγεί ο κορυφαίος εντός παιδιάς παίκτης (πλην δηλαδή τερματοφύλακα), όλοι απαντούν Όλεγκ Μπλαχίν. Και όμως, οι ιστορικοί του ποδοσφαίρου, αλλά και οι παλαιότεροι πιστεύουν ότι ο Μπλαχίν θα ερχόταν δεύτερος και καταϊδρωμένος, αν η καριέρα ενός άλλου παίκτη, είχε νορμάλ πορεία. Αναφερόμαστε στον Έντβαρντ Στρελτσόφ. Σαν σήμερα, 21 Ιουλίου 1937, είδε το φως της ζωής, σαν αύριο στα 1990 άφησε την τελευταία του πνοή. Η ιστορία της ζωής του μόνο απίστευτη μπορεί να χαρακτηριστεί.
Ο Στρελτσόφ μεγάλωσε χωρίς πατέρα (ο Ανατόλι Στρελτσόφ επέλεξε να εγκαταλείψει τη σύζυγό του μετά τον 2ο παγκόσμιο πόλεμο). Η μητέρα του εργαζόταν σε εργοστάσιο, στην ομάδα του οποίου άρχισε να κλοτσά το τόπι ο Έντουαρντ. Ήταν μόλις 13 ετών και τα έβαζε στα ίσα με τους ενήλικες. Στα 16 του, σε ένα φιλικό της ομάδας του εργοστασίου με την Τορπέντο, έκανε απίστευτα πράγματα και οι ιθύνοντες της μοσχοβίτικης ομάδας αμέσως ενέταξαν τον νεαρό στην ομάδα τους. Ο Στρελτσόφ μονιμοποιήθηκε αμέσως και τη 2η χρονιά (1955) αναδείχτηκε πρώτος σκόρερ στο πρωτάθλημα. Τότε έκανε και το ντεμπούτο στην εθνική ομάδα, σκοράροντας χατ τρικ απέναντι στη Σουηδία. Στα 1956 οδήγησε τη Σοβιετική Ένωση στην κατάκτηση του χρυσού μεταλλίου στην Ολυμπιάδα της Μελβούρνης. Δεν έπαιξε όμως στον τελικό, αφού ο προπονητής Κατσάλιν προτίμησε να ξεκινήσει με τον βετεράνο Νικίτα Σιμονιάν. Ο Σιμονιάν πρόσφερε το μετάλλιο (τότε μόνο όσοι αγωνίζονταν στον τελικό των Ολυμπιακών Αγώνων δικαιούνταν να πάρουν) στον Στρελτσόφ, ο οποίος αρνήθηκε, λέγοντας ότι είναι πολύ μικρός και έχει χρόνια μπροστά του για να πάρει πολλά μετάλλια. Πού να 'ξερε.
«Κακό πρότυπο»
Ήταν μόλις 21 ετών, «μιλούσε με την μπάλα» και ήταν απίστευτα δημοφιλής στη χώρα. Παράλληλα, αγαπούσε τη νυχτερινή ζωή, το ποτό και φυσικά τις γυναίκες. Το στυλ του απείχε πολύ από αυτό του σοβιετικού προτύπου του νεαρού αθλητή. Έτσι πολύ σύντομα άρχισε να πέφτει στη δυσμένεια του καθεστώτος. Αρχικά ήταν ο μυστικός δεσμός με τη 16χρονη Σβετλάνα, κόρη της Εκατερίνα Φούρτσεβα, της πρώτης γυναίκας που εξελέγη στο πολιτικό γραφείο του Κομμουνιστικού Κόμματος και η άρνησή του, παρά τις πιέσεις, να εγκαταλείψει την αρραβωνιαστικιά του και να παντρευτεί τη Σβετλάνα. Δυστυχώς ο Στρελτσόφ έδινε και αφορμές, αφού τα έτσουζε συχνά, δήλωνε δημόσια ότι θέλει να πάει στο εξωτερικό και δεν άφηνε θηλυκό για θηλυκό. Ο Τύπος της χώρας, με τις εντολές φυσικά του καθεστώτος, άρχιζε να τον κτυπά κάτω από τη μέση, τίποτα όμως από όλα αυτά δεν προδίκαζε το τι θα ακολουθούσε.
Βιαστής
Λίγες εβδομάδες πριν από το Μουντιάλ του 1968, ο Στρελτσόφ με δύο συμπαίκτες του ήταν καλεσμένος σε πάρτι στην ντάτσα υψηλά ιστάμενου αξιωματούχου. Εκεί έκανε τα δικά του. Μπόλικο αλκοόλ και φλερτ με μια νεαρά ύπαρξη, τη Μαρίνα Λεμπέντεβα. Αυτόπτες μάρτυρες τους είδαν να αποσύρονται στα ιδιαίτερα της ντάτσας. Την επόμενη μέρα ο Στρελτσόφ και οι δύο συμπαίκτες του κατηγορήθηκαν για βιασμό.
Στη δίκη που ακολούθησε, παρόλο που όλες οι μαρτυρίες, ακόμη και αυτή της Λεμπέντεβα ήταν αντιφατικές, αλλά και παρόλο που αρνιόταν πεισματικά τον βιασμό στις ανακρίσεις, ο Στρελτσόφ δήλωσε ένοχος. Παραδόξως οι Αρχές κατάφεραν να τον πείσουν ότι εφόσον παραδεχτεί τον βιασμό, θα τον άφηναν ελεύθερο. Φυσικά καταδικάστηκε με ποινή 12 ετών σε στρατόπεδο καταναγκαστικών έργων. Πίσω από όλη την ιστορία ήταν ο ίδιος ο Γενικός Γραμματέας του ΚΚΣΕ Νικίτα Χρουτσόφ και η Φούρτσεβα.
