ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΠΡΟΣΩΠΑ, ΣΕ ΚΑΤ’ ΙΔΙΑΝ ΣΥΝΟΜΙΛΙΕΣ, ΕΧΟΥΝ ΜΕΤΑΦΕΡΕΙ ΤΟ ΟΛΟ ΘΕΜΑ ΣΕ ΕΠΙΠΕΔΟ… ΜΠΟΥΚΙΚΟΥ

Μπορεί να μας επισημαίνουν πως τίποτα δεν είναι σίγουρο αφού μπορεί να έχουμε σημαντικές συγκλίσεις, όμως υπάρχουν ταυτόχρονα και πολύ σημαντικές αποστάσεις, αλλά αρκετοί υποστηρικτές του Προέδρου έχουν «μανικωθεί» θεωρώντας δεδομένη κατάληξη μέσα στον Σεπτέμβριο…

Η «μεγάλη εικόνα» για τον Ταγίπ Ερντογάν ήταν όταν, πριν από μερικούς μόλις μήνες, «κατσάδιαζε» τους Τουρκοκυπρίους ως αγνώμονες και εγωιστές, γιατί δεν δίνουν μαζικά υπηκοότητες σε Τούρκους πολίτες που τους «ευεργετούν». Ψέματα; Με αυτά δεν ασχολήθηκε ακόμα και προσωπικά ο πανίσχυρος «σουλτάνος»;

Η τουρκική πολιτική δεν μας έχει συνηθίσει να λέει «λόγια του αέρα». Εκείνο που εννοούν και επιδιώκουν, με συνεχή καθοδήγηση του Ταγίπ Ερντογάν, είναι να «τελειώνουμε». Να υπάρξει (και να επιβληθεί στην ελληνική πλευρά) «μια συμφωνία χωρίς συμφωνία».

Όλα δείχνουν σαν να άρχισαν τα... προεόρτια. Μπορεί να μας επισημαίνουν πως τίποτα δεν είναι σίγουρο αφού μπορεί να έχουμε σημαντικές συγκλίσεις, αλλά υπάρχουν ταυτόχρονα και πολύ σημαντικές αποστάσεις. Αυτή είναι και η πιο υπεύθυνη ενημέρωση από Πρόεδρο και Κυβερνητικό Εκπρόσωπο. Ταυτόχρονα όμως και από το ίδιο στρατόπεδο, δηλαδή ανάμεσα στους υποστηρικτές του Προέδρου, αρκετοί έχουν «μανικωθεί» θεωρώντας δεδομένη κατάληξη «μέσα στον Σεπτέμβριο». Αυτό συμβαίνει με πολιτικά στελέχη κάθε επιπέδου, αλλά μαζί κάποτε κινητοποιούνται περισσότερο και κάποια μέσα ενημέρωσης.

Κάποιοι τρέχουν ξανά σε... μπούκικα

Μαθαίνουμε ότι σε συσκέψεις συγκεκριμένου κόμματος άρχισαν τα βιολιά που παίζουν τον ρυθμό «πρέπει να προετοιμάσουμε τον κόσμο για τη λύση». Αλλά το ερώτημα είναι «για ποια λύση;». Μήπως την ξέρουν αλλά δεν μας το λένε; Οι καλοθελητές αυτοί δεν φαίνεται να κολλούν στην καραμπινάτη αντίφαση, που λέει ότι προετοιμάζεις κάποιον για κάτι του οποίου δεν γνωρίζεις το περιεχόμενο και τις ρυθμίσεις. Τι θα προετοιμάσουν;

Για παράδειγμα, θα μιλήσουν για εκ περιτροπής προεδρία ή για καθολική και ενιαία εκλογή προέδρου από όλο το εκλογικό σώμα; Και αν «προετοιμάσουν» για το δεύτερο, τι θα γίνει με την κοινή γνώμη, αν τελικά προκύψει το πρώτο; Τι θα κάνουν και τι θα λένε, εάν ο Πρόεδρος βρεθεί αναγκασμένος να κάνει μια τέτοια παραχώρηση για άλλο όφελος;

