Σε λίγες ώρες γνωστοποιούνται τα αποτελέσματα των πιο κρίσιμων εκλογών του Ισραήλ
Σημείο καμπής για το Τελ Αβίβ οι χθεσινές κοινοβουλευτικές εκλογές, με τον Γιτζάκ Χερζόγκ των Εργατικών να απειλεί την πολυετή κυριαρχία του νυν Πρωθυπουργού Βενιαμίν Νετανιάχου
Εν αναμονή της ανακοίνωσης, το πιθανότερο αύριο, των τελικών αποτελεσμάτων των βουλευτικών εκλογών, τελούν άπαντες στο Ισραήλ και όχι μόνο.
Κομβική στροφή
Το εκλογικό τους δικαίωμα άσκησαν πέραν των πέντε εκατομμυρίων Ισραηλινών ψηφοφόρων, στην ιστορικότερη και κρισιμότερη, κατά πολλούς διεθνολόγους, εκλογική διαδικασία του κράτους του Ισραήλ. Η εκλογή των 120 νέων βουλευτών της Κνεσέτ (το όνομα του Ισραηλινού Κοινοβουλίου) θα δώσει και την κατεύθυνση και προσανατολισμό για τον επόμενο πρωθυπουργό της χώρας.
Υπάρχει η πιθανότητα οι Ισραηλινοί να χρειαστεί να περιμένουν αρκετές εβδομάδες την απάντηση στο κρίσιμο ερώτημα για το όνομα του επόμενου πρωθυπουργού.
Με δεδομένη τη διασπορά των ψήφων ανάμεσα σε 25 εκλογικές λίστες και την πολυπλοκότητα των πιθανών συμμαχιών ανάμεσα στις 11 από αυτές (δεξιά, αριστερά, κέντρο, ορθόδοξοι, Άραβες) που τελικά θα εξασφαλίσουν εκπροσώπηση στην Κνεσέτ, η ψηφοφορία είναι πιθανόν να μην είναι παρά το πρελούδιο εντατικών μετεκλογικών διαπραγματεύσεων για τον σχηματισμό της νέας ισραηλινής κυβέρνησης. Σύμφωνα με το ισραηλινό εκλογικό σύστημα, δεν είναι απαραίτητο ότι ο ηγέτης της παράταξης που θα επικρατήσει στις εκλογές θα είναι και ο πρώτος που θα κληθεί από τον Πρόεδρο Ρόιβεν Ρίβλιν να σχηματίσει κυβέρνηση.
Αντίθετα, η εντολή σχηματισμού κυβέρνησης μπορεί να δοθεί σε οποιονδήποτε μεταξύ των 120 μελών της ισραηλινής βουλής που θα θεωρηθεί ότι έχει τις περισσότερες πιθανότητες να συγκροτήσει συνασπισμό. Οι εκλογές θεωρήθηκαν σε μεγάλο βαθμό δημοψήφισμα υπέρ ή κατά του 65χρονου Νετανιάχου, που βρίσκεται στην πρωθυπουργία από το 2009.
Οι προκλήσεις
Ο επόμενος πρωθυπουργός καλείται να ανταποκριθεί σε σειρά προκλήσεων που είναι δυσανάλογες με το μέγεθος της χώρας των οκτώ εκατομμυρίων κατοίκων: προστασία της χώρας από τις απειλές του πολέμου στον Βορρά και στον Νότο, αντιμετώπιση της ανάπτυξης του τζιχαντισμού, της ιρανικής επιρροής, της παλαιστινιακής διπλωματικής επίθεσης, των διεθνών πιέσεων και αποκατάσταση των σχέσεων με την Ουάσιγκτον. Ταυτόχρονα στο εσωτερικό, διατήρηση μίας οικονομικής ευρωστίας, αλλά και καταπολέμηση των έντονων κοινωνικών ανισοτήτων.
Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, ο Βενιαμίν Νετανιάχου εμφανίσθηκε ως εγγυητής της ασφάλειας μίας χώρας που έχει πολεμήσει οκτώ πολέμους από την ίδρυσή της το 1948. Παρά την κινδυνολογική ρητορική του και τη «δραματική» εμφάνισή του στο αμερικανικό Κογκρέσο για να προειδοποιήσει κατά μίας συμφωνίας με το Ιράν για το πυρηνικό του πρόγραμμα, τα αποτελέσματα των δημοσκοπήσεων έδωσαν το προβάδισμα στη Σιωνιστική Ένωση του αντιπάλου του Ισαάκ Χέρτζογκ, με 25-26 έδρες έναντι 21-22.
