Φέρνουν κάθαρση οι διώξεις, αλλά όχι τα δισεκατομμύρια

Άλλο η καταδίκη των ενόχων και άλλο η επανάκτηση των χρημάτων που χάθηκαν από τις τράπεζες και το Δημόσιο. Πώς σχολιάζουν οι Κώστας Κληρίδης και Δώρος Ιωαννίδης

Η ΤΙΜΩΡΙΑ όσων ενέχονται σε πράξεις, παραλείψεις, δωροδοκίες, διαφθορά και άλλα αδικήματα, δυστυχώς δεν αναμένεται να θεραπεύσει, από μόνη της, τη ζημιά των δισεκατομμυρίων…

Η καταδίκη των ενόχων για την καταστροφή των τραπεζών και του δημοσιονομικού τομέα θα επιφέρει πρωτίστως κάθαρση και ταυτόχρονα θα ικανοποιήσει το περί δικαίου αίσθημα του λαού. Κυριότεροι εκφραστές αυτής της τιτάνιας προσπάθειας είναι η Νομική και η Ελεγκτική Υπηρεσία. Ωστόσο, όπως δηλώνουν εμπειρογνώμονες στη «Σημερινή», η τιμωρία όσων ενέχονται σε πράξεις, παραλείψεις, δωροδοκίες, διαφθορά και άλλα αδικήματα σε βάρος τραπεζών ή του κράτους δεν αναμένεται να θεραπεύσει, από μόνη της, τη ζημιά των δισεκατομμυρίων.

Πλήρης αποκατάσταση, προσθέτουν, επιτυγχάνεται μόνο με επιστροφή όλων των χρημάτων και αυτό είναι εξαιρετικά δύσκολο έως αδύνατο. Για μερική αποκατάσταση των ζημιών χρειάζεται να ακολουθηθούν περίπλοκες διαδικασίες, η φύση των οποίων εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως για παράδειγμα το είδος των αδικημάτων/παραπτωμάτων και εφόσον αποδειχτεί πως έχουν διαπραχθεί.

Διαφορετική η επανάκτηση χρήματος

«Άλλη η διαδικασία της ποινικής καταδίκης και άλλη η διαδικασία της επιστροφής των χρημάτων», δήλωσε στη «Σ» ο Πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Δώρος Ιωαννίδης. «Το ποινικό δικαστήριο τιμωρεί το έγκλημα και τον εγκληματία με τις ποινές που προβλέπονται από τα αδικήματα. Ωστόσο, σε κάποιες περιπτώσεις, η ποινική διερεύνηση θα πρέπει να προετοιμάζει το έδαφος και να αποτελεί τη βάση για επανάκτηση χρήματος, όπως για παράδειγμα μέσω αστικών αγωγών».

«Επιδιώκουμε όπου είναι δυνατόν»

Ο Γενικός Εισαγγελέας Κώστας Κληρίδης δήλωσε στην εφημερίδα μας ότι η Νομική Υπηρεσία, η οποία διερευνά εγκλήματα που συνέτειναν στην οικονομική καταστροφή, επιχειρεί, όπου φυσικά επιτρέπει η νομοθεσία, την επανάκτηση χρημάτων είτε για τραπεζικά ιδρύματα είτε για τα δημόσια ταμεία.

«Η πρώτη δυσκολία είναι να αποδειχτεί ότι μια συγκεκριμένη ενέργεια δεν είναι απλώς μια απλή αμέλεια ή λάθος εκτίμηση, αλλά μια εγκληματική πράξη. Απ' εκεί και πέρα επιδιώκεται και η επανάκτηση χρημάτων που χάθηκαν», είπε ο Κώστας Κληρίδης.

Κενά στη νομοθεσία

Ακόμη ένας παράγοντας που δυσχεραίνει την επιστροφή λεφτών είναι οι αδυναμίες στη νομοθεσία. Ερωτηθείς σχετικά, ο κ. Κληρίδης επισήμανε ότι δεν υπάρχει στον υφιστάμενο νόμο ιδιώνυμο αδίκημα που να αφορά την πρόκληση ζημιάς στην οικονομία ή ένα τραπεζικό ίδρυμα.

Τόνισε ότι, ακόμη και σε περιπτώσεις όπου αποδεικνύονται πράξεις ή παραλείψεις που συνέβαλαν στην οικονομική καταστροφή, «θα ήταν αδύνατο για κάποιον αξιωματούχο να καταβάλει τρία εκατομμύρια ή τρία δισεκατομμύρια για τη ζημιά που προκάλεσε».