Μαθαίνουμε ακόμα ότι συγκεκριμένα πολιτικά πρόσωπα, σε κατ’ ιδίαν συνομιλίες, έχουν μεταφέρει το όλο θέμα σε επίπεδο... μπούκικου. Πλειοδοτούν σε εκτιμήσεις, αν θα είναι μέσα στο φθινόπωρο ή στις αρχές του άλλου χρόνου. Συχνά παρουσιάζονται και «σίγουροι». Μπορεί να πρόκειται για τους γνωστούς «συνήθεις ύποπτους», αλλά επειδή όλη μέρα αυτό πιπιλούν, στο τέλος δημιουργούν και το νοσηρό κλίμα.

Αυτό το έργο το έχουμε ξαναδεί πεντέξι φορές τα τελευταία χρόνια. Όσοι όμως μιλούν με βεβαιότητα, σαν να θέλουν απλώς να ακούν τον εαυτό τους και να χαίρονται, δεν φαίνεται να ενδιαφέρονται αν μέχρι τώρα έχουν διαψευστεί αρκετές φορές. Με το γνωστό ύφος σπουδαιοφάνειας, υπονοούν ότι έχουν «πληροφορίες» και λοιπά και λοιπά.

Αυτό το κλίμα τροφοδοτούν, όμως, ξανά και οι εκ διαμέτρου αντίθετοι. Τέτοια είναι η στάση του ΔΗΚΟ, της ΕΔΕΚ και των άλλων του «ενδιάμεσου». Προβάλλουν τη γενική καχυποψία ότι οι κυβερνώντες ξέρουν τι θα είναι η περίφημη λύση και ότι το έχουν περίπου προαποφασίσει, αλλά δεν τολμούν ακόμα να το πουν. Με αυτόν τον τρόπο συγκλίνουν τελικά με τους εκ διαμέτρου αντίθετούς τους.

Οι αντιρρήσεις των «λυσιμανών» και η «μεγάλη εικόνα» του Ερντογάν

Μέσα σε αυτό το σκηνικό φτάνουμε στο πρώτο σημείο του διαλόγου, που μας προτείνουν να ανοίξουμε οι «θιασώτες της λύσης εδώ και τώρα». Έκριναν τα δικά μας γραφόμενα και μας απαντούν ότι δεν ξέρουν τι «έχει διακηρύξει εκατό φορές ο Ταγίπ Ερντογάν». Αναφερόμενοι στον Ομπάμα και τον Μπάιντεν, που σίγουρα δεν ξέρουν ούτε και ασχολούνται με «λεπτομέρειες του Κυπριακού», προσθέτουν ότι το ίδιο και ο Ερντογάν, όταν μιλά για το Κυπριακό, αναφέρεται στη «μεγάλη εικόνα».

Μπορεί και να μη διαφωνούμε πολύ σε αυτή τη διαπίστωση. Αν εξαιρέσουμε ότι τόσο ο Ομπάμα όσο και ο Ερντογάν έχουν ανθρώπους που γνωρίζουν μέχρι και την τελευταία λεπτομέρεια, η παρατήρησή τους έχει βάση. Γι’ αυτό λοιπόν τους υπενθυμίζουμε τι λέει και εννοεί ο Ερντογάν συνεχώς, όχι για λεπτομέρειες, αλλά για τη «μεγάλη εικόνα».

Πρώτον, ζητά διαρκώς και το ζητά από καιρό (πριν φτάσουν καν στα μισά της διαπραγμάτευσης) μια «πενταμερή διάσκεψη». Και το εννοεί πράγματι. Γιατί θεωρεί ότι δεν υπάρχουν και πολλά να «λυθούν» στο Κυπριακό. Επιθυμεί σε μια τέτοια διάσκεψη να στριμωχτούν Κύπρος και Ελλάδα να δεχτούν το γενικό πλαίσιο που οι προκάτοχοί του έχουν διαμορφώσει συστηματικά και το οποίο ο ίδιος όχι μόνο δεν άλλαξε σε τίποτα θετικά, αλλά το έχει ενισχύσει.

