Μικρή συνεισφορά της ελληνικής ναυτιλίας στην οικονομία της χώρας, δείχνει νