ΠΡΟΠΟΜΠΟΣ ΤΩΝ ΑΠΕΙΛΩΝ ΤΗΣ ΑΓΚΥΡΑΣ Ο ΜΟΥΣΤΑΦΑ ΑΚΙΝΤΖΙ

Είναι ενδιαφέρον να δούμε ποιες επιπτώσεις θα υπάρξουν, σε περίπτωση υλοποίησης των τουρκικών απειλών, και στις διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό, επισημαίνει ο επίκουρος καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, Γιώργος Κέντας

«Θα πρέπει να δούμε αν, αυτήν τη φορά, η Τουρκία θα στραφεί και κατά των εταιρειών, παρενοχλώντας το έργο τους, ή αν θα περιοριστεί σε δράσεις εναντίον της Κυπριακής Δημοκρατίας»

Η αντίδραση της Τουρκίας για τον Γ’ γύρο αδειοδότησης στην κυπριακή ΑΟΖ είναι και προβλέψιμη και αναμενόμενη, επισημαίνει ο επίκουρος καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, Γιώργος Κέντας, μιλώντας στη «Σημερινή». Το ερώτημα, ωστόσο, προσθέτει, που πρωτίστως πρέπει να απαντηθεί, είναι πόσο προετοιμασμένη εμφανίζεται η Κυπριακή Δημοκρατία για να την αντιμετωπίσει.

Συναφές προς τούτο, είναι και το ποιες επιπτώσεις θα υπάρξουν, σε περίπτωση υλοποίησης των τουρκικών απειλών, και στις διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό, επισημαίνει, δεδομένης και της πρότερης εμπειρίας της διακοπής των συνομιλιών από τον Πρόεδρο Αναστασιάδη, ως απάντηση στην τουρκική πρόκληση με το Μπαρμπαρός.

«Είναι ενδιαφέρον να δούμε κατά πόσο, και αυτήν τη φορά, σε μια ενδεχόμενη έμπρακτη τουρκική αντίδραση, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα διακόψει τις συνομιλίες, όπως έπραξε όταν οι Τούρκοι έστειλαν στην κυπριακή ΑΟΖ το Μπαρμπαρός. Με βάση την προηγούμενη εμπειρία, θα πρέπει να διακόψει τις συνομιλίες και πάλι, όμως, αυτό θα πρέπει να διαφανεί στην πράξη».

Ακολούθησαν τον Ακιντζί…

Μια άλλη σημαντική παράμετρος, σύμφωνα με τον κ. Κέντα, που πρέπει να μας προβληματίσει, είναι η πλήρης ταύτιση του Τ/κ ηγέτη Μουσταφά Ακιντζί με τη γραμμή της Άγκυρας όσον αφορά τους κυπριακούς υδρογονάνθρακες, που, στην ουσία, λειτούργησε ως προπομπός των τουρκικών απειλών.

Όσον αφορά την ένταση και το περιεχόμενο της τουρκικής αντίδρασης, σημειώνει ότι θα πρέπει να αναμένουμε κάτι ανάλογο με τον Β’ γύρο αδειοδότησης. «Θα πρέπει να αναμένουμε μιαν ανάλογη αντίδραση όπως στον Β’ γύρο αδειοδότησης, με δέσμευση περιοχών και τον απόπλου του Μπαρμπαρός και πολεμικών πλοίων. Η Τουρκία, ωστόσο, αν δούμε ιστορικά τη συμπεριφορά της, όταν τρύπησε η Noble, αντέδρασε μεν, αλλά μετριασμένα, καθώς το οικόπεδο 12 δεν εντάσσεται στις περιοχές των διεκδικήσεών της. Αργότερα, όμως, το 2014, με τις εργασίες της ENI στην κυπριακή ΑΟΖ, έσπευσε να δεσμεύσει περιοχές και εκτός της γεώτρησης. Ήταν, κατά τη γνώμη μου, μια ενέργεια που στόχευε να στείλει το μήνυμα ότι δεν στρεφόταν κατά των εταιρειών, αλλά κατά της Κυπριακής Δημοκρατίας».

Υπό αυτό το δεδομένο, σημειώνει, «έχει ενδιαφέρον να δούμε αν, αυτήν τη φορά, θα στραφεί και κατά των εταιρειών, παρενοχλώντας το έργο τους, ή αν θα περιοριστεί σε δράσεις εναντίον της Κυπριακής Δημοκρατίας». Αν η Άγκυρα επιλέξει κλιμάκωση, τότε, συνακόλουθα, θα στραφεί και εναντίον των εταιρειών που θα ενεργούν εντός της κυπριακής ΑΟΖ, παρενοχλώντας ακόμα και πλατφόρμες, ανέφερε περαιτέρω.