Βασικοί πρωταγωνιστές
Βενιαμίν Νετανιάχου-Λικούντ: Ο απερχόμενος Πρωθυπουργός θεωρείται βετεράνος της πολιτικής σκηνής στο Ισραήλ και ηγέτης του Λικούντ δύο φορές την περίοδο 1993-1999 και από το 2005 έως σήμερα.
Είναι Πρωθυπουργός από το 2009 (επικεφαλής διαφόρων κυβερνήσεων συνασπισμού), ενώ ήταν και στον πρωθυπουργικό θώκο την περίοδο 1996-1999. Διετέλεσε Υπουργός πολλές φορές στην πολιτική του καριέρα.
Ο συνασπισμός του οποίου ηγείτο κατέρρευσε το 2014 και έτσι η χώρα οδηγήθηκε στις εκλογές.
Γιτζάκ Χερζόγκ-Σιωνιστική Ένωση: Γεννημένος το 1960, ο δικηγόρος Χερζόγκ προέρχεται από τη δυναστεία του κεντροαριστερού εργατικού κόμματος, του οποίου είναι ηγέτης από το 2013. Ο πατέρας του Χαΐμ ήταν Πρόεδρος του Ισραήλ για δέκα χρόνια, ο θείος του Άμπα Εμπάν διετέλεσε Υπουργός Εξωτερικών τις δεκαετίες του 1960 και 1970. Είναι ηγέτης της αντιπολίτευσης στην Κνεσέτ και εκ των ιδρυτών της συμμαχίας Σιωνιστική Ένωση. Αντιτίθεται στην οικονομική πολιτική του Λικούντ και κατηγόρησε πολλές φορές τον Νετανιάχου για τις κινήσεις του στην εξωτερική πολιτική.
Τζίπι Λίβνι: Η Λίβνι συγκρότησε τη συμμαχία Σιωνιστική Ένωση με τον Χερζόγκ και όπως και οι Νετανιάχου και Χερζόγκ προέρχεται και αυτή από πολιτική οικογένεια. Ο πατέρας της ήταν ηγετική μορφή του υπερεθνικιστικού Ιργκούν και αργότερα εξελίχθηκε σε ένα πιο μετριοπαθές στέλεχος του Λικούντ στην Κνεσέτ. Υποστηρίζει περισσότερη συνεργασία με την Παλαιστινιακή Αρχή και την αραβική κοινότητα στο Ισραήλ. Η Λίβνι είναι μια από τις πολύ λίγες πολιτικούς στο Ισραήλ που έχει μιλήσει ανοικτά για τα δικαιώματα των ομοφυλοφίλων, και χαίρει μεγάλου σεβασμού σε Ευρώπη και ΗΠΑ. Χαίρει εκτίμησης και σε αραβικούς κύκλους, ειδικά για την πραγματιστική της προσέγγιση όταν ήταν ΥΠΕΞ.
Γιαΐρ Λαπίντ: Ο πρώην δημοσιογράφος και παρουσιαστής γεννήθηκε το 1963. Ο πατέρας του ήταν επίσης παρουσιαστής ειδήσεων και ηγείτο του κόμματος Σινουΐ, το οποίο και οδήγησε μέχρι την Πρωθυπουργία. Το κόμμα αυτό έπεσε στην αφάνεια στις αρχές του 2000. Ο Λαπίντ ίδρυσε το κόμμα Γιες Αντίντ, που θα πει «Υπάρχει Μέλλον», το 2012 και στις εκλογές τον ερχόμενο χρόνο έλαβε 19 θέσεις στην Κνεσέτ. Ο Νετανιάχου τον διόρισε Υπουργό Οικονομικών, ωστόσο γρήγορα αποπέμφθηκε -όπως και η Λίβνι- λόγω διαφωνιών με τον Πρωθυπουργό αλλά και λόγω ανεπάρκειας, όπως λένε οι επικριτές του.
Μοσέ Καλόν: Ο Μοσέ Καλόν, Υπουργός Πρόνοιας και Επικοινωνιών υπό τον Νετανιάχου, ίδρυσε το κόμμα «Κουλανού» μόλις στα τέλη του 2014. Σύνθημά του η κοινωνική ισότητα. Ο Καλόν γεννήθηκε το 1960 με γονείς μετανάστες από τη Λιβύη. Όταν ήταν Υπουργός έχαιρε μεγάλης εκτίμησης για τις μεταρρυθμίσεις του στον τομέα της φιλελευθεροποίησης της κινητής τηλεφωνίας και στις μειώσεις στην τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος. Θεωρείται ότι μπορεί να διαδραματίσει ρόλο στον σχηματισμό Κυβέρνησης Συνασπισμού και στις δημοσκοπήσεις λαμβάνει αξιοθαύμαστα ποσοστά.