Ό,τι και αν λέμε, η υδατοπρομηθευτική σύνδεση των κατεχομένων με την Τουρκία είναι ενίσχυση της απόλυτης εξάρτησης. Το ίδιο και κάποιες παράνομες συμφωνίες για την ΑΟΖ και άλλα θέματα. Όπως είναι και η ενίσχυση του εποικισμού και της μόνιμης, ακόμα και με λύση, δημογραφικής αλλοίωσης. Είδαμε το τελευταίο διάστημα η κυβέρνησή του -και όχι κάποιος άλλος- να πιέζει για μαζικές «πολιτογραφήσεις».

Ενώ η «μεγάλη εικόνα» για τον Ταγίπ Ερντογάν ήταν όταν, πριν από μερικούς μόλις μήνες, «κατσάδιαζε» τους Τουρκοκυπρίους ως αγνώμονες και εγωιστές, γιατί δεν δίνουν μαζικά υπηκοότητες σε Τούρκους πολίτες που τους «ευεργετούν». Ψέματα; Με αυτά δεν ασχολήθηκε ακόμα και προσωπικά ο πανίσχυρος «σουλτάνος»; Είναι ή δεν είναι αυτό κομμάτι της «μεγάλης εικόνας»;

Αν σκεφτόμαστε ποια είναι η «μεγάλη εικόνα» για τον Ερντογάν, δεν θα πρέπει να σκεφτούμε με ποια λογική ζητά επίμονα να γίνει και τελική «πενταμερής», χωρίς καν να έχουν ολοκληρωθεί οι διαπραγματεύσεις; Η Τουρκία παραμένει έτσι σταθερή και σε παλαιότερες τοποθετήσεις της. Τι να σημαίνει άραγε αυτό μέσα στη «μεγάλη εικόνα»;

Η τουρκική πολιτική δεν μας έχει συνηθίσει να λέει «λόγια του αέρα». Εκείνο που εννοούν και επιδιώκουν, με συνεχή καθοδήγηση του Ταγίπ Ερντογάν, είναι να «τελειώνουμε». Να υπάρξει (και να επιβληθεί στην ελληνική πλευρά) «μια συμφωνία χωρίς συμφωνία». Ότι δηλαδή πρέπει να «τελειώνουμε» χωρίς πολλά και διάφορα.

Ότι τελικά η συμφωνία και η λύση του Κυπριακού θα είναι περίπου αυτό που γνωρίζουμε επί του εδάφους. Δηλαδή τα τετελεσμένα της κατοχής. Αλλιώς πώς μπορεί να καταλάβει κανένας λογικά ότι επιμένουν για «πενταμερή» σχεδόν πριν ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις;

Η «μεγάλη εικόνα» δεν είναι «δυο λαοί με αυτοδιαθέσεις» και ο «νέος συνεταιρισμός»;

Δεύτερο, μέρος της «μεγάλης εικόνας» του Ταγίπ Ερντογάν και όλης της τουρκικής ηγεσίας είναι ότι πρέπει να πάμε αμέσως σε μια συμφωνία για να κάνουμε ένα «νέο συνεταιρισμό», όπου ο «κάθε λαός» θα έχει το δικό του κράτος. Είναι τυχαίο που η ιδέα του «νέου συνεταιρισμού» παραμένει αναλλοίωτη από τον καιρό που την πλάσαρε ο Ραούφ Ντενκτάς;

Ταυτόχρονα μας έχουν εξηγήσει δεκάδες φορές ότι η κατοχική «ΤΔΒΚ» όχι μόνο θα είναι «συνιδρυτικό μέρος», αλλά θα βρει και τη «συνέχειά» της μέσα στο νέο κράτος. Μόλις πρόσφατα δόθηκαν και από τον ίδιο το Μουταφά Ακιντζί καθησυχαστικές διαβεβαιώσεις γι’ αυτό το θέμα. Ότι δηλαδή «δεν θα πάνε χαμένες οι μέχρι τώρα προσπάθειες και θυσίες», και ότι δεν θα θυσιάσουν την «ΤΔΒΚ». Εξάλλου αυτήν ακριβώς την «ΤΔΒΚ» θέλει να δει να κάθεται και με «ταμπελάκι» στο τραπέζι της περίφημης «πενταμερούς», την οποία ζητά επίμονα.

