Τορίνο, Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, Αλιάνζα Λίμα, Σουρινάμ και Ζάμπια

Στις 4 Μαΐου του 1949, η Ευρώπη συγκλονίστηκε από τον χαμό της Τορίνο, μετά το φοβερό αεροπορικό δυστύχημα στον λόφο της Σουπέργκα. Δυστυχώς δεν ήταν η μόνη. Άλλες τέσσερις ομάδες χάθηκαν μετά από αεροπορικές τραγωδίες, με πιο γνωστή την περίπτωση της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ το 1958. Η Αλιάνζα Λίμα από το Περού, η Εθνική του Σουρινάμ και η Εθνική της Ζάμπια. Με αφορμή τη συμπλήρωση 64 ετών από την τραγωδία της Τορίνο, ανατρέχουμε σε όλες τις στιγμές που… μαύρισαν την ψυχή κάθε φίλου του ποδοσφαίρου και όχι μόνο.

Τορίνο 1949
Ήταν Τετάρτη, 4 Μαΐου 1949. Η Ιταλία συγκλονίζεται από την είδηση που φτάνει γύρω στις 5 το απόγευμα. Η ομάδα της Τορίνο… δεν υπάρχει πια. Η ομάδα βρίσκετια στο ποδοσφαιρικό της απόγειο. Έχει κατακτήσει το πρωτάθλημα την προηγούμενη σεζόν και ταξιδεύει στο εξωτερικό για να παραδώσει μαθήματα σύγχρονου ποδοσφαίρου. Πρόκειται για μία εκπληκτική ομάδα. Το αεροπλάνο απογειώθηκε από την Πορτογαλία στις 09:52 της 4ης Μαΐου με προορισμό το Τορίνο. Ενδιάμεσα είχε προγραμματιστεί μία στάση για ανεφοδιασμό στη Βαρκελώνη. Το αεροσκάφος προσγειώνεται στην Καταλονία στις 13:15. Το μετεωρολογικό δελτίο καθιστούσε σαφές ότι τα πράγματα στην Ιταλία ήταν πολύ άσχημα. Η ομίχλη και ο δυνατός άνεμος θα εμπόδιζαν την ομαλή πτήση. Η ορατότητα στο αεροδρόμιο ήταν στα 1.200 μέτρα, ωστόσο στον λόφο της Σουπέργκα έφτανε μόλις στα 40 μέτρα. Λίγο μετά τη Σαβόνα, ο πιλότος αναγκάστηκε να πετάξει χαμηλότερα, ώστε να αυξήσει την ορατότητά του. Καθώς, όμως, το σκάφος προσέγγιζε το Τορίνο, συγκρούστηκε με μία εκκλησία στον κορυφή του λόφου της Σουπέργκα.



Δεκαοκτώ ποδοσφαιριστές, πέντε μέλη του προπονητικού επιτελείου, τρεις δημοσιογράφοι και ο μεταφραστής βρήκαν τραγικό θάνατο. Τα αίτια της πτώσης ήταν οι κακές καιρικές συνθήκες και τα σύννεφα, η ελλιπής επικοινωνία με τον πύργο ελέγχου και ένα λάθος στην πορεία του αεροσκάφους. Από το μοιραίο ταξίδι, η τύχη φρόντισε να διασώσει ορισμένα στελέχη της θρυλικής ομάδας. Ο πρόεδρος, Φερούτσιο Νόβο δεν μπόρεσε να τη συνοδέψει λόγω επαγγελματικών υποχρεώσεων, όπως και οι Τζιουλιάνο, Γκαντόλφι και Σάουρο Τομά, που ήταν τραυματίες.


Μόναχο 1958
Στις 6 Φεβρουαρίου 1958, το αεροπλάνο που μετέφερε πίσω στην πατρίδα την αποστολή της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, συνετρίβη κατά την απογείωσή του από το αεροδρόμιο Ριμ του Μονάχου, με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους 23 από τους 43 επιβαίνοντες. Η πτήση τσάρτερ της British Airways προερχόταν από το Βελιγράδι, όπου οι «μπέμπηδες» του Ματ Μπάσμπι είχαν αποσπάσει ισοπαλία 3-3 από τον Ερυθρό Αστέρα και είχαν προκριθεί στην επόμενη φάση του Κυπέλλου Πρωταθλητριών Ευρώπης.