«Εκτιμώ, ωστόσο, ότι, τελικώς, η τουρκική ηγεσία δεν θα επιλέξει τον δρόμο της αντιπαράθεσης με τις εταιρείες, που πρόκειται για κολοσσούς στον ενεργειακό χώρο», επισήμανε, προσθέτοντας πως, τούτου δοθέντος, δύσκολα θα δημιουργηθεί ένα διαφορετικό σκηνικό, παρά το ότι ο Τούρκος Πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, παραμένει ένας εξαιρετικά απρόβλεπτος παράγοντας.

Η στάση του Ισραήλ

Μια άλλη σημαντική παράμετρος του γεωπολιτικού πλέγματος που τείνει να διαμορφωθεί στην περιοχή, προσθέτει ο Γιώργος Κέντας, είναι η στάση του Ισραήλ έναντι μιας ενδεχόμενης τουρκικής αντίδρασης, σε σχέση με τους κυπριακούς ενεργειακούς σχεδιασμούς.

Αν και, όπως επισημαίνει, οι ενέργειες του Τελ Αβίβ έναντι της Άγκυρας παραμένουν, ακόμη, αντιφατικές, καθώς η ισραηλινή ηγεσία παρακολουθεί με ιδιαίτερη επιφύλαξη τις εξελίξεις στην Τουρκία, πιθανότατα το Ισραήλ να μην εκδηλωθεί, αυτήν τη φορά, ανοικτά υπέρ της Κυπριακής Δημοκρατίας, υπό το φως και της πρόσφατης συμφωνίας για αποκατάσταση των τουρκοϊσραηλινών σχέσεων, με βάση τα ενεργειακά ζητήματα.

Ένα άλλο στοιχείο που πρέπει να λαμβάνεται υπ’ όψιν, τονίζει, και θα πρέπει να σταθμίζεται στην «εξίσωση» των τουρκικών αντιδράσεων, είναι το γεγονός ότι, η Τουρκία, όπως έχει δείξει ήδη, ενδιαφέρεται να ξέρει τι πραγματικά υπάρχει στον υποθαλάσσιο χώρο της Κύπρου αλλά και της ευρύτερης περιοχής, προκειμένου να μεθοδεύσει τις διεκδικήσεις της.

Εμμονή στους ενεργειακούς σχεδιασμούς

Σε κάθε περίπτωση, ωστόσο, υποδεικνύει ο επίκουρος καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, η Κυπριακή Δημοκρατία δεν θα πρέπει να αποστεί των ενεργειακών της σχεδιασμών, καθώς, μια τέτοια εξέλιξη, πέρα από αυτοκατάλυση των κυριαρχικών της δικαιωμάτων στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της, θα συνιστά και αυτοακύρωσή της ως σοβαρού ενεργειακού παίκτη στην περιοχή, ρόλο τον οποίο επιχειρεί τα τελευταία χρόνια να αναλάβει. «Αυτό θα ήταν μια, κυριολεκτικά, ολέθρια επιλογή, καθώς θα συνιστούσε, αφενός, απεμπόληση των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων και, αφετέρου, θα ακύρωνε, εν τη γενέσει τους, τις προοπτικές ανάληψης εκ μέρους της Κυπριακής Δημοκρατίας σοβαρού ενεργειακού ρόλου στην περιοχή, και όχι μόνον».

Επομένως, υπογραμμίζει, «η Κυπριακή Δημοκρατία πρέπει να καταστρώσει σενάρια αντίδρασης απέναντι στην τουρκική προκλητικότητα, αφού, εάν από μόνη της προχωρήσει στο πάγωμα του ενεργειακού της προγράμματος, θα εγκλωβιστεί σε μια λογική αυτοπεριορισμού, αποθρασύνοντας, έτσι, ακόμη περισσότερο την Τουρκία και τις επεκτατικές ορέξεις της».

Το ενεργειακό χαρτί

Η Κυπριακή Δημοκρατία οφείλει, επιπρόσθετα, τονίζει, να διατηρήσει ισχυρό το ενεργειακό χαρτί και ως επιχείρημα στις διαπραγματεύσεις για επίλυση του Κυπριακού, πείθοντας τον διεθνή παράγοντα και όλους τους εμπλεκομένους στη διαδικασία διευθέτησης του προβλήματος, ότι, εάν επιτραπεί στην Τουρκία να εξουδετερώσει το ενεργειακό πλεονέκτημα της Κύπρου, θα της δοθεί η δυνατότητα να επιβάλει μια μη ισορροπημένη λύση στο Κυπριακό, γεγονός που θα δημιουργούσε περισσότερα προβλήματα στην ήδη εξαιρετικά έκρυθμη και ασταθή περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.

Ως εκ τούτου, καταλήγει, το φυσικό αέριο, στρατηγικά, δεν θα πρέπει να συνδεθεί με τη διαδικασία των συνομιλιών, παρά μόνον σαν μοχλός πίεσης επί της Τουρκίας, για μια σωστή και βιώσιμη λύση του Κυπριακού.