Δεν είναι ο ισχυρός άντρας της Άγκυρας -κατά την τεράστια πλειοψηφία των αναλυτών στον πολιτισμένο κόσμο δικτάτορας- και όλοι όσοι, πρωθυπουργοί, υπουργοί και άλλοι, εκφράζουν την πολιτική του, που έχουν επαναλάβει χίλιες φορές ότι η «ΤΔΒΚ» θα δικαιωθεί και θα βρει τη «συνέχειά της» μέσα από τη λύση; Αυτό δίνει την ιδέα και την κατεύθυνση ομοσπονδίας, ή μήπως συνομοσπονδίας; Και βέβαια «συγκεκαλυμμένη συνομοσπονδία» σημαίνει κάτι άλλο από διχοτόμηση;

Απομένει τώρα στους «θιασώτες της λύσης εδώ και τώρα» να μας εξηγήσουν. Η απάντηση που έδωσαν στο ερώτημα, «για ποια λύση γίνεται λόγος μέχρι το τέλος του χρόνου», όπως περιέγραψαν με τα γνωστά ως «λύση ομοσπονδιακού κράτους με δυο πολιτείες, μέλους της ΕΕ...» κλπ κλπ, έχει καμιά σχέση με αυτό που βρίσκεται μέσα στη «μεγάλη εικόνα» του Ταγίπ Ερντογάν;

Θα μπορούσαμε να προσθέσουμε και τέταρτο και πέμπτο και άλλα δέκα χαρακτηριστικά της «μεγάλης εικόνας» που έχει ο Ταγίπ Ερντογάν. Μάλλον δεν χρειάζεται εδώ τώρα. Αν αυτή είχε αλλάξει ουσιαστικά, κάτι θα είχε φανεί. Αλλά μέχρι τώρα δεν φάνηκε. Γι’ αυτό νομίζω και η μεγάλη πλειοψηφία της κοινής γνώμης εδώ στην Κύπρο δεν πείθεται ότι «επίκειται λύση». Κρίνοντας μάλιστα από τα όσα βλέπουμε και ακούμε, από την πληροφόρηση που έχουμε τόσο εδώ στην Κύπρο όσο και από το εξωτερικό, δεν φαίνεται ότι αυτή η «μεγάλη εικόνα» του Ερντογάν πρόκειται να αλλάξει. Ίσως κάποιοι άλλοι γνωρίζουν περισσότερα; Πιθανόν. Αλλά θα έπρεπε να το πουν και να το εξηγήσουν.

Άλλες διακηρύξεις και διαβεβαιώσεις Ερντογάν

Μας ρωτούν τι έχει διακηρύξει εκατό φορές ο Ταγίπ Ερντογάν, όπως γράφαμε. Εμείς απλώς θέτουμε τα ερωτήματα που θα πρέπει να απευθύνουμε στον εαυτό μας, προτού κρίνουμε ο ένας τον άλλον.

Μήπως δεν έχει διακηρύξει ότι δίπλα και στη σκιά της «μεγάλης πατρίδας» υπάρχει η «μικρή πατρίδα»; Δηλαδή η Κύπρος (μισή ή και ολόκληρη). Ο ισχυρός άντρας της Άγκυρας, που έχει ως προμετωπίδα τις... μαντίλες τις οποίες και διαφημίζει επικοινωνιακά στη σύζυγο και στο περιβάλλον του, μας εξηγεί καθαρά ότι με αφορμή τους Τουρκοκυπρίους η Τουρκία είναι και θα παραμείνει η «μεγάλη πατρίδα» απέναντι στη «μικρή πατρίδα». Νομίζω πως όλοι συμφωνούμε (ίσως και οι ίδιοι) ότι συνήθως οι Τουρκοκύπριοι είναι η «αφορμή», αφού κατά τα άλλα είτε τους κατσαδιάζει συνέχεια είτε και κάποτε τους σνομπάρει. Ψέματα;

Αλλά την παρουσία της «μεγάλης πατρίδας» δίπλα και προστατευτικά στη «μικρή» τη διασφαλίζει με τον στρατό του, που φροντίζει όλα αυτά τα χρόνια να κρατά αμείωτο εδώ.