Τις πρώτες πρωινές ώρες της 6ης Φεβρουαρίου, το ελικοφόρο Airspeed Ambassador προσγειώθηκε στο Μόναχο για ανεφοδιασμό. Το μοιραίο συνέβη στις 3:04 τα ξημερώματα, κατά την τρίτη προσπάθεια απογείωσης, λόγω χιονοθύελλας. Το αεροπλάνο απέτυχε να κερδίσει ύψος και κατέπεσε σ' ένα χωράφι δίπλα στο αεροδρόμιο. Τα συνεργεία διάσωσης ανέσυραν νεκρούς 7 ποδοσφαιριστές (Τζεφ Μπεντ, Ρότζερ Μπερν, Έντι Κόλμαν, Μαρκ Τζόουνς, Ντέιβιντ Πεγκ, Τόμι Τέιλορ και Λίαμ Γουίλαν), 7 δημοσιογράφους, 4 στελέχη της ομάδας, 2 μέλη του πληρώματος και δύο φιλάθλους. Ο σπουδαίος ποδοσφαιριστής Ντάνκαν Έντουαρντς πέθανε λίγες ημέρες αργότερα από τα βαριά του τραύματα σε νοσοκομείο του Μονάχου. Οι γερμανικές Αρχές κατηγόρησαν τον πιλότο Τζέιμς Θέιν ως υπαίτιο του δυστυχήματος, επειδή δεν ολοκλήρωσε τη διαδικασία αποπαγοποίησης των φτερών του αεροπλάνου. Η British Airways τον απέλυσε αμέσως και χρειάστηκαν 10 χρόνια δικαστικών αγώνων για να απαλλαγεί από κάθε κατηγορία. Ο προπονητής της ομάδας, Ματ Μπάσμπι, που εν τω μεταξύ είχε αναρρώσει από τα σοβαρά τραύματά του, ξεκίνησε την επόμενη αγωνιστική περίοδο (1958-1959) τη δημιουργία μιας νέας γενιάς «μπέμπηδων». Το 1967 η ομάδα αυτή, με επικεφαλής τους διασωθέντες από το δυστύχημα Μπόμπι Τσάρλτον και Μπίλ Φόουκς, αλλά και τον νεαρό Τζορτζ Μπεστ, κατέκτησε το πρώτο Κύπελλο Πρωταθλητριών για την Αγγλία, συντρίβοντας την Μπενφίκα με 4-1. Η Αεροπορική Τραγωδία του Μονάχου, όπως έμεινε στην ιστορία, βοήθησε να καλλιεργηθεί ο μύθος της ομάδας και σήμερα η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ είναι μία από τις δημοφιλέστερες (αν όχι η δημοφιλέστερη) ποδοσφαιρική ομάδα του πλανήτη.



Καλάο 1987
Έξι μόνο μίλια. Τόσα απέμεναν για να φτάσει το "Fokker F27-400M" στον προορισμό του, το Καλάο. Το αεροπλάνο προσπαθούσε να προσγειωθεί όταν αντιμετώπισε πρόβλημα με τις ρόδες. Καθώς έκανε κύκλους πάνω από το αεροδρόμιο χάθηκε στον Ειρηνικό Ωκεανό. Πήρε μαζί του 43 άτομα: ποδοσφαιριστές της Αλιάνζα Λίμα του Περού, μέλη του προπονητικού τιμ, της διοίκησης, μαζορέτες και μέλη του πληρώματος. Ο μόνος που επέζησε ήταν ο πιλότος. Στο μεταξύ, η ομάδα συνέχισε τη σεζόν κανονικά με παίκτες από τους "Νέους", παλαίμαχους  που αγωνίστηκαν εθελοντικά, αλλά και "δανεικούς" από την Κόλο Κόλο της Χιλής.

Η αδικοχαμένη φουρνιά εθεωρείτο, πάντως, η πιο ταλαντούχα στην ιστορία της ομάδας, η οποία αν και πρώτη έχασε τον τίτλο από την ορκισμένη αντίπαλό της, την Ουνιβερσιτάριο ντε Ντεπόρτες.

Ατλαντικός Ωκεανός 1993
Τραγικό τέλος και για την εθνική ομάδα της Ζάμπια, όταν το αεροπλάνο που τη μετέφερε στο Ντακάρ για τον προκριματικό αγώνα για το Μουντιάλ κόντρα στη Σενεγάλη, έπεσε στον Ατλαντικό Ωκεανό. Η μια μηχανή έπιασε φωτιά, αλλά ο πιλότος από λάθος εκτίμηση έσβησε άλλη, με αποτέλεσμα η δική του κούραση και τα λάθη των ενδείξεων στο καντράν να αποβούν μοιραία. Από τα 30 άτομα που επέβαιναν στο αεροσκάφος, τα 18 ήταν διεθνείς παίκτες. Οι μόνοι παίκτες που σώθηκαν ως εκ θαύματος ήταν αυτοί που δεν πήραν την "καταραμένη" πτήση. Ο αρχηγός Καλούσα Βγουάλια  είχε κλείσει μόνος του τα εισιτήρια από την Ολλανδία καθώς είχε υποχρεώσεις με την Αϊντχόφεν. Ο Τσαρλς Μουσόντα είχε τραυματιστεί και δεν έκανε το ταξίδι, ενώ ο Μπένετ Μουλγουάντα Σιμφούκγουε αν και αρχικά ήταν προγραμματισμένο να "πετάξει" δεν το έκανε, καθώς οι υπεύθυνοι του αεροδρομίου δεν του το επέτρεψαν επειδή δεν βρισκόταν στην αρχική λίστα! Το... απίστευτο της υπόθεσης, ωστόσο, ήταν ότι η ομάδα συνέχισε τον αγώνα της για την πρόκριση και τους επικείμενους Παναφρικανικούς Αγώνες. Κόντρα σε όλα τα προγνωστικά κι ενώ είχαν μόλις ένα μήνα για να προετοιμαστούν, η νέα ομάδα -με αρχηγό τον Μπγουάλια- έφτασε στον τελικό, όπου ηττήθηκε τελικά από τη Νιγηρία. Οι παίκτες επέστρεψαν ως ήρωες του έθνους στη Ζάμπια.

Σουρινάμ 1989
Συντριβή κατά την προσγείωση, με απολογισμό 176 νεκρούς, ήταν η τραγωδία που διαδραματίστηκε στο Σουρινάμ. Ανάμεσα στους εκλιπόντες ήταν και μέλη ποδοσφαιρικής ομάδας, που συγκροτούσαν την άτυπη εθνική Σουρινάμ, η οποία θα έδινε αγώνες για φιλανθρωπικούς σκοπούς.