Ο «Economist» τοποθετεί την Κύπρο στις χώρες «υψηλού ρίσκου»
Η επιθεώρηση δεν υπολογίζει μόνο τον κίνδυνο που προέρχεται από την οικονομική κρίση, αλλά κυρίως τον οξιδωτικό συνδυασμό της με την αποδυνάμωση της εμπιστοσύνης στο πολιτικό σύστημα

Πόσο πιθανό είναι το ξέσπασμα διαδηλώσεων ή και αναταραχών το 2014; Ο βρετανικός «Economist» αποτιμά τις πιθανότητες για κάθε χώρα ξεχωριστά και κατατάσσει την Ελλάδα στη βαθμίδα «πολύ υψηλού ρίσκου», βάζοντάς την ως μοναδική ευρωπαϊκή χώρα στην τελευταία και πιο «επικίνδυνη» ομάδα. Όσον αφορά στην Κύπρο, εντάσσεται στην αμέσως προηγούμενη ομάδα, σε αυτήν του «υψηλού ρίσκου». Η επιθεώρηση δεν υπολογίζει μόνο τον κίνδυνο που προέρχεται από την οικονομική κρίση, αλλά κυρίως τον οξιδωτικό συνδυασμό της με την αποδυνάμωση της εμπιστοσύνης στο πολιτικό σύστημα. Αυτό φαίνεται και από το ότι οι υπόλοιπες χώρες του λεγόμενου ευρωπαϊκού Νότου κατατάσσονται στην αμέσως προηγούμενη βαθμίδα.

«Πολύ υψηλού ρίσκου»
Ο πίνακας του «Economist» βάζει την Ελλάδα στην ομάδα «πολύ υψηλού ρίσκου» για αναταραχές, μαζί με χώρες όπως η Αργεντινή, η Αίγυπτος, η Βενεζουέλα, η Συρία, το Μπαγκλαντές και ο Λίβανος.

«Υψηλού ρίσκου»
Στην προηγούμενη ομάδα, τις χώρες «υψηλού ρίσκου», βρίσκεται η Κύπρος, η Πορτογαλία, η Ισπανία και χώρες όπως η Αλβανία, η Βουλγαρία, η Ρουμανία, αλλά και η Αιθιοπία και η Ουκρανία.

«Ενδιάμεσου ρίσκου»
Η Ιρλανδία και η Ιταλία βρίσκονται στις χώρες «ενδιάμεσου ρίσκου». Η κατάταξη καταρτίστηκε από την «ομάδα» αναλυτών EMU του «Economist» και, όπως εξηγεί το μέλος της Λάζα Κέκιτς, η δύσκολη οικονομική κατάσταση θεωρείται αναγκαία μεν, αλλά όχι πάντοτε ικανή συνθήκη για το ξέσπασμα ταραχών.

Οι κίνδυνοι αστάθειας
«Η μείωση εισοδημάτων και η υψηλή ανεργία δεν ακολουθούνται πάντοτε από ταραχές. Μόνο όταν οι οικονομικές δυσκολίες συνοδεύονται από άλλα στοιχεία αδυναμίας υπάρχει κίνδυνος αστάθειας», λέει, αναφέροντας ως τέτοιους παράγοντες «τις μεγάλες οικονομικές ανισότητες, την κακή διακυβέρνηση, τα χαμηλά επίπεδα κοινωνικού κράτους, τις εθνοτικές εντάσεις και το ιστορικό ταραχών. Ιδιαίτερης σημασίας για την πυροδότηση ταραχών τα τελευταία χρόνια φαίνεται πως στάθηκε η διάβρωση της εμπιστοσύνης απέναντι στις κυβερνήσεις και τους θεσμούς, η κρίση της δημοκρατίας», τονίζει ο Κέκιτς. Φυσικά, η κατάταξη έχει αξία λιγότερο ως «καζαμίας» για το 2014 και περισσότερο ως αποτίμηση της παρούσας κατάστασης. Το ίδιο το περιοδικό επισημαίνει ότι ο ανάλογος περυσινός πίνακας τοποθετούσε, για παράδειγμα, την Ταϊλάνδη στις χώρες «ενδιάμεσου ρίσκου» (στην οποία φέτος αναζωπυρώθηκε η πολιτική αναταραχή).

Οι προειδοποιήσεις του ΔΝΤ
Υπενθυμίζεται ότι στη δεύτερη ανασκόπηση της απόδοσης της Κύπρου από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, καταγράφεται αριθμός κινδύνων που προκύπτουν από την εφαρμογή του προγράμματος και οι οποίοι ενδεχομένως να οδηγήσουν σε παρεκκλίσεις. Σημειώνεται χαρακτηριστικά ότι δεν υπάρχουν περιθώρια για αποκλίσεις από το Μνημόνιο, δεδομένων των σημαντικών κινδύνων που συνεχίζουν να υπάρχουν στην υλοποίησή του. Παρά την πρόοδο που επισημαίνεται και τα καλύτερα από τα αναμενόμενα δημοσιονομικά αποτελέσματα, το ΔΝΤ αναφέρει ότι μια παρατεταμένη ύφεση, με αλυσιδωτές επιπτώσεις στον δημοσιονομικό και χρηματοπιστωτικό τομέα, θα μπορούσε να οδηγήσει σε πρόσθετες χρηματοδοτικές ανάγκες και να θέσει τη βιωσιμότητα του χρέους σε κίνδυνο. Το ΔΝΤ επισημαίνει τους βασικούς κινδύνους για την υλοποίηση του προγράμματος.