Ο Στρελτσόφ πέρασε 5 χρόνια στα Γκουλάγκ. Υπέφερε τα πάνδεινα, αφού κρατούμενοι με την ανοχή και τις παραινέσεις των δεσμοφυλάκων του έκαναν τον βίο αβίωτο. Πέρασε 4 μήνες σε αναρρωτήριο λόγω άγριου ξυλοδαρμού. Μετά από 3 χρόνια, η Διεύθυνση τον άφησε να συμμετέχει σε ματς στην αυλή. Άρχισε να κερδίζει συμπάθειες και τουλάχιστον στην τελευταία διετία, δεν υπέφερε. Μετά από 5 χρόνια, στα 1963, ήρθε η εντολή αποφυλάκισής του. Αλλά η απόφαση να μην ξαναπαίξει επαγγελματικό ποδόσφαιρο ίσχυε.
Επανήλθε δριμύτερος!
Ο Στρελτσόφ έπιασε δουλειά στο εργοστάσιο κατασκευής αυτοκινήτων Zil και άρχισε να αγωνίζεται με την ποδοσφαιρική ομάδα του. Κάθε αγώνας αποτελούσε πόλο έλξης για πλήθος κόσμου και λίαν συντόμως το όνομά του άρχισε και πάλι να ακούγεται έντονα στον ποδοσφαιρικό κόσμο της Μόσχας. Η τύχη του άλλαξε. Στα 1964 ο Μπρέζνιεφ αντικατέστησε τον Χρουτσόφ στην ηγεσία της ΕΣΣΔ και ένα χρόνο μετά, λαμβάνοντας σοβαρά υπόψη την απαίτηση πολλών επωνύμων και χιλιάδων ανωνύμων, επέτρεψε στα 1965 με προσωπική του απόφαση στον Στρελτσόφ να επανέλθει στο ποδόσφαιρο. Αν και 28 πια ετών, με φανερά ταλαιπωρημένο σώμα και σαφώς λιγότερα μαλλιά, ο Στρελτσόφ επανήλθε δριμύτερος. Οδήγησε αμέσως την Τορπέντο στη κατάκτηση του τίτλου, κέρδισε το κύπελλο το 1968 και αγωνίστηκε για 3 ακόμη χρόνια στην Εθνική. Αν και για 8 χρόνια ήταν αποκλεισμένος από το εθνικό συγκρότημα, ήταν ο 4ος σκόρερ του στην ιστορία. Αναδείχτηκε δύο φορές ποδοσφαιριστής της χρονιάς στη χώρα, το 1967 και το 1968. Κρέμασε τα παπούτσια στα 1970 και ασχολήθηκε με την προπονητική στις ακαδημίες της Τορπέντο. Οι φίλοι του έλεγαν ότι επιτέλους ο Στρελτσόφ έδειχνε ευτυχισμένος. Η ευτυχία του δεν διήρκεσε πολύ. Πέθανε από καρκίνο του λάρυγγα το 1990 σε ηλικία 53 ετών.
Αθώος στις συνειδήσεις
Παρόλο που μέχρι σήμερα επισήμως, η αθωότητα του Στρελτσόφ δεν έχει αποδειχτεί, η κοινή γνώμη τον έχει αθωώσει. Άνθρωποι που έζησαν τα γεγονότα του 1958 δήλωναν ότι η όλη υπόθεση ήταν στημένη. Πρέπει να σημειώσουμε ότι μερικά χρόνια μετά τον θάνατό του, η κοπέλα που τον κατηγόρησε για βιασμό, η Μαρία Λεμπέντεβα, θεάθηκε να εναποθέτει λουλούδια στον τάφο του. Η Ρωσική Ομοσπονδία αποφάσισε όπως ονομάσει το βραβείο για τον καλύτερο παίκτη της χρονιάς σε «Έντβαρντ Στρελτσόφ». Άγαλμά του έχει τοποθετηθεί στο τεράστιο αθλητικό κέντρο της Μόσχας «Λουζνίκι». Πριν από μερικά χρόνια, η Εθνική Τράπεζα εξέδωσε νομίσματα των 2 ρουβλιών, στα οποία απεικονίζεται η φυσιογνωμία του Στρελτσόφ, του Γιασίν και του Σιμονιάν. Στα 2001, μία επιτροπή επώνυμων Ρώσων με επικεφαλής τον παγκόσμιο πρωταθλητή στο σκάκι Ανατόλι Καρπόφ, ξεκίνησε εκστρατεία, προκειμένου να πετύχει και την επίσημη αποκατάσταση του Στρελτσόφ.
Ο λευκός Πελέ
Είναι υπερβολικός ο τίτλος που του κόλλησαν οι συμπατριώτες του, αλλά η αλήθεια είναι ότι τα στοιχεία που έδειχνε στα 20 του ο Στρελτσόφ, αλλά και η απόδοσή του μετά από 5 χρόνια φυλακής ήταν φανταστικά. Είχε εκπληκτική τακτική, οι ειδικοί έλεγαν ότι είχε μάτια και στο σβέρκο, έβαζε πολλά γκολ αν και δεν έπαιζε σε θέση κλασικού φορ. Είναι βέβαιο ότι αν δεν κατέληγε αδίκως στης φυλακής στα σίδερα, θα άφηνε εποχή στο παγκόσμιο, όχι για την περιπέτειά του, αλλά πρωτίστως για τα καντάρια μπάλας που ήξερε. Το είπαν και το έγραψαν, άλλωστε, ειδικοί του ποδοσφαίρου από όλο τον κόσμο.