Με ψυχροπολεμικό λεξιλόγιο επιτέθηκε εντός και εκτός Τουρκίας
Απείλησε ότι θα κόψει τα χέρια όποιου δοκιμάσει να κάνει κακό στην κυβέρνησή του και κάλεσε τους ξένους διπλωμάτες να κοιτάνε τη δουλειά τους

Ο Τούρκος Πρωθυπουργός Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν απείλησε να «κόψει τα χέρια» των πολιτικών του αντιπάλων αν αυτοί χρησιμοποιήσουν το σκάνδαλο διαφθοράς που ξέσπασε την περασμένη εβδομάδα για να υπονομεύσουν την εξουσία του. «Θα ξαναβάλουμε τον καθένα στη θέση του», δήλωσε ο Ερντογάν ενώπιον πλήθους υποστηρικτών του Κόμματός του Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) στην επαρχία Γκιρεσούν (Κερασούντα), στη Μαύρη Θάλασσα. «Οποιοσδήποτε τολμήσει να μας κάνει κακό, να δημιουργήσει προβλήματα ή να μας στήσει παγίδες στη χώρα αυτή, θα του σπάσουμε τα χέρια», σημείωσε.

Πράκτορες
Στην ομιλία του, ο Ταγίπ Ερντογάν χρησιμοποίησε δυο φορές μια λέξη, την οποία δεν έχει ξαναχρησιμοποιήσει σε ομιλία του τα τελευταία 11 χρόνια που βρίσκεται στην εξουσία: Τη λέξη «πράκτορας». Ο Τούρκος Πρωθυπουργός υποστήριξε ότι το σκάνδαλο για διαφθορά, στο οποίο εμπλέκονται τέσσερις υπουργοί, το μεγαλύτερο που έχει ξεσπάσει ποτέ στην Τουρκία, είναι μόνο ένα «προπέτασμα» προκειμένου να υπονομευθεί η κυβέρνηση από τους «πράκτορες» μιας διεθνούς συμμορίας. Όπως παρατηρεί αρθρογράφος της «Χουριέτ», το λεξιλόγιο αυτό έχει εκλείψει από τον πολιτικό λόγο της Δύσης μετά το τέλος του ψυχρού πολέμου. Αλλά ο Ερντογάν τείνει να θεωρεί τα πάντα σαν ψυχροπολεμικού τύπου επιθέσεις εναντίον του. Σύμφωνα με σύμβουλό του, πιστεύει ότι πρόκειται για μια κρίσιμη «παρτίδα σκάκι» ανάμεσα στον ίδιο και τους εχθρούς του εντός και εκτός Τουρκίας.

Και κατά ΗΠΑ;
Εξαπολύοντας μύδρους εναντίον όσων «επιβουλεύονται» την τουρκική κυβέρνηση, ο Πρωθυπουργός Ερντογάν δεν δίστασε να επιτεθεί και σε διπλωμάτες που, κατά την άποψή του, «εμπλέκονται σε προκλητικές δράσεις», μιλώντας ακόμη και για απελάσεις. Αν και δεν έγινε συγκεκριμένος, η αναφορά θεωρείται ότι στράφηκε εναντίον του Αμερικανού πρέσβη, με τουρκικά ΜΜΕ να μιλούν για παρ' ολίγον ανοικτή κρίση με τις ΗΠΑ. «Ορισμένοι διπλωμάτες έχουν εμπλακεί σε προκλήσεις», είπε. «Αυτό που τους λέω είναι: Κοιτάξτε τη δουλειά σας, δεν είμαστε υποχρεωμένοι να σας κρατήσουμε στη χώρα μας», είπε.

Η δήλωση του Ερντογάν ακολούθησε αναφορές στα τουρκικά ΜΜΕ, που ήθελαν τον Αμερικανό πρέσβη Φράνσις Ρικιαρντόνε να λέει σε Ευρωπαίους διπλωμάτες πως η Ουάσιγκτον «είχε ζητήσει από την Τουρκία να διακοπούν οι σχέσεις της Halkbank με το Ιράν και δεν μας άκουσαν. Τώρα παρακολουθείτε την πτώση μιας αυτοκρατορίας». Ο Ρικιαρντόνε διέψευσε αργότερα τις αναφορές ως ανυπόστατες, λέγοντας πως «κανείς δεν μπορεί να θέτει σε κίνδυνο τις σχέσεις ΗΠΑ και Τουρκίας». Ωστόσο, όπως υποστηρίζει η Hurriyet, η Ουάσιγκτον προειδοποίησε σε αυστηρό τόνο την Άγκυρα πως επανάληψη ανάλογων τουρκικών σχολίων θα βλάψει τις διμερείς σχέσεις.