Έτοιμη έρευνα του Π/Κ

Ο Κώστας Κληρίδης αποκάλυψε στην εφημερίδα μας ότι έχει ανατεθεί στο Πανεπιστήμιο Κύπρου η διεξαγωγή μελέτης, η οποία έχει ολοκληρωθεί και επιδοθεί στη Νομική Υπηρεσία, για τον εντοπισμό αυτών των αδυναμιών στη νομοθεσία σε σχέση με τραπεζικά και οικονομικά εγκλήματα. «Η έρευνα προβαίνει σε εισηγήσεις για κάλυψη των κενών, όπως για παράδειγμα σφάλματα σε υπολογισμούς, αγορά των ομολόγων κ.α.», εξήγησε.

Πρόσθεσε ότι με την εμπειρία που αποκτάται μέσα από τις ποινικές έρευνες για την οικονομία «θα γίνει προσπάθεια από τη Νομική Υπηρεσία ώστε να δημιουργηθεί κατάλληλη και εξειδικευμένη νομοθεσία, υπό το φως και των εκθέσεων που αναμένεται να υποβάλουν εμπειρογνώμονες του τραπεζικού και οικονομικού εγκλήματος».

«Με τις εμπειρίες αυτές πιστεύω πως θα γίνουμε πιο αποτελεσματικοί στο μέλλον», διαβεβαίωσε ο Κώστας Κληρίδης.

Αστικές αγωγές η θεραπεία για ΣΑΠΑ

ΣΕ συγκεκριμένες υποθέσεις, η οικονομική ζημιά αποκαθίσταται πλήρως μόνο μέσω αστικών αγωγών στα Επαρχιακά Δικαστήρια. Στην υπόθεση ΣΑΠΑ, για παράδειγμα, θεωρείται ορθή η προσπάθεια των Αρχών να καταδικάσουν τους αξιωματούχους για διαφθορά και δεκασμό (μίζες), μετατρέποντας σε μάρτυρες κατηγορίας τους πολίτες και στην προκειμένη περίπτωση τους εργολάβους. Για να δώσει, όμως, ένας εργολάβος μίζα ενός εκατομμυρίου ευρώ, σημαίνει πως πήρε πίσω δέκα και είκοσι εκατομμύρια.

Ο περί Ποινικού Κώδικα Νόμος αναφέρει ότι όποιος διαπράττει το αδίκημα του δεκασμού δημόσιου λειτουργού είναι ένοχος αδικήματος και υπόκειται σε φυλάκιση μέχρι επτά χρόνια και σε χρηματική ποινή μέχρι εκατό χιλιάδες ευρώ ή και στις δυο ποινές. Η δε περιουσία του, αντικείμενο του δεκασμού, υπόκειται σε δήμευση σύμφωνα με τον περί Συγκάλυψης, Έρευνας και Δήμευσης Εσόδων από ορισμένες εγκληματικές πράξεις Νόμο.

Η ενδεχόμενη δήμευση της περιουσίας των αξιωματούχων που δωροδοκήθηκαν θεωρείται μέρος της θεραπείας του υπό κατάρρευση ΣΑΠΑ. «Το αποτελεσματικότερο φάρμακο», όπως μας λέχθηκε από αρμόδιες πηγές, «είναι οι αστικές αγωγές».

Σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες, το Δημοτικό Συμβούλιο του ΣΑΠΑ αναμένει μέχρι το τέλος της ερχόμενης εβδομάδας έκθεση από τον Γενικό Ελεγκτή για τα συμβόλαια της Β΄ Φάσης του Αποχετευτικού. Εάν διαπιστωθούν υπερπληρωμές συμβολαίων, τότε η έκθεση του Ελεγκτή αναμένεται να αποτελέσει τη ραχοκοκαλιά των αστικών αγωγών, στις οποίες θα πρέπει να προχωρήσει το Δημοτικό Συμβούλιο του ΣΑΠΑ εναντίον των εργολάβων. Θα πρέπει να σημειωθεί, από την άλλη, πως η εκδίκαση αστικών αγωγών μπορεί να διαρκέσει μέχρι και πέντε χρόνια στα Επαρχιακά Δικαστήρια...