Δεν λείπει από καμιάς νοικοκυράς το ντουλάπι, συνήθως δίπλα στο αλάτι
Τι ακριβώς είναι αυτοί οι μικροσκοπικοί κόκκοι, από πού προέρχονται, πώς αρωματίζουν το φαγητό μας, αλλά και τι ιδιότητες μπορούν να προσφέρουν στην υγεία μας;

«Θα σου βάλω πιπέρι στο στόμα». Από τις πιο γνωστές εκφράσεις που χρησιμοποιούμε στην καθημερινότητά μας, όταν κάποιος ξεστομίζει «άσεμνες» λέξεις. Όσο χρήσιμο εργαλείο μπορεί να αποτελέσει στο λεξιλόγιό μας, άλλο τόσο χρήσιμο μπορεί να είναι και στη μαγειρική. Νομίζω ότι σήμερα δεν λείπει από καμιάς νοικοκυράς το ντουλάπι, συνήθως δίπλα στο αλάτι.

Αλλά πόσοι από εμάς γνωρίζουμε τι ακριβώς είναι αυτοί οι μικροσκοπικοί κόκκοι, από πού προέρχονται, πώς αρωματίζουν το φαγητό μας, καθώς και τις ιδιότητες που μπορούν να προσφέρουν στην υγεία μας; Προερχόμενο από την Άπω Ανατολή, το πιπέρι ήταν το πρώτο μπαχαρικό που εισήχθη για κατανάλωση στην Ευρώπη. Το πιπερόδενδρο είναι ένα μικρό δένδρο, που χαρακτηρίζεται από τους μικρούς σφαιρικούς καρπούς του, οι οποίοι πέφτουν στο έδαφος με τη μορφή τσαμπιών.

Στο κέντρο του καρπού βρίσκεται ο σπόρος με την πολύ χαρακτηριστική μυρωδιά: το πιπέρι. Πολλοί από εμάς είναι αυτοί που ταυτίζουν το μαύρο πιπέρι με το πιπέρι. Στην πραγματικότητα, όμως, πρέπει να γνωρίζουμε πως πιπέρι αποτελεί μια γενική ονομασία, που συμπεριλαμβάνει μπαχαρικά που παρασκευάζονται από τους αρωματικούς καρπούς διαφόρων φυτών. Τα είδη του πιπεριού είναι: το κοινό πιπέρι (άσπρο-μαύρο), το τσίλι, το πιπέρι καγέν, το ταμπάσκο, το πιμέντο, το πιπέρι μελεγκέτα και το αφρικανικό πιπέρι. Το πιο κοινό βέβαια είναι το μαύρο πιπέρι, το οποίο κατέχει την πρώτη θέση ως μπαχαρικό στη διαδικασία του μαγειρέματος.

Πολλά οφέλη του
•Το μαύρο πιπέρι έχει πολύ σημαντικές αντιοξιδωτικές ιδιότητες, που οφείλονται στην πιπερίνη αλλά και σε ένα φυτοχημικό που περιέχει, την κουρκουμίνη.
•Σχετίζεται με μείωση του κινδύνου εμφάνισης του καρκίνου του παχέος εντέρου και του προστάτη.
•Ο συνδυασμός του μαύρου πιπεριού με το κρέας μπορεί να διευκολύνει την πέψη του λίπους και των πρωτεϊνών.
•Μπορεί να δράσει ως διουρητικό. Το σώμα ιδρώνει και απαλλάσσεται έτσι από βλαβερές τοξίνες.
•Συμβάλλει στην ανάκτηση της όρεξης, αφού διεγείρει τους γευστικούς κάλυκες. Ιδιαίτερα ωφέλιμο γι' αυτούς που πάσχουν από ήπια ανορεξία.
•Βοηθάει στη διάσπαση των λιποκυττάρων, που θα μας βοηθήσει στην απώλεια βάρους. Η ιδιότητα αυτή οφείλεται στο εξωτερικό στρώμα του πιπερόκοκκου.
•Μπορεί να προκαλέσει φτέρνισμα.
•Μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη του σχηματισμού εντερικών αερίων και να μειώσει τις στομαχικές διαταραχές.
•Βοηθάει να σταματήσει η αιμορραγία. Δοκιμάστε το την επόμενη φορά που θα κοπείτε στο χέρι σας. Παράλληλα, θα δράσει ως αντιβακτηριαδιακό.