Αλλά τι είναι εκείνο που μας κάνει να καταλάβουμε ότι υπάρχει προοπτική μιας λύσης με συνεννόηση των Κυπρίων; Υπάρχει κάτι άλλο εκτός από τη «χαρτούρα» των Ηνωμένων Εθνών;

Ωφέλιμος χρόνος και περίπτωση να... χρονίσουμε

Αμφισβητήθηκε και η εκτίμησή μας ότι, κατά πως φαίνεται, είναι αδύνατο ακόμα και αν υπήρχε τέτοια κατεύθυνση (που δεν φαίνεται να υπάρχει), να έχουμε λύση «μέσα σε αυτόν τον χρόνο». Το αν η «λύση» θα γίνει μέχρι το τέλος του χρόνου και αν μπορεί να γίνει κάτι τέτοιο, δεν μας απασχολεί. Ακόμα και από το περιβάλλον του Προέδρου της Δημοκρατίας η πληροφόρηση είναι πως και αν υπάρξει «εκπληκτική πρόοδος», τότε στο πρώτο εξάμηνο του 2017 θα συζητάνε συντάγματα.

Χώρια που οι εμπειρογνώμονες του ΔΝΤ και της Διεθνούς Τράπεζας αποφεύγουν προς το παρόν να κοινοποιήσουν ευρήματα των μελετών τους γιατί, όπως μας έλεγε πηγή μας από εκείνη την πλευρά, «μπορεί και να τρομάξουν». Επομένως, με κάθε μετριοπάθεια και αντικειμενικότητα, δηλώσεις για λύση μέχρι το τέλος του χρόνου, εκτός του ότι είναι απλή προπαγάνδα ή έστω κάτι ανάλογο με πρωτοχρονιάτικες ευχές, θυμίζουν και... πολιτικές καριέρες που στήνουν εδώ κάποιοι επιτήδειοι, που δεν δίσταζαν να μιλούν και για αναβολή των εκλογών του Μαΐου επειδή... έρχεται λύση!

Όταν όμως οι «οπαδοί της λύσης εδώ και τώρα» διερωτώνται γιατί προκαλεί απορίες το σύνθημα «λύση πριν από το τέλος του 2016», καταλήγουν να ευθυγραμμίζονται με κάποιους πολιτευτές του εύκολου συνθήματος, που χτυπούσαν σταυρούς προτίμησης στις Βουλευτικές...

Τι λένε οι άμεσα ενδιαφερόμενοι;

Ποιος όμως θα μιλήσει βάζοντας το χέρι στην καρδιά και όχι στην τσέπη και για τον σταυρό αυτής της κατεχόμενης πατρίδας; Κανονικά ο κόσμος, οι άνθρωποι, η κοινωνία πρέπει να μιλήσουν. Και μιλούν καθημερινά και τους ακούμε. Όλοι αυτοί οι οποίοι μας κάνουν αντίλογο, αλλά και όλοι οι άλλοι που ψάχνουν αχτίδα φωτός στο ίντερνετ ή αλλού. Μήπως δεν ξέρουμε τι λένε; Μήπως θέλουμε να είμαστε υποκριτές και να κάνουμε πως δεν καταλαβαίνουμε;

Είτε λένε πολύ απλά «αν είναι κακό κι εξόρισ' το, αφήστε τους από κει», είτε «μην μας ανακατώνετε με τέτοια επικίνδυνα πράγματα», είτε το τετριμμένο «εκείνοι από εκεί και εμείς από εδώ». Γιατί το λένε; Είναι βλάκες; Δεν έχουν αρχές; Ή μήπως γιατί η αίσθηση που έχουν είναι ότι ένα κράτος που παριστάνει ότι χτυπά τον ISIS (τον οποίο πιο πολύ από κάθε άλλον εξυπηρέτησε σε βάρος της Δύσης), προκειμένου να ξεκάμει τους Κούρδους που είναι πρόβλημά του, είναι μόνιμα επικίνδυνο;

