Διαφορές αντιλήψεων στο νομοσχέδιο κατά σωματεμπορίας - Δύο Επίτροποι εναντίον της Διευθύντριας

Ο νόμος θα ψηφιστεί στην ολομέλεια της Βουλής την ερχόμενη Πέμπτη, αλλιώς… μας περιμένει πρόστιμο από την ΕΕ

Τις διαφορές αντιλήψεων στο νέο νομοσχέδιο κατά της σωματεμπορίας, μεταξύ των δύο Επιτρόπων, Διοικήσεως Ελίζας Σαββίδου και Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού Λήδας Κουρσουμπά, από τη μια, και της Διευθύντριας του Τμήματος Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης Άννυς Σιακαλλή, από την άλλη, ανέδειξε η χθεσινή συνεδρία της κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Οι διαφορές αυτές έχουν να κάνουν με την αποτελεσματική αντιμετώπιση του εγκλήματος της εμπορίας προσώπων και της επαρκούς και ικανοποιητικής προστασίας των θυμάτων, αλλά και με τις εξουσίες που πρέπει να παρέχει ο νόμος στον αρμόδιο πολιτικό προϊστάμενο Υπουργό Εσωτερικών και στον Διευθυντή Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης.
Χρονικό όριο η 10η Απριλίου 2014

Πάντως η χθεσινή συνεδρία και η έντονη, τετράωρη, συζήτηση ήταν η τελευταία πάνω στο θέμα αυτό και όπως υπέδειξε ο Πρόεδρος της Επιτροπής, Σοφοκλής Φυττής, το νομοσχέδιο θα ψηφιστεί σε νόμο στην ολομέλεια της Βουλής την ερχόμενη Πέμπτη 10 Απριλίου 2014. Αυτό είναι το χρονικό όριο που έδωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αλλιώς θα τιμωρήσει με βαρύ πρόστιμο την Κυπριακή Δημοκρατία για παράβαση των σχετικών Οδηγιών για την εμπορία προσώπων και για τη σεξουαλική κακοποίηση παιδιών, που τέθηκαν από το 2011. Αναμένεται ότι ο νέος νόμος θα περάσει με την ομοφωνία όλων των κομμάτων, όπως τουλάχιστον φάνηκε μέχρι τώρα στις συζητήσεις της κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και με την υιοθέτηση των συστάσεων των δύο Επιτρόπων, Ελίζας Σαββίδου και Λήδας Κουρσουμπά.

Ναι στις Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας

Η Επίτροπος για την Προστασία των Δικαιωμάτων του Παιδιού Λήδα Κουρσουμπά παρέπεμψε στο σχετικό σημείωμά της, όπου τονίζει ότι πρέπει να διασφαλιστεί στο νόμο ότι «καμία Αρχή δεν μπορεί να λαμβάνει οποιαδήποτε απόφαση που αφορά σε παιδί ή και ασυνόδευτο παιδί, εκτός αν έχει τη θέση και άποψη των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας ως προς το κατά πόσον, τέτοια απόφασην είναι προς το συμφέρον του παιδιού». Πρόσθεσε ότι η θέση των ΥΚΕ θα πρέπει να δίνεται μετά από εξατομικευμένη αξιολόγηση του παιδιού. Ανέφερε ότι «αυτό πρέπει να γίνεται για σκοπούς καλύτερης προστασίας των παιδιών θυμάτων εμπορίας και ιδιαίτερα των ασυνόδευτων παιδιών και ενόψει της πολυθεματικής προσέγγισης που πρέπει να διέπει τα θέματα εμπορίας και εκμετάλλευσης παιδιών».

Η εκπρόσωπος των ΥΚΕ Χαρά Ταπανίδου ανέφερε ότι η υπηρεσία της αποδέχεται αυτή την εισήγηση, αφού είναι η αρμόδια, σε σχέση με τη διασφάλιση των συμφερόντων των ευάλωτων παιδιών.

Η Διευθύντρια επιμένει στις εξουσίες της

Σε σχέση με τις διατάξεις του νομοσχεδίου που αφορούν θύματα εμπορίας Ευρωπαίους πολίτες ή υπηκόους τρίτης χώρας, η Επίτροπος για την Προστασία των Δικαιωμάτων του Παιδιού εισηγήθηκε ότι «οι αρμοδιότητες σε σχέση με άδειες παραμονής ή επαναπατρισμού ή προστασία των θυμάτων από την απέλαση, θα πρέπει να ασκούνται από τον αρμόδιο πολιτικό προϊστάμενο Υπουργό Εσωτερικών και όχι από τον Διευθυντή του Τμήματος Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης. Ο υπουργός, σε κάθε περίπτωση, έχει εξουσία να εκχωρεί τις αρμοδιότητές του σε οποιοδήποτε πρόσωπο κρίνει σκόπιμο».

