ΘΕΜΗΣ ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΕΟΥΣ, Η ΨΥΧΗ ΤΩΝ «ΙΣΑΔΟΡΑΣ»

Με αφορμή ένα αφιέρωμα από την αίθουσα μουσικής «Ομακόειον», μια νοσταλγική αναδρομή και στο θρυλικό συγκρότημα που αγαπήθηκε μέχρι σήμερα

«Όταν παίζω την κιθάρα και τραγουδώ, γίνομαι άλλος άνθρωπος, είμαι αλλού, ταυτίζομαι με τον στιχουργό και τον συνθέτη και προσπαθώ να αποδώσω όσο πιο πιστά μπορώ αυτά που θέλουν να εκφράσουν»

Ο Θέμης είναι πραγματικά ένας προικισμένος και πολύ ταλαντούχος μουσικός. Είναι ένας πολύ γλυκός άνθρωπος, ανοιχτόκαρδος, ευθύς, που σε κοιτάει στα μάτια με αφοπλιστική ειλικρίνεια, που δεν μασάει τα λόγια του

Τι είναι μια κιθάρα; Μη βιαστείτε να απαντήσετε πως είναι ένα μουσικό όργανο που έλκει την καταγωγή του από την ελληνική αρχαιότητα και ανήκει στην οικογένεια της λύρας. Μια κιθάρα μπορεί να είναι το όνειρο ενός παιδιού, οι ευαισθησίες του, η αγάπη του, το ταλέντο του, η μουσική του, το μεράκι του, το πάθος του να εκφραστεί με έναν διαφορετικό τρόπο. Σκεφτείτε να σας χαρίσουν στα 11 χρόνια σας μια κόκκινη κιθάρα και τη στιγμή που ετοιμάζεστε να την ανακαλύψετε, να αγγίξετε τις χορδές της, να περπατήσετε στους φθόγγους της και να δοκιμάσετε να παίξετε αυτοσχεδιάζοντας, μια απότομη απορία από τη μητέρα, ο αιφνιδιασμός και… μπαμ, θρύψαλα κάτω στο πάτωμα, η πρώτη κόκκινη κιθάρα.

Δώσαμε ραντεβού στο κατάστημα που διατηρεί στην παλιά Λευκωσία, κοντά στην ιστορική εκκλησία της Παναγίας της Φανερωμένης και απέναντι από τον πασίγνωστο Τσαούση. Μου είπε: «Έλα να τα πούμε από κοντά. Φτιάχνω τον καλύτερο καφέ της περιοχής»! Και δεν είχε άδικο. Μπαίνω στο κατάστημα. Ίσως θα έπρεπε να το χαρακτηρίσω ναό της μουσικής ή, κυριολεκτικά, της κιθάρας! Παντού κιθάρες όλων των λογιών, όλων των μεγεθών και όλων των χρωμάτων. Ένα βασίλειο ήχων, φθόγγων και μελωδιών. Πελάτες μπαινοβγαίνουν, ρωτούν, κοιτάζουν τα μουσικά εκθέματα, κάποιος παίρνει μια κιθάρα και αρχίζει να παίζει. Κι αυτός, εύχαρις πάντα, ανοιχτόκαρδος ως γνήσιος, με μιαν αγκαλιά νότες να διαχέονται από τα χείλη και τα δάχτυλά του, μαέστρος, αυτοκράτορας, άρχοντας και, πάνω απ’ όλα, εξαίρετος μουσικός, με ένα πλατύ χαμόγελο πάντα ζωγραφισμένο στο πρόσωπο.

Μοναδική φωνή

Όπως κουβεντιάζουμε και ξεδιπλώνει το κουβάρι της πλούσιας σε αναμνήσεις, περιπέτειες και συμβάντα, ζωής του, αρπάζει ξανά και ξανά μια κιθάρα από τον τοίχο και τα δάκτυλά του τρέχουν στις χορδές, ενώ με την υπέροχη, μοναδική, χαρακτηριστική φωνή του, τραγουδά ένα αμερικάνικο τραγούδι του Νότου. Η μουσική είναι η ζωή του. Η κιθάρα του είναι η πιο στενή φίλη, σύντροφος, αγαπημένη και ερωμένη. Με μιαν αγάπη πρωτόγνωρη που, όταν την παίρνει αγκαλιά για να παίξει ένα τραγούδι, η σχέση γίνεται σχεδόν ερωτική και μυθική. Όχι απλώς μουσική.