Αϊμάν Οντέχ: Το κόμμα αυτό θεωρείται από τους αναλυτές η μεγάλη έκπληξη και δεν αποκλείεται να λάβει και την τρίτη θέση στις έδρες στην Κνεσέτ.
Ο ηγέτης του κόμματο , ο Αϊμάν Οντέχ, είναι επίσης ηγέτης του Χαντάς, του ριζοσπαστικού σοσιαλιστικού κόμματος και κατάφερε να ενώσει μαζί για πρώτη φορά άλλα τρία αραβικά κόμματα και να διαμορφώσει ένα συνασπισμό με στόχο ισχυρή αραβική παρουσία στις εκλογές.
Ναφταλί Μπένετ: Κόμμα «Εβραϊκή Εστία». Κόμμα της ακροδεξιάς. Ο ηγέτης του κόμματος, ο Ναφταλί Μπένετ, θεωρείται χαρισματικός και εξαιρετικά εύγλωττος, και ισορροπεί μεταξύ του φιλελεύθερου μοντέλου διακυβέρνησης και της προσάρτησης μεγάλων εδαφών στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη.
Ο Μπένετ γεννήθηκε το 1972 από γονείς μετανάστες από τις ΗΠΑ και ήταν ΥΠΟΙΚ στην Κυβέρνηση Νετανιάχου. Διαφώνησε μαζί του και τον κατηγόρησε ότι επιθυμεί Κυβέρνηση Συνασπισμού με τη Σιωνιστική Ένωση.
Κυπριακές ματιές προς Τελ Αβίβ
Οι εκλογές στο Ισραήλ είχαν και έχουν και κυπριακό ενδιαφέρον, καθώς το Τελ Αβίβ αποτελεί, εδώ και μερικά χρόνια, στρατηγικό σύμμαχο της Λευκωσίας. Έτσι οι όποιες αλλαγές θα πρέπει να περνούν από τη βάσανο της πολιτικής ανάλυσης, δήλωνε στη «Σ» κυβερνητικό στέλεχος. Η ίδια πηγή διαβεβαίωσε ότι η Λευκωσία, αν και παρακολουθεί, δεν ανησυχεί από μια πιθανή αλλαγή στην ισραηλινή ηγεσία, καθώς, όπως μας υπέδειξε, οι δύο κυριότεροι ανθυποψήφιοι (Βενιαμίν Νετανιάχου και Ισαάκ Χετζγόγκ) έχουν την ίδια προσέγγιση στο θέμα των σχέσεων του κράτους του Ισραήλ με τη Λευκωσία. Κάτι που όμως δεν ισχύει σε ό,τι αφορά τις εδώ και καιρό παγωμένες, ή και κακές, σχέσεις του Τελ Αβίβ με την Τουρκία.
Ισραηλινοί διπλωματικοί κύκλοι, από την εδώ πρεσβεία του Τελ Αβίβ, μας εξήγησαν ότι η πλευρά των Εργατικών - Σιωνιστική Ένωση Κομμάτων, παρουσιάζεται πιο διαλλακτική έναντι της Άγκυρας, θεωρώντας πως το Τελ Αβίβ πρέπει με κάποιον τρόπο να αναλάβει πρωτοβουλίες εξομάλυνσης.
Σε αντίθεση με τον κ. Νετανιάχου, που παρουσιάστηκε στην προεκλογική εκστρατεία σταθερός στη θέση ότι η Τουρκία επιδεικνύει εχθρική στάση, άρα δεν υπάρχει τέτοιο περιθώριο.
Πρόκειται για μια πολύ σημαντική παράμετρο, καθώς η σύγκρουση Ισραήλ - Τουρκίας ήταν η εξέλιξη που άνοιξε διάπλατα την πόρτα συνεργασίας με την Κύπρο, η οποία τελικά εξελίχθηκε σε στρατηγική σχέση.
Πάντως, στα ενεργειακά ζητήματα η θέση και των δύο βασικών υποψηφίων είναι η ίδια και θέλει το Ισραήλ να αναπτύσσει ενεργειακές συνεργασίες με τις χώρες της περιοχής, με στόχο την πρόσβαση στην ΕΕ.