Επισημαίνεται μεταξύ άλλων:
· Ο αντίκτυπος της τραπεζικής κρίσης στην οικονομία παραμένει αβέβαιος, η εμπιστοσύνη στο τραπεζικό σύστημα παραμένει αδύναμη και μπορεί να πάρει χρόνο για να αποκατασταθεί, καθυστερώντας την αύξηση των καταθέσεων και ως επακόλουθο τη δυνατότητα δανεισμού.
· Η διαδικασία απομόχλευσης θα μπορούσε να είναι παρατεταμένη, οδηγώντας σε μια πιο παρατεταμένη ύφεση και σε μια πιο αργή ανάκαμψη, που θα μπορούσε να επηρεάσει αρνητικά την ποιότητα ενεργητικού των τραπεζών και την κερδοφορία, οδηγώντας σε πρόσθετες κεφαλαιακές ανάγκες.
· Η καθυστέρηση στην άρση των περιοριστικών μέτρων μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την τραπεζική δραστηριότητα, ενώ μια πρόωρη άρση τους μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τη σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού τομέα.
· Οι παρατεταμένες εντάσεις μεταξύ της εκτελεστικής εξουσίας και της Κεντρικής Τράπεζας, καθώς και εντός του Διοικητικού Συμβουλίου της Τράπεζας, μπορεί να οδηγήσει σε καθυστερήσεις στην εφαρμογή της πολιτικής στον χρηματοπιστωτικό τομέα.
· Η συνεχώς αυξανόμενη ανεργία και η επιδείνωση των κοινωνικών συνθηκών μπορεί να θέσουν υπό αμφισβήτηση τη δημοσιονομική πορεία εξυγίανσης, ενώ τα κατεστημένα συμφέροντα μπορεί να εμποδίσουν τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και τις προσπάθειες ιδιωτικοποίησης.

ΕΔΕΚ
Παρατεταμένος κύκλος ύφεσης
Οι εκθέσεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, όπου καταγράφονται οι κίνδυνοι που αφορούν το πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής της Κύπρου, αποτελούν, ουσιαστικά, παραδοχή ότι η λύση που δόθηκε στην Κύπρο οδηγεί σε έναν παρατεταμένο κύκλο ύφεσης και ανεργίας, ενώ η απώλεια παραγωγής σε μια δεκαετία εκτιμάται στο 4%, σημειώνει σε ανακοίνωση της η ΕΔΕΚ. «Στην έκθεση του ΔΝΤ, αναφέρεται ότι λόγω του υψηλού ιδιωτικού χρέους, η διαδικασία απομόχλευσης των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών θα διαρκέσει μεγάλο χρονικό διάστημα. Συγκεκριμένα, γίνεται αναφορά για δεκαετία, η οποία θα είναι δύσκολη. Με τη συμφωνία του Μνημονίου, οι δανειστές μας και η Κυβέρνηση προχώρησαν σε απομείωση των καταθέσεων, διάλυση της μιας συστημικής τράπεζας και μετατροπή των καταθέσεων της άλλης σε μετοχές. Αφαίρεσαν ουσιαστικά ένα τεράστιο μέρος της ρευστότητας από την αγορά, που θα μπορούσε να χρηματοδοτήσει την ανάπτυξη και την αποπληρωμή των χρεών, ενώ κλόνισαν την εμπιστοσύνη των καταθετών και επενδυτών».

Επιπλέον, συνεχίζει η ΕΔΕΚ, τονίζεται ότι «η αυξανόμενη ανεργία και οι κοινωνικές συνθήκες δυνατόν να θέσουν σε αμφισβήτηση τη δημοσιονομική πορεία εξυγίανσης, ενώ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επισημαίνει ότι η πιθανή αδυναμία για επίτευξη πρωτογενών πλεονασμάτων θα οδηγήσει σε νέα μέτρα. Παρόλο που η Κυβέρνηση τονίζει ότι η εφαρμογή του Μνημονίου τελειώνει το 2016, στο ίδιο το Μνημόνιο έχουν τεθεί στόχοι για πρωτογενές πλεόνασμα 3% και 4% το 2017 και 2018 αντίστοιχα, με την Κυβέρνηση να καλείται να διευκρινίσει το 2016 στην Τρόικα ποια θα είναι τα επιπλέον μέτρα που θα εφαρμόσει για να τα πετύχει».

Και προστίθεται: «Είναι τουλάχιστον υποκριτικό εκ μέρους του ΔΝΤ και γενικότερα των δανειστών μας, να έχουν επιβάλει μια τόσο εξουθενωτική λύση και να αναφέρονται σε δυσκολίες και κινδύνους, συμπεριλαμβανομένων και νομικών σκοπέλων. Ήταν ξεκάθαρο ότι αυτοί θα ήταν οι κίνδυνοι και όμως αυτό δεν τους σταμάτησε από το να επιβάλουν το bail in, για το οποίο οι ευθύνες βαρύνουν τόσο τους πιστωτές μας αλλά και την Κυβέρνηση».

Καταλήγοντας, η ΕΔΕΚ αναφέρει ότι ο τουρισμός, ο τομέας της ενέργειας, ο κατασκευαστικός τομέας, ο τομέας των υπηρεσιών, η περαιτέρω ενίσχυση του Χρηματιστηρίου Αξιών Κύπρου και της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, η δημιουργία επιχειρηματικών πάρκων, ο τομέας της εμπορικής ναυτιλίας, οι τομείς της γεωργίας, κτηνοτροφίας και ιχθυοκαλλιέργειας, η έρευνα και καινοτομία, μέσα από στρατηγικές αποφάσεις, μπορούν να οδηγήσουν στην επανεκκίνηση της οικονομίας.