Κυρίες και κύριοι, βρίσκομαι ξανά μπροστά στον αγαπημένο φίλο μου, Θέμη Θεμιστοκλέους, την ψυχή των «Ισαδόρας», το θρυλικό συγκρότημα της δεκαετίας του ’70, που γαλούχησε με ποιοτική μουσική, ελληνική και ξένη, μιαν ολόκληρη γενιά που δεν ξέχασε. Αντίθετα, ακόμα και σήμερα, επιμένει να απολαμβάνει τους «Ισαδόρας» στο κοσμικό κέντρο «Αντωνάκης», παρέα με τον Θέμη και τον Κόκο Νικολάου αλλά και με την άκρως ποιοτική συνοδεία της Αύρας Σιάτη, γνωστής τραγουδίστριας κλασικής και σύγχρονης μουσικής, και του Νίκου Αδάμου, στο μπουζούκι.

Αφορμή για να συναντηθώ με τον Θέμη και να θυμηθούμε τις παλιές εποχές δόξας και επιτυχιών των «Ισαδόρας» και του ίδιου, ήταν μια ξεχωριστή εκδήλωση, που οργανώθηκε πριν από λίγο καιρό από τη Φρύνη Παπαδοπούλου, στενή και αγαπητή φίλη του Θέμη, στην αίθουσα μουσικής και πνεύματος, το «Ομακόειον» (από τις λέξεις «ομού» και «ακούειν»). Πήρε το όνομά της από την ομώνυμη αίθουσα μουσικής που ο Πυθαγόρας, Έλληνας φιλόσοφος, μαθηματικός, γεωμέτρης και θεωρητικός της μουσικής, ίδρυσε στον Κρότωνα της Κάτω Ιταλίας πριν πάνω από 2.500 χρόνια.

Αφιέρωμα του «Ομακοείου»

Η Φρύνη Παπαδοπούλου οργάνωσε εκείνο το αφιέρωμα στον πολύ ταλαντούχο φίλο της, Θέμη, όχι μόνο για να τιμήσει την πολύχρονη φιλία τους αλλά και τον ίδιο ως έναν εξαίρετο, ξεχωριστό και ανεπανάληπτο μουσικό με μια μοναδική φωνή και μιαν εξίσου καταπληκτική ερμηνεία τραγουδιών. Τι θα ήταν ο Θέμης αν οι γονείς του, Κύριλλος και Κοραλλία, δεν αποφάσιζαν να επιστρέψουν στην Κύπρο και, περίπου, να τον εξαναγκάσουν να έρθει μαζί τους; Μπορεί να γινόταν ένα λαμπρό αστέρι της μουσικής στην Αυστραλία, όπου είχε ήδη από πολύ νωρίς αρχίσει να τραγουδά και να κάνει ντουέτο με μιαν Αυστραλή. Μπορεί να ήταν εκατομμυριούχος. Μπορεί να γινόταν ένας λαμπρός αρχιτέκτονας, όπως ήταν οι σπουδές του. Ποιος ξέρει…

Ο Θέμης κάνει κάτι ανεπανάληπτο, μοναδικό και ξεχωριστό: Παίζει κιθάρα και τραγουδά με την καρδιά και την ψυχή του, όπως μόνον αυτός ξέρει. «Η μουσική είναι κάτι μαγικό για μένα», μου λέει. «Είναι ένα δημιούργημα του Θεού! Είναι μαθηματικά! Είναι ένα θαύμα της φύσης! Η μουσική είναι μέσα στον καθένα μας. Είναι ένα αίσθημα που δεν μπορώ να το περιγράψω, κάτι το ανεξήγητο» που, όμως, παίρνει σάρκα και οστά και… ξεφυτρώνει και φουντώνει και διαχέεται μέσα από τα δάκτυλα του Θέμη και τις χορδές της κιθάρας του.

Ταλαντούχος μουσικός

Ο Θέμης είναι ένας προικισμένος και πολύ ταλαντούχος μουσικός. Είναι ένας πολύ γλυκός άνθρωπος, ανοιχτόκαρδος, ευθύς, που σε κοιτάει στα μάτια με αφοπλιστική ειλικρίνεια, που δεν μασάει τα λόγια του. Έχει άποψη για πολλά πράγματα και ειδικά για τη μουσική και τη λέει με ευθύτητα και πάθος. Αγαπά τους ανθρώπους και ας έζησε τη φρίκη του πολέμου, κατά την τουρκική εισβολή. Δεν θέλει να μιλάει για όσα είδε. Για τον θάνατο που τον προσπέρασε με κάποιες τρύπες στο στρατιωτικό πουκάμισό του. Για συστρατιώτες του που πέθαναν ηρωικά στο πεδίο της μάχης. Για τη σκληρότητα του πολέμου και για την απεραντοσύνη της αλογίας του θανάτου.

Η κυπριακή μουσική πορεία του Θέμη άρχισε το 1967, όταν δημιουργήθηκε στη Λευκωσία το σχήμα των Checkmates. Αποτελείτο από τον Θέμη στην κιθάρα και στο τραγούδι, τον Τζέρι στο μπάσο, τον Φυλακτή στην κιθάρα και στο τραγούδι και τον Μάριο στα ντραμς. Οι Checkmates προκαλούν πρωτοφανές ντελίριο στη νεολαία, αλλά η πορεία και οι εκρηκτικές εμφανίσεις τους δεν διαρκούν παρά μόνο τρία χρόνια και, το 1970, το σχήμα διαλύεται. Τότε συντελείται το θαύμα: Ο Θέμης συναντιέται με τον Κόκο Νικολάου, που έπαιζε μπάσο, τον Αντώνη Δημητριάδη στα πλήκτρα και τον Λούη Φιλίππου στα ντραμς. Ξεκίνησαν στο «Περοκέ» Αμμοχώστου, που ήταν ιδιοκτησία Βρετανού. Εκείνος ήταν ο… νονός του συγκροτήματος. Το βάφτισε, «Ισαδόρας». Παραφρασμένη η ονομασία, στα ισπανικά σήμαινε «αξιαγάπητοι».

Αξιολάτρευτοι «Ισαδόρας»

Οι «Ισαδόρας» δεν ήταν μόνο αξιαγάπητοι. Ήταν και είναι αξιολάτρευτοι για πολλούς λόγους. Εισήγαγαν μια νέα μουσική παιδεία στον τόπο, σε μια εποχή που και η παραμικρή νέα ιδέα συνιστούσε επανάσταση. Όντως, οι «Ισαδόρας», με ψυχή και ουσιαστικό ηγέτη τον Θέμη, προκάλεσαν μία επανάσταση στα μουσικά δρώμενα της Κύπρου, τη δεκαετία του ’70 και στη συνέχεια. Έγιναν οι αγαπημένοι της κυπριακής νεολαίας που διψούσε να ακούσει νέα ποιοτικά ρεύματα στη μουσική, τραγουδημένα από ταλαντούχους μουσικούς. Οι τέσσερεις έβαλαν τα θεμέλια για ποιοτική μουσική, ελληνική, ιταλική, ισπανική, αγγλική, στη νυχτερινή ζωή της Κύπρου.

Μέχρι σήμερα, που ο Θέμης με τον Κόκο και την Αύρα τραγουδάνε στο κοσμικό κέντρο «Αντωνάκης», η μουσική τους εστιάζεται στις δεκαετίες του ’60 και του ’70, που ήταν, κατά έναν ευτυχή και συγκυριακό τρόπο, χρυσή εποχή για την Ελλάδα, την Ισπανία, την Αγγλία, την Ιταλία και τις Ην. Πολιτείες. Οι «Ισαδόρας» άνοιξαν δρόμους και στο εξωτερικό, αρχίζοντας από τις παροικίες στη Βρετανία και στη Ν. Αφρική, όπως και στις σκανδιναβικές χώρες, ιδιαίτερα στη Σουηδία και στη Φιλανδία, όπου αποθεώνονταν. Η νεολαία ξετρελαινόταν με το συγκρότημα και η φήμη του ήταν τέτοια που πολλές τουρίστριες, μόλις πατούσαν το πόδι τους στην Κύπρο, ρωτούσαν πού θα μπορούσαν να δουν και να ακούσουν τους «Ισαδόρας». Έδωσαν παραστάσεις παντού, ακόμα και σε κρουαζιερόπλοια, ενώ η Αμμόχωστος αντιλαλούσε από τις μοναδικές μελωδίες τους, που έτρεχαν σαν γάργαρο νερό από τη φωνή του Θέμη.

Η Φρύνη Παπαδοπούλου παρουσίαζε συχνά τον Θέμη στα τηλεοπτικά προγράμματά της στο ΡΙΚ. Το πραξικόπημα και η τουρκική εισβολή, όμως, έπληξαν καίρια το συγκρότημα, όπως και την Κύπρο μας. Μετά τον πόλεμο, και αφού περιόδευσαν στην παροικία της Βρετανίας και σε σκανδιναβικές χώρες, καλούνται στην Κύπρο από τον ιδιοκτήτη του γνωστού τότε «Κοσμοπόλιταν» Ανδρέα Όμπασιη για να συνεργαστούν μαζί του.

Η μουσική τον απογειώνει

Αντί να είναι, όμως, εργοδοτούμενοι, καθ’ υπόδειξη και προτροπή του Θέμη, οι «Ισαδόρας» δημιουργούν στη συνέχεια το δικό τους στέκι, το «Isadoras Night Spot», στην καρδιά της Λευκωσίας. Η πορεία τους συνεχίζεται και διανθίζεται με επιτυχίες και ποιοτική μουσική μέχρι τη δεκαετία του ’90, οπότε οι δρόμοι των τεσσάρων χωρίζουν για διάφορους λόγους. Η φιλία τους μένει μέχρι σήμερα.

Ο Θέμης συνεχώς αναπολεί! Θυμάται! Φέρνει στο μυαλό του αξέχαστες εμπειρίες, συμβάντα και ιστορίες που χάραξαν την πορεία και τη ζωή του. Δεν έχει παράπονο που εξαναγκάστηκε να έρθει στην Κύπρο. «Είμαι πάντα αισιόδοξος», μου λέει με ένα πλατύ χαμόγελο και ξανά αρπάζει την κιθάρα και τα δάχτυλά του πετούν στις χορδές ενώ αρχίζει να τραγουδά. «Η μουσική με στηρίζει», συνεχίζει. «Η μουσική με απογειώνει, με κάνει ευτυχισμένο. Όταν παίζω την κιθάρα και τραγουδώ, γίνομαι άλλος άνθρωπος, είμαι αλλού, ταυτίζομαι με τον στιχουργό και τον συνθέτη και προσπαθώ να αποδώσω όσο πιο πιστά μπορώ αυτά που θέλουν να εκφράσουν».

Αυτή η αμεσότητα και η ποιότητα, συνταιριασμένες με την ευθύτητα και τη γνησιότητα του χαρακτήρα του Θέμη, με τον υψηλό επαγγελματισμό και τη βαθιά μουσική του κατάρτιση, τον έκαναν τόσο αξιαγάπητο στο μουσικόφιλο κοινό που, μέχρι σήμερα, το ταξιδεύει σε ποιοτικούς μουσικούς ορίζοντες παρέα με τα τραγούδια του. Τι είναι, τελικά, η μουσική; Είναι ένα ωραίο, πρωτόγνωρο, εντυπωσιακό ταξίδι, μια ανεπανάληπτη αίσθηση, είναι οι χαρές και οι λύπες μας, η αξιοπρέπεια και ο πολιτισμός μας. Είναι η αψεγάδιαστη γλώσσα της καρδιάς και των αισθημάτων μας, ο άλλος, μοναδικός δρόμος για να τραγουδήσουμε αυτά που ομορφαίνουν τη ζωή μας. Όλα αυτά και πολλά άλλα τα εκφράζει ο Θέμης μουσικά, όταν γίνεται ένα με την κιθάρα του και τους στίχους των τραγουδιών. Όσοι τον ακούνε να τραγουδά με την ψυχή του, ξέρουν! Και προσυπογράφουν!