Οι μέχρι τώρα εξελίξεις στο Κυπριακό δεν επιτρέπουν σε κανέναν να ελπίζει

Κύκλοι της αντιπολίτευσης επιμένουν ότι, τελικά, το μόνο που μπορεί να κάνει το κοινό ανακοινωθέν είναι να φανεί χρήσιμο στο... ναυάγιο

ΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑ, αν σχετίζεται τελικά η ταχύτητα προόδου των προεργασιών στην κυπριακή ΑΟΖ με την προσδοκία συμφωνίας στο Κυπριακό, παραμένει αναπάντητο

Οι εκλογές στην Τουρκία τελείωσαν. Αντίθετα απ' ό,τι πολλοί προέβλεπαν, ο Ταγίπ Ερντογάν θριάμβευσε για μιαν ακόμα φορά. Τώρα θεωρείται ότι μπορεί να προχωρήσει σε κινήσεις που θα διευκολύνουν και τη λύση του Κουρδικού και μια συμφωνία για την Κύπρο. Στο πεδίο πάντως των διαπραγματεύσεων, εδώ στη Λευκωσία, δεν έχει φανεί κάτι τέτοιο. Αντίθετα, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης αναγκάστηκε να ετοιμάσει ολόκληρο κατάλογο με τις παραβιάσεις του Κοινού Ανακοινωθέντος από την τουρκική πλευρά...

Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Χρίστος Στυλιανίδης υπογράμμισε, για πολλοστή φορά τον τελευταίο καιρό, τη χρησιμότητα του ανακοινωθέντος. Κύκλοι της αντιπολίτευσης απαντούσαν ότι, τελικά, το μόνο που μπορεί να κάνει το ανακοινωθέν είναι να φανεί χρήσιμο στο... ναυάγιο. Πάντως οι πληροφορίες που έρχονται απ' έξω δεν φαίνεται να ταιριάζουν με αυτό που ξέρουμε στην Κύπρο. Την ώρα που ο Πρόεδρος Αναστασιάδης προσπαθεί να ελέγξει την τουρκική πλευρά για την απολύτως αρνητική στάση της, φτάνουν μηνύματα για επικείμενη λύση. Από την ώρα που ξεκίνησαν οι διαπραγματεύσεις, ήταν έντονες οι διπλωματικές φήμες ότι θα υπάρξουν «θεαματικές κινήσεις» ειδικά στο ζήτημα των μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης.

Πολλά ακούγονται ειδικά για την Αμμόχωστο. Ενώ πυκνές είναι και οι κινήσεις της δικής μας πλευράς. Πιο πρόσφατη η συζήτηση που είχε η κυπριακή Κυβέρνηση με τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων για τη χρηματοδότηση της ανοικοδόμησης της πόλης-φάντασμα. Στο ίδιο κλίμα υπάρχει πάντα και ο… ψίθυρος ότι ο Ταγίπ Ερντογάν είναι έτοιμος να κάνει το «check mat».Τέτοιου είδους προσδοκίες αναπτύχθηκαν ξανά και στο παρελθόν, αλλά μέχρι τώρα όχι μόνο δεν επιβεβαιώθηκαν, αλλά οι εξελίξεις έδειχναν ότι ήμασταν πάντα πολύ μακριά από την παραμικρή θετική τουρκική κίνηση.

Είναι τώρα η ώρα να κάνει τη «μεγάλη κίνηση» ο Τούρκος πρωθυπουργός; Αναλυτές επιμένουν ότι, όπως βγήκε ενισχυμένος από τις εκλογές, μπορεί να προχωρήσει στο Κυπριακό και στο Κουρδικό. Ό,τι είναι να γίνει ή να μη γίνει θα φανεί στο αμέσως επόμενο διάστημα. Και δεν είναι λίγοι εκείνοι που προβλέπουν ότι, αν τυχόν η τουρκική πλευρά επέλεγε να κάνει μια κίνηση για την Αμμόχωστο, αυτό ίσως να ισοδυναμούσε και με… τελική λύση!

Έτοιμο σχέδιο;

Τα όσα γνωρίζουμε από τις διαπραγματεύσεις δεν δικαιολογούν αισιοδοξία. Παρ΄ όλα αυτά διάφοροι κύκλοι επιμένουν να παρουσιάζονται αισιόδοξοι. Κυκλοφορεί η φήμη μάλιστα ότι περίπου υπάρχει έτοιμο σχέδιο. Πώς, όμως, θα μπορούσε να προχωρήσει, αν υπήρχε όντως ένα τέτοιο «έτοιμο σχέδιο»; Στην καλύτερη περίπτωση και αν θεωρητικά η τουρκική πλευρά, μετά την παρέμβαση Αναστασιάδη, προχωρήσει αποδεχόμενη τη βάση διαπραγμάτευσης, και πάλι θα φθάναμε σύντομα σε ένα αδιέξοδο.

Όταν, για παράδειγμα, θα συζητούσαμε τις εγγυήσεις ή το θέμα των εποίκων. Συνεπώς τι είναι εκείνο που θα μπορούσε να λύσει τέτοιες διαφορές; Συνήθως οι συζητήσεις επικεντρώνονται στο κομμάτι της τουρκικής αδιαλλαξίας. Ταυτόχρονα πολλοί, κυρίως εκτός Κύπρου, φαίνεται τελευταίως να υποτιμούν την τεράστια δυσκολία να παρουσιαστεί μπροστά στους Ελληνοκυπρίους μια πρόταση που δεν θα είναι αισθητά διαφορετική από εκείνη που απορρίφθηκε πριν από δέκα χρόνια. Υπάρχει, μάλιστα, ιδιαίτερη ειδική δυσκολία από την ώρα που μιαν τελική πρόταση θα πρέπει να την παρουσιάσει ο Πρόεδρος Αναστασίαδης.