Όμως, η Διευθύντρια του Τμήματος Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης, Άννυ Σιακαλλή, εξέφρασε τη διαφωνία της, υποστηρίζοντας ότι «η Οδηγία που ρυθμίζει το θέμα των αδειών παραμονής για τα θύματα εμπορίας, αναφέρει ότι εφαρμόζεται η εθνική νομοθεσία του κράτους-μέλους. Η εθνική νομοθεσία αφορά δύο νόμους, τον περί αλλοδαπών και μετανάστευσης και τον περί ελεύθερης διακίνησης Ευρωπαίων πολιτών κρατών-μελών της ΕΕ. Οι δύο αυτοί νόμοι εφαρμόζονται και οι σχετικές εξουσίες ανήκουν στον Διευθυντή του Τμήματος Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης και δεν μπορεί να υπάρχει αυτή η ασυνέπεια στη συγκεκριμένη περίπτωση. Δεν καταλαβαίνω γιατί λέτε ότι μπορούν να εκχωρηθούν οι εξουσίες του υπουργού. Οι ίδιες εξουσίες που διέπονται από όλους τους άλλους νόμους, πρέπει να δίνονται στο ίδιο πρόσωπο».

Ένα αντικίνητρο για το θύμα

Από την πλευρά της, η λειτουργός του Γραφείου της Επιτρόπου Διοικήσεως Δέσποινα Μέρτακκα έδωσε πραγματική μάχη, με την κ. Σιακαλλή, μεταφέροντας στη συνεδρία τις θέσεις της Επιτρόπου, που εκτέθηκαν ήδη με δύο γραπτά της σημειώματα, τους τελευταίους μήνες. Πρόκειται συγκεκριμένα για το άρθρο που αφορά την παροχή άδειας παραμονής για περίσκεψη στα θύματα που είναι Ευρωπαίοι πολίτες ή πολίτες τρίτων χωρών. Παρατηρεί ότι η αλλαγή που επήλθε στο νομοσχέδιο, «είναι κατ΄ αρχήν αποθαρρυντική και αποτελεί αντικίνητρο για το θύμα που εισήλθε στην Κύπρο με νόμιμο τρόπο για σκοπούς εργασίας, και έχει, σύμφωνα με τη νομοθεσία, περιθώριο παραμονής τεσσάρων χρόνων στη Δημοκρατία, να προβεί σε καταγγελία της εκμετάλλευσής του».

Η Επίτροπος παρατηρεί ότι «η ισχύς της άδειας παραμονής ενός θύματος μέχρι τη λήξη της, χωρίς να υπεισέρχονται πρόσθετες μεταναστευτικές διατυπώσεις, ενθαρρύνει τα θύματα να αναζητήσουν προστασία, διώχνει τον φόβο της αβεβαιότητας ή της απέλασης και συνιστά άμεση, ουσιαστική και κατάλληλη προστασία ούτως ώστε το θύμα να νιώσει ασφάλεια, για να επιτευχθεί έτσι ο στόχος της καταδίκης των δραστών».

Από θύμα εμπορίας, μετανάστης

Η Επίτροπος κάνει αναφορά και σε άλλο άρθρο του νέου νομοσχεδίου, όπου «δίδεται η δυνατότητα μη ανανέωσης της άδειας παραμονής, στη βάση της ολοκλήρωσης της ποινικής διαδικασίας και μόνο». Επίσης χαρακτηρίζει «σημαντική οπισθοδρόμηση, σε σχέση με την εισήγηση που υποβλήθηκε για απαγκίστρωση από την άσκηση μεταναστευτικού ελέγχου και για υπερίσχυση της ιδιότητας του θύματος έναντι του μετανάστη», την προτεινόμενη τροποποίηση, «που επιχειρεί στο νέο νομοσχέδιο να θέσει στο ίδιο πλαίσιο χειρισμού το θέμα του επαναπατρισμού των θυμάτων trafficking με αυτό της απέλασης των παράτυπων μεταναστών».