Αυτό δεν σημαίνει βέβαια ότι πρέπει τώρα να υπερδεκαπλασιάσουμε την ποσότητα που καταναλώνουμε, προκειμένου να δούμε τον αριθμό της ζυγαριάς να μειώνεται. Αλίμονο! Παν μέτρον άριστον, που λέγαν και οι αρχαίοι Έλληνες και κάτι ξέρανε. Αρκεί μια μικρή ποσότητα για να αρωματίσει και να ενισχύσει τη γεύση του φαγητού μας.

Ευεργετικές ιδιότητες και του καγέν
Εκτός από το μαύρο, αξίζει να ανακαλύψουμε και τις ευεργετικές ιδιότητες του πιπεριού-καγέν. Ένας «διαβολάκος» που όχι μόνο αρωματίζει, αλλά δίνει πικάντικη και καυτερή γεύση στα φαγητά, σε σούπες και σε σάλτσες. Το πιο σημαντικό βέβαια για το καγέν είναι ότι εδώ και χρόνια χρησιμοποιείται ως βότανο. «Αν μπορούσε ο άνθρωπος να χρησιμοποιεί ένα βότανο αποκλειστικά, αυτό θα έπρεπε να είναι το καγέν», έτσι είχε τονίσει ο θεραπευτής βοτάνων dr Shulze.

Ας δούμε πρώτα τι ακριβώς είναι το πιπέρι καγέν και από πού προέρχεται. Το πιπέρι καγέν είναι η σκόνη αποξηραμένων πιπεριών τσίλι. Το πιπέρι καγέν προέρχεται από τον ώριμο καρπό του φυτού. Μοιάζει πολύ με το πιπέρι τσίλι, με τη μόνη διαφορά ότι το πιπέρι τσίλι έχει λιγότερο λεία υφή και πολλές φορές εμπεριέχει και άλλα μπαχαρικά, όπως κύμινο ή σκόρδο. Η προέλευσή του είναι η Κεντρική Αμερική (Μεξικό), ΗΠΑ, Ασία (Ινδία, Ιαπωνία), Ανατολική Αφρική. Επειδή προσδίδει όπως είπαμε καυτερή γεύση, η χρήση του πρέπει να περιορίζεται στα κουταλάκια του γλυκού, εκτός αν είστε λάτρεις της «φλογερής» γεύσης, οπότε επιτρέπεται περαιτέρω προσθήκη. Χρησιμοποιήστε το στα θαλασσινά, σε κρέατα, σε ζυμαρικά, σε όσπρια, σαλάτες και σε πιάτα με τυρί ή αβγό, ειδικά σε ομελέτες με τυρί. Ταιριάζει και για σπιτικά burgers, καυτά dips και μεξικάνικες σάλτσες, tacos, burritos και fajitas.

Οι θεραπευτικές του ιδιότητες δεν μετριούνται στα δάχτυλα ενός χεριού. Το σημαντικότερο είναι ότι βοηθάει την καρδιά και το κυκλοφοριακό, και μπορεί ακόμα και να αποτρέψει καρδιακή προσβολή. Περίεργο, αλλά πέρα για πέρα αληθινό. Επιπλέον, βοηθάει στη μείωση της χοληστερόλης στο αίμα. Όταν το προσθέσουμε στα τρόφιμα, μπορεί να μειώσει την όρεξη και να βοηθήσει στην απώλεια βάρους. Εκτός από την προσθήκη στη μαγειρική, η όσφρηση του καγέν μπορεί να θεραπεύσει τον πονοκέφαλο. Μυρίζουμε λοιπόν το καγέν όταν έχουμε πονοκέφαλο, και όταν έχουμε πονόλαιμο μπορούμε να το προσθέσουμε σε νερό και να κάνουμε γαργάρες. Δοκιμάστε το!

Τέλος, φημισμένο είναι και για τις πλούσιες αντιοξιδωτικές του ιδιότητες. Αποτρέπει δηλαδή τη δημιουργία ελεύθερων ριζών και μειώνει την εμφάνιση των καρδιαγγειακών νοσημάτων.
Ίσως, τελικά, να πρέπει να ενταχθεί περισσότερο στην καθημερινότητά μας και το καγέν. Ευτυχώς μπορούμε να το βρούμε και αυτό εύκολα και γρήγορα στο πιο κοντινό σούπερ-μάρκετ της γειτονιάς μας. Εντάξτε λοιπόν το πιπέρι από σήμερα περισσότερο στη διατροφή σας. Προσθέστε το στη μαγειρική, μυρίστε το, ανακαλύψτε και παίξτε με τις γεύσεις. Νοστιμεύει, αρωματίζει το φαγητό και μας αφοπλίζει με τις αντιοξιδωτικές του ιδιότητες.

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΙΟΥΔΑΣ
Διαιτολόγος-Διατροφολόγος