Οι μέχρι τώρα εξελίξεις πάντως δεν επιτρέπουν σε κανέναν να ελπίζει πως ακόμα και αν ξεκινήσουν πραγματικές διαπραγματεύσεις θα ήταν πιθανόν να καταλήξουν σε μια υποφερτή ή αποδεκτή πρόταση, την οποία η πολιτική ηγεσία να προτείνει στους πολίτες. Έτσι όλα οδηγούν στη σκέψη ότι και εκείνοι που αισιοδοξούν, πρέπει να έχουν στον νου μια κατάσταση «έκτακτης ανάγκης». Ότι, δηλαδή: «από την ώρα που θα φανεί πιθανότητα συμφωνίας, η κοινή γνώμη στην Κύπρο θα είναι έτοιμη να προτιμήσει μια συμφωνία ακόμα και αν δεν είναι αρκετά καλή, φτάνει να μας βγάλει από το οικονομικό αδιέξοδο». Ένα τέτοιο σενάριο, υποστηρίζουν οι ίδιοι κύκλοι, «θα ενισχυθεί παρά πολύ αν συνδυαστεί με την Αμμόχωστο…».

Το αντάλλαγμα

ΑΦΟΥ φαίνεται να έχει τόση σημασία η Αμμόχωστος, τι θα ήταν άραγε το «αντάλλαγμα» που είναι έτοιμη να δώσει η ελληνοκυπριακή πλευρά; Η επίσημη θέση για κοινή εμπορική λειτουργία του λιμανιού της Αμμοχώστου έχει προ πολλού κατατεθεί. Δεν φαίνεται όμως η τουρκική πλευρά να αρκείται σε κάτι τέτοιο. Θα μπορούσε όμως ο Πρόεδρος Αναστασιάδης να δεχτεί κάτι άλλο απ’ αυτά που ενδιαφέρουν την τουρκική πλευρά; Δύσκολο! Γιατί εκείνα που πραγματικά ζητούν οι Τούρκοι ισοδυναμούν με κάποιας μορφής επίσημη ή ημιεπίσημη επιβεβαίωση της αυτόνομης τουρκικής οντότητας στην Κύπρο. Συνεπώς αυτή η προοπτική μοιάζει να οδηγεί σε αδιέξοδο. Τι θα γινόταν όμως αν η πλευρά μας έφτανε σε πραγματικό δίλημμα;

Αν, δηλαδή, μια τουρκική πρόταση βρισκόταν μπροστά μας επίσημα και όχι σαν φήμη; Τι θα γινόταν αν καλούμασταν να αποφασίσουμε αν θέλουμε την Αμμόχωστο έναντι κάποιων επαχθών όρων; Αυτό είναι που έχουν στο μυαλό όσοι επιμένουν ότι «η απόδοση της Αμμοχώστου θα αρκούσε και τελικά θα ήταν και η ίδια η λύση...». Σε μια τέτοια περίπτωση το χρονοδιάγραμμα θα ήταν μέχρι το τέλος του χρόνου. Διότι η άνοιξη θα χρειαζόταν για να «μαζέψει» η Άγκυρα την αρνητική στάση του Έρογλου. Αφού τελειώσουν και οι ευρωεκλογές, θα πρέπει οι εξελίξεις να περιμένουν και τις τουρκικές προεδρικές εκλογές του Αυγούστου. Μετά τον Αύγουστο και αφού ο Ερντογάν μεταπηδήσει στο αξίωμα του Προέδρου, θα υπάρχει χρόνος στο τελευταίο τρίμηνο του χρόνου, πριν από τις βουλευτικές της Τουρκίας το 2015…

Υδρογονάνθρακες

Απέναντι σε αυτό το σενάριο υπάρχουν όμως και εκείνοι που επιμένουν ότι αυτά είναι «όνειρα θερινής νυκτός». Ότι θα διαψευστούν όπως έγινε ξανά στο παρελθόν, γιατί η Τουρκία δεν έχει κανένα λόγο να δώσει οτιδήποτε στο Κυπριακό. Απλά θα μένει στα τετελεσμένα και θα περιμένει πότε θα εξαντληθούν οι αντοχές της ελληνικής πλευράς ή και κάποια διεθνή συγκυρία που θα της επιτρέψει να αποκτήσει στάτους νομιμότητας για την κατοχή. Μέσα σε όλα αυτά τα σενάρια κάποιο ρόλο μπορεί να παίξουν και οι εσωτερικές εξελίξεις.

Τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών, σε κάποιο βαθμό, αλλά και τυχόν εξελίξεις γύρω από την αξιοποίηση των υδρογονανθράκων. Εντελώς διαφορετικά θα είναι, δηλαδή, τα πράγματα αν τελικά η εξόρυξη και δυνατότητα εξαγωγών επιταχυνθεί ξανά, μετά την… κοιλιά που έκανε τελευταίως... Εδώ είναι, όμως, ένα άλλο μεγάλο ερώτημα: σχετίζεται, άραγε, η ταχύτητα προόδου των προεργασιών στην κυπριακή ΑΟΖ με την προσδοκία συμφωνίας στο Κυπριακό ή είναι πράγματι ανεξάρτητη; Ίδωμεν…