Ή, μήπως, διότι ανθρώπινα φοβούνται ένα καθεστώς που αφού πέρασε από ένα αστείο πραξικόπημα, ξεκίνησε να συλλαμβάνει και φυλακίζει κατά δεκάδες χιλιάδες δημοσιογράφους, δικαστικούς και πανεπιστημιακούς, εκτός βέβαια από στρατιωτικούς και αστυνομικούς;

Αυτό είναι και το απαντητικό μας σχόλιο στην αιχμή που αφήνουν έναντί μας από τις στήλες τους, για «μηδενική εμπιστοσύνη». Απλώς ας δεχτούν να γενικεύσουν λίγο το κάδρο. Υπάρχει άραγε εμπιστοσύνη στην Τουρκία από τους Γερμανούς; Από τους Γάλλους; Από τους Αυστριακούς μήπως; Διερωτώμενοι κατά πόσον μπορεί «να θεωρήσουμε ότι η σημερινή, εντελώς αναξιόπιστη και απρόβλεπτη Τουρκία είναι σε θέση να γίνει εκείνος ο εταίρος, με τον οποίο θα συμφωνηθεί και θα τεθεί σε εφαρμογή μια τόσο ευαίσθητη και λεπτή πολιτική διευθέτηση». Αντιθέτως, ήταν και πολύ λίγα που είπαμε, αν φέρουμε κατά νουν το τι σκέφτονται για τη συγκεκριμένη Τουρκία σε ολόκληρη σχεδόν την Ευρώπη.

Μπορεί κάποιος να γίνει πιο σαφής για το σκέλος «δώσε» στο περίφημο «πάρε-δώσε»;

Μας απάντησαν σχετικά και με αμφιβολίες που εκφράσαμε για το τι μπορεί να είναι το «δώσε» της δικής μας πλευράς, σε ένα «πάρε-δώσε» προς την τελική κατάληξη. Ας επαναφέρουμε απλώς ένα ερώτημα. Μπορεί ο Νίκος Αναστασιάδης να παρουσιαστεί σε δημοψήφισμα με πρόταση για εκ περιτροπής προεδρία; Εκτός του ότι κάτι τέτοιο θα καταργεί διά παντός τη δημοκρατία στην Κύπρο και θα επιβάλλει φυλετικούς κανόνες στην πολιτική, θεωρώ πως ξέρουμε καλά ότι ο κόσμος δεν μπορεί να δεχτεί κάτι τέτοιο ακόμα και από ένστικτο.

Γιατί έχει μάθει ότι στον σύγχρονο πολιτισμό, ανακαλύπτοντας ξανά το θαυμαστό προηγούμενο της κλασικής ελληνικής αρχαιότητας, οι άνθρωποι έδωσαν αγώνες και έχυσαν αίμα για να κερδίσουν το αυτονόητο «ένας πολίτης-μία ψήφος». Αν όμως δεν θα φέρει ο Πρόεδρός μας την τόσο προσφιλή ακόμα και στον Μουσταφά Ακιντζί «εκ περιτροπής», τι άραγε θα τους δώσει για να υποχωρήσουν; Τι;

Θα βοηθούσε μαζί με τις αντιρρήσεις τους οι συνάδελφοι να μας έδιναν ένα πειστικό παράδειγμα. Θα περιμένουμε...

Πάντως οι «οι οπαδοί της λύσης εδώ και τώρα», στο δικό τους σχόλιο ως προς το δύσκολο «πάρε-δώσε», διευκρινίζουν, για παράδειγμα, ότι είναι αδύνατο να έχει με απόλυτο τρόπο τον πρώτο λόγο ο κάτοχος τίτλου ιδιοκτησίας (κατεχόμενης), αλλά θα πρέπει να μπουν και κριτήρια που προκύπτουν από αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου. Και συμπληρώνουν ότι «αυτό είναι το τίμημα του χρόνου», αλλά θεωρούν ότι αυτό το τίμημα είναι μικρότερο απ' ό,τι ζούμε για 42 χρόνια. Ταπεινή μου άποψη, πως αν πάμε να περάσουμε στους πολίτες λογική «τιμήματος», θα τους κάνουμε να νιώσουν λίγο-πολύ όπως νοιώθουν για το... κούρεμα.