Για πολλούς λόγους
Ενδιάμεσα, υποστηρίζει επίσης η εφημερίδα, σημειωνόταν έντονη κινητικότητα μεταξύ της αμερικανικής πρεσβείας και του τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών. Η τελική διάψευση του Ρικιαρντόνε, που υπονοείται ως αποτέλεσμα αυτής της κινητικότητας, οδήγησε το τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών να μιλήσει για «ικανοποιητική δήλωση» του Αμερικανού πρέσβη. Τέσσερις φιλοκυβερνητικές εφημερίδες κάλεσαν την κυβέρνηση να τον πετάξει έξω από τη χώρα.

Ο Ερντογάν, όπως σημειώνουν αναλυτές, είναι συγχυσμένος με τις ΗΠΑ όχι μόνο λόγω των δηλώσεων που φέρεται να έκανε ο Ρικιαρντόνε, αλλά για πολλούς λόγους, περιλαμβανομένης της αμερικανικής πολιτικής στο Ισραήλ, στην Αίγυπτο και στη Συρία. Σήμερα όμως έχει δυο ακόμη λόγους: πρώτον, η αμερικανική κυβέρνηση ανανέωσε τον διάλογο με το Λαϊκό Δημοκρατικό Κόμμα (CHP) της τουρκικής αξιωματικής αντιπολίτευσης για να μάθει την άποψή του για όσα συμβαίνουν στην Τουρκία και, δεύτερον, ο Φετχουλάχ Γκιουλέν, ο μετριοπαθής ισλαμιστής ηγέτης μιας από τις ισχυρότερες θρησκευτικές κοινότητες της Τουρκίας, ζει επί 20 χρόνια σε μια φάρμα στην Πενσιλβανία των ΗΠΑ.

Αστυνομικές επιθέσεις
Το κλίμα τροφοδοτείται και από τις συγκρούσεις Αστυνομίας-διαδηλωτών. Στην Κωνσταντινούπολη η Αστυνομία για την αντιμετώπιση των ταραχών χρησιμοποιούσε εκτοξευτήρες νερού και δακρυγόνα εναντίον περίπου δέκα χιλιάδων αντικυβερνητικών διαδηλωτών, οι οποίοι έκαναν πορεία για τα πολεοδομικά σχέδια της τουρκικής κυβέρνησης και μια έρευνα για διαφθορά, στο πλαίσιο της οποίας έχουν συλληφθεί πολλά πρόσωπα, μεταξύ των οποίων και γιοι υπουργών.

Η υπόθεση αποκαλύφθηκε την περασμένη εβδομάδα και μέχρι σήμερα έχουν απαγγελθεί κατηγορίες σε 24 πρόσωπα, συμπεριλαμβανομένων των γιων του Υπουργού Εσωτερικών Μουαμέρ Γκιουλέρ και του Υπουργού Οικονομίας Ζαφέρ Τσαγλαγιάν, όπως και του προέδρου και διευθύνοντος συμβούλου της δημόσιας τράπεζας Halkbank, Σουλεϊμάν Ασλάν. Στην κατοικία του τελευταίου η Αστυνομία κατέσχε 4,5 εκατομμύρια δολάρια, που ήταν κρυμμένα σε κουτιά παπουτσιών. Ορισμένοι από τους διαδηλωτές στην Κωνσταντινούπολη κρατούσαν κουτιά παπουτσιών για να υπενθυμίσουν τις κατηγορίες.

Συνωμοσίες παντού
Ο Ερντογάν έχει καταγγείλει την έρευνα για διαφθορά, η οποία γίνεται τέσσερις μήνες πριν από τις δημοτικές εκλογές που προβλέπεται να διεξαχθούν στη χώρα, ως έργο «σκοτεινών συμμαχιών» και έχει υποσχεθεί πως θα ξεσκεπάσει τους εμπλεκομένους. Προχώρησε σε εκκαθαρίσεις στη διοίκηση της Αστυνομίας και έχει ήδη απαλλάξει από τα καθήκοντά τους δεκάδες αστυνομικούς διοικητές. Όπως σημειώνει το Reuters, στην Τουρκία η συνωμοσιολογία βρίσκει ιδιαίτερα πρόσφορο έδαφος στην τουρκική κοινή γνώμη, την οποία μπορεί να δυναμιτίσει με σχετικά σημαντική ευκολία.

Πάντως, με την επιστροφή του από το Πακιστάν, όπου πραγματοποιεί επίσημη επίσκεψη, ο Τούρκος Πρωθυπουργός αναμένεται να προβεί σε ανασχηματισμό της Κυβέρνησης, μιας και τέσσερις Υπουργοί εμπλέκονται στο σκάνδαλο. Όπως συμβαίνει τελευταίως, όμως, λίγες ώρες μπορεί να αποδειχθούν πολύς χρόνος στην Τουρκία και κανείς δεν είναι βέβαιος τι είδους αλλαγές μπορούν να φέρουν στις πολιτικές ισορροπίες.

Πηγές: ΚΥΠΕ, ΑΠΕ, in.gr, «Το Βήμα»