ΑΝΑΦΟΡΕΣ ΓΙΑ «ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΒΗΜΑ» ΑΠΕΦΕΡΕ Η ΤΡΙΜΕΡΗΣ ΤΗΣ ΒΙΕΝΗΣ

«ΣΤΗΝ ΕΠΟΜΕΝΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΠΑΡΕΠΕΜΨΑΝ ΝΙΚΟΣ ΚΟΤΖΙΑΣ ΚΑΙ ΝΙΚΟΛΑ ΝΤΙΜΙΤΡΟΦ ΓΙΑ ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΒΗΜΑ ΠΡΟΣ ΛΥΣΗ  ΤΟΥ ΖΗΤΗΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΟΝΟΜΑΤΟΔΟΣΙΑΣ ΤΩΝ ΣΚΟΠΙΩΝ. ΜΕΧΡΙ ΤΟΤΕ ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΝΗΜΕΡΩΣΟΥΝ ΤΙΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΙΣ ΠΟΥ ΤΟΥΣ ΑΝΕΘΕΣΑΝ ΤΟΝ ΡΟΛΟ ΤΩΝ ΣΥΝΟΜΙΛΗΤΩΝ ΚΑΙ ΒΕΒΑΙΩΣ ΝΑ ΔΩΣΟΥΝ Ο ΚΑΘΕΝΑΣ ΣΤΟΝ ΛΑΟ ΤΟΥ ΤΟ ΠΡΟΣΧΕΔΙΟ ΤΩΝ ΠΡΟΟΠΤΙΚΩΝ ΠΟΥ ΑΝΟΙΓΟΥΝ ΑΠΟ ΤΟ ΕΝΔΕΧΟΜΕΝΟ ΤΗΣ ΛΥΣΗΣ»

Είναι γεγονός πως οι συνομιλίες βρίσκονται σε ιδιαίτερα κρίσιμη, αλλά και λεπτή φάση. Τα εθνικά ζητήματα, ειδικά όταν οι κατευθυντήριες γραμμές των κυβερνήσεων απέχουν από τις κόκκινες γραμμές του λαϊκού αισθήματος, δύσκολα λύνονται

Μαραθώνια ήταν η συνάντηση του Μάθιου Νίμιτς με τους Νίκο Κοτζιά και Νικολά Ντιμιτρόφ, στη Βιένη. Αν και όλες οι πλευρές επιχείρησαν να δείξουν θετικό κλίμα και προσπάθησαν να μιλήσουν για προοπτικές που θα αρχίσουν να διαφαίνονται από την επόμενη κιόλας συνάντηση, οι αναφορές του ειδικού απεσταλμένου του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, Μάθιου Νίμιτς, ήταν ξεκάθαρες. «Υπάρχει πρόοδος, αλλά παραμένουν μεγάλα αγκάθια». Αγκάθια που ισοδυναμούν με τις κόκκινες γραμμές της κάθε πλευράς.

Από τη μια, ο Νίκος Κοτζιάς δήλωσε αισιόδοξος και μάλιστα εκτίμησε ότι «το μεγάλο βήμα» για λύση του ονοματολογικού των Σκοπίων και, κατ’ επέκτασιν, ενός μεγάλου εθνικού ζητήματος του Ελληνισμού, αναμένεται να γίνει στην επόμενη συνάντηση. Από την άλλη, ο Νικολά Ντιμιτρόφ εκτίμησε ότι ναι μεν υπάρχει ειλικρινής πρόθεση και από τις δύο πλευρές, ωστόσο, όσο πιο κοντά έρχεται η λύση και όσο οι ημερομηνίες για τη Σύνοδο του ΝΑΤΟ πλησιάζουν, τόσο πιο δύσκολες γίνονται οι συνομιλίες.

Σε αντίθεση με τον Έλληνα ομόλογό του, ο οποίος κράτησε χαμηλό προφίλ απέναντι στους δημοσιογράφους, ο Σκοπιανός Υπουργός των Εξωτερικών τα έβαλε με τους δημοσιογράφους, κάνοντας λόγο για διαρροές -που, όμως, κατά κύριο λόγο προέρχονται από τα σκοπιανά Μέσα Ενημέρωσης- και δημοσιογραφικές εκτιμήσεις, οι οποίες, όπως είπε, κάνουν ζημιά στις συνομιλίες. Μέχρι και τη στιγμή που το παρόν ρεπορτάζ έφτασε στο τυπογραφείο, δεν είχε ανακοινωθεί η νέα ημερομηνία διμερούς ή τριμερούς συνάντησης.

Η λογική των συνομιλιών

Είναι γεγονός πως οι συνομιλίες βρίσκονται σε ιδιαίτερα κρίσιμη, αλλά και λεπτή φάση. Τα εθνικά ζητήματα, ειδικά όταν οι κατευθυντήριες γραμμές των Κυβερνήσεων απέχουν από τις κόκκινες γραμμές του λαϊκού αισθήματος, δύσκολα λύνονται. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, οι δύο πλευρές, προκειμένου να αγγίξουν τα ευαίσθητα θέματα της ενδεχόμενης λύσης, αποφάσισαν να λειτουργήσουν με τη μέθοδο της ζυγαριάς.

Εκάστη πλευρά καταγράφει τι είναι πιο σημαντικό για την ίδια και ενημερώνει την άλλη. Μόνο που, στην παρούσα φάση, ό,τι είναι σημαντικό για τη μια, είναι, αντιστρόφως ανάλογα, σημαντικό για την άλλη. Η Ελλάδα απαιτεί αλλαγή του Συντάγματος των Σκοπίων, καθώς, σύμφωνα με την παράδοση της Ε.Ε., αλλά και το Ευρωπαϊκό Δίκαιο, το Σύνταγμα μιας χώρας είναι πάνω από τη Διεθνή Συμφωνία.

Τα Σκόπια αρνούνται κατηγορηματικά ενδεχόμενη αναθεώρηση, απορρίπτουν πως υπάρχουν συνταγματικοί αλυτρωτισμοί και αναφέρουν πως το Σύνταγμά τους αναγνωρίζει την κυριότητα της Διεθνούς Συμφωνίας. Η Ελλάδα απαιτεί σύνθετη ονομασία, ενιαία και αμετάφραστη με σλαβική προφορά και όνομα έναντι όλων. Τα Σκόπια αποδέχονται σύνθετη ονομασία με γεωγραφικό προσδιορισμό για διεθνή χρήση, με μετάφραση, όμως επιμένουν στη συνταγματική τους ονομασία για εσωτερικούς σκοπούς.

Μέχρι να μπορέσουν να γίνουν οι απαραίτητοι συμβιβασμοί, οι δύο πλευρές και οι ομάδες τους αποφάσισαν να προχωρήσουν και με ένα προσχέδιο των προοπτικών που ανοίγονται σε περίπτωση λύσης. Προσχέδιο το οποίο επικεντρώνεται, σύμφωνα με διπλωματικές πληροφορίες, σε οικονομικά ανοίγματα, επιχειρηματικές συνεργασίες και θέσεις εργασίας και για τις δύο πλευρές.

Το προσχέδιο αυτό αναμένεται να ανακοινωθεί πριν από το προσχέδιο συμφωνίας, προκειμένου να δοθεί ο χρόνος στους δύο λαούς που θα κληθούν να ψηφίσουν επί της προτεινόμενης λύσης για να κατανοήσουν την άλλη όψη του νομίσματος, καθώς επίσης και να ζυγίσουν τα δεδομένα προτού το εθνικό αίσθημα μιλήσει. Πρόκειται για πρόταση που ήρθε από τα Ηνωμένα Έθνη, τα οποία, με οδηγίες Ηνωμένων Πολιτειών, πιέζουν προς την κατεύθυνση της όσο τον δυνατόν συντομότερης λύσης.

Δυσοίωνες διπλωματικές εκτιμήσεις

«Αν δεν υπάρξει κάποια ραγδαία μεταστροφή της στάσης της Κυβέρνησης των Σκοπίων, η συμφωνία για το όνομα θα ναυαγήσει στα νερά του ποταμού Βαρδάρη». Αυτή είναι η άποψη που εκφράζουν διπλωματικοί κύκλοι που παρακολουθούν εκ του σύνεγγυς τις διαπραγματεύσεις της Αθήνας με τα Σκόπια. Άλλωστε, λίγες ημέρες πριν από την τριμερή συνάντηση της Παρασκευής, ο μεν Αλέξης Τσίπρας βιάστηκε να βαφτίσει τα Σκόπια Gorna Makedonijia, ο δε Νικολά Ντιμιτρόφ βιάστηκε να καλέσει τους Έλληνες να αποδεχτούν «επιτέλους ότι οι Σκοπιανοί είναι "Μακεδόνες"».

Αυτό το οποίο αποδέχονται διπλωμάτες και από τις δύο πλευρές των συνομιλιών, είναι πως, όντως, οι πιέσεις που ασκούνται από τους «μεγάλους» είναι ασφυκτικές και πως μπορεί ο Ιούνιος να πλησιάζει, μαζί και η σύνοδος του ΝΑΤΟ, ωστόσο είναι εξαιρετικά δύσκολο να αρθούν τα εμπόδια που υπάρχουν. Κυρίως είναι αδύνατον να ξεπεραστούν οι ακραίες θέσεις της πλευράς των Σκοπίων και η πλήρης διάσταση απόψεων που κυριαρχεί στο εσωτερικό της χώρας σχετικά με το ονοματολογικό.

Φαίνεται πως οι προαναφερθείσες αναφορές του Υπουργού Εξωτερικών των Σκοπίων βάζουν ταφόπλακα στις συνομιλίες. Την οποία, σχεδόν κλείδωσε, όταν υποστήριξε πως πρέπει να υπάρξει διαμοιρασμός της ιστορίας της Μακεδονίας και να μην υπάρχει ανταγωνισμός για το ποιος έχει τις πιο ένδοξες ήττες. Μιλούσαν, λέει ο κύριος Ντιμιτρόφ, όλοι τους αρχαία Ελληνικά, γιατί, απλώς, δεν υπήρχαν τότε έθνη. Έλληνες διπλωμάτες ερμήνευσαν τις αναφορές Ντιμιτρόφ ως ηρωική έξοδο της Κυβέρνησης Ζάεφ από τις συνομιλίες, για εσωτερική κατανάλωση, με υποθήκες, όμως, για το μέλλον.

Το ενδεχόμενο ναυάγιο, πάντως, βολεύει πολύ περισσότερο την ελληνική πλευρά, η οποία, ωστόσο, για λόγους καταμερισμού ευθυνών από τα Ηνωμένα Έθνη και την Ε.Ε., διαμηνύει σε όλους τους τόνους ότι θέλει λύση.