Αλλά στο δικό τους σχόλιο υπάρχει καταληκτικά και το στοιχείο μιας επίπληξης. Το κλείνουν με τη γνωστή πρόκληση: «Αν ξέρει κάποιος τη μαγική συνταγή για να αποκατασταθούν όσα γκρεμίστηκαν το 1974, να την ακούσουμε και να χειροκροτήσουμε με ενθουσιασμό».

Ομολογώ ότι δεν έχω τέτοια συνταγή (αν την είχα μάλλον θα έκανα κάτι άλλο από το να αρθρογραφώ). Θα πρέπει όμως και εκείνοι να ομολογήσουν πως το γεγονός ότι δεν έχουμε τέτοια «συνταγή» δεν είναι αρκετός λόγος για να δεχτούμε μια πολιτική συμφωνία η οποία, ενδεχομένως, να διακυβεύει και πράγματα που δεν χάθηκαν το 1974. Δεν είναι λοιπόν επιχείρημα το ότι ο γράφων ή και όλοι οι άλλοι δεν έχουμε κάποια «μαγική συνταγή».

Μια συμφωνία με αυτή την Τουρκία που κτίζει ο Ερντογάν...

Εκφράζουν αντίλογο ότι δεν στέκει το ερώτημά μας για την αξιοπιστία της δικτατορίας που στήνεται στην Τουρκία, όταν θα την έχουμε εταίρο σε μια συμφωνία με λεπτές ισορροπίες για λύση. Ποιος είναι ο αντίλογός τους; Ότι... αυτά τα πράγματα συμβαίνουν! Όπως περίπου, γράφουν, και το ενδεχόμενο μετεωρίτης να χτυπήσει τη Γη. Μας καταλογίζουν λοιπόν δυσπιστία και προκατάληψη.

Δεν ξέρω αν την ώρα που κρίνουν και ανακαλύπτουν σ' εμάς προκατάληψη, έχουν στον νου και το πλήθος πανεπιστημιακών που εκδιώκονται αυτό τον καιρό στην Τουρκία, και κάποιους που είναι και μέσα στις φυλακές. Υποθέτω ότι θα συνειδητοποιούν οι «οπαδοί της λύσης εδώ και τώρα» ότι πολλοί από εμάς, με αυτά που γράφουμε στα φύλλα μας, αν βρισκόμασταν στην Τουρκία, δεν θα γλυτώναμε τα «σίδερα».

Όταν όμως ένας ψύχραιμος άνθρωπος δει τα υπόλοιπα που γράφονται και προωθούνται από όλους εμάς (για να μην πω ειδικά από εκείνους και τις υπόλοιπες στήλες τους), σχετικά με δικαιώματα και ευαισθησίες, υπερθεματίζοντας συνήθως για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων και των ελευθεριών του σύγχρονου ανθρώπου, και τα τοποθετήσει δίπλα στο σχόλιο που κάνουν για εμάς, θα διαπιστώσει ότι κάτι δεν πάει καλά.

Μάλλον υπάρχει μια μεγάλη αντίφαση ανάμεσα στο να υπερθεματίζουμε καθημερινά την προοδευτικότητα, επιτιθέμενοι μάλιστα και σε κάθε λογής «συντηρητικούς», και ταυτόχρονα για μια κάποια συμφωνία στο Κυπριακό να φαινόμαστε έτοιμοι, μοιρολατρικά, να δεχτούμε ότι αυτή είναι η «αυταρχική Τουρκία και ίσως με μια συμφωνία να αναμειγνύεται λιγότερο στα της Κύπρου»...

Αξιοπιστία, εμπιστοσύνη και καχυποψία

Ενδιαφέρον όμως έχει και ο ισχυρισμός ότι τέτοια είναι η Τουρκία, «ένα ισχυρό κράτος με σοβαρά δημοκρατικά ελλείμματα, από το 1923, χωρίς αυτό να την κάνει να είναι αναξιόπιστη ή απρόβλεπτη με τις διεθνείς συμφωνίες της. Εδώ πράγματικά μένουμε με την απορία. Από τότε λοιπόν, από το 1923. Έχουν εφαρμόσει, για παράδειγμα, τα συμφωνηθέντα για Ίμβρο και Τένεδο; Ήταν ή δεν ήταν αναξιόπιστη η Τουρκία στα όσα συνομολόγησε με τον ελευθέριο Βενιζέλο για περιουσίες των Ελλήνων, αλλά και για αμοιβαίες επενδύσεις; Τι έγιναν άραγε οι ελληνικές επενδύσεις που έγιναν τότε, μετά τη συμφιλίωση, σε εκείνη τη χώρα;

Τι ακριβώς έγινε για τα περιουσιακά δικαιώματα Ελλήνων που παρέμειναν και ζούσαν στην Τουρκία από τότε; Μήπως δεν επρόκειτο για διεθνείς συμφωνίες; Αλλά ας μείνουμε πιο κοντά... Συμφωνία δεν ήταν εκείνη που έκανε ο Γλαύκος Κληρίδης και επονομάσθηκε «Τρίτης Βιέννης»; Στάθηκε καθόλου η Τουρκία αξιόπιστη απέναντι σε εκείνη τη συμφωνία;

Μήπως το ότι και από τουρκικής πλευράς μπορεί να μας θεωρούν «αναξιόπιστους» αλλάζει τα γεγονότα ως προς την παραβίαση αυτών και αρκετών άλλων ακόμα συμφωνιών; Μήπως ως κράτος η Τουρκία, που ετσιθελικά δεν δέχεται το δίκαιο της θάλασσας των Η.Ε., μπορεί να κρίνεται, με αντικειμενικούς όρους, αξιόπιστη; Ό,τι νομίζει ο καθένας απαντά.

Όταν θέλεις να βρεις κάτι να πεις για να κρίνεις και να κατακρίνεις τους άλλους, το βρίσκεις. Θεωρούν ότι ο απτός κίνδυνος, το αυταρχικό καθεστώς Ερντογάν να χειραγωγεί -όπως ξέρουν ότι συνήθως συμβαίνει και τώρα- τους Τουρκοκυπρίους και τους εποίκους που θα χρισθούν Κύπριοι πολίτες, και μέσα από αυτό το «κανάλι» μπορεί να κηδεμονεύει την Κύπρο ολόκληρη, είναι κάτι ανάλογο με το να πέσει μετεωρίτης στο κεφάλι μας...

Δύσκολο να τους παρακολουθήσουμε. Γιατί αυτό που βλέπουν και υποθέτουμε ξέρουν ότι κάνει ο Ταγίπ Ερντογάν, απειλώντας και εκβιάζοντας και ολόκληρο τον δυτικό κόσμο, δεν είναι κάποιο... φυσικό φαινόμενο όπως η πτώση μετεωρίτη. Αλλά είναι αφύσικο. Φανερά αυταρχικό και αντιδημοκρατικό. Και οπωσδήποτε πολύ ελαφρά συγκεκαλυμμένο ισλαμικό-φονταμενταλιστικό.

Να μην το βλέπουν ή μάλλον να θέλουν να κάνουν ότι δεν το βλέπουν, είναι ένα πρόβλημα. Αλλά μέσα από το πρόβλημά αυτό ας μη νομίζουν ότι μπορεί να κρίνουν εμάς τους άλλους και τους όποιους προβληματισμούς εκφράζουμε. Μένουν με την αχαρακτήριστη προσδοκία μιας καλής, ισορροπημένης και επωφελούς για τον κόσμο μας συμφωνίας με ένα τερατώδες πολίτευμα και σύστημα. Εμείς μένουμε με το ερώτημα, ποιας άραγε... γιορτής είναι τα προεόρτια που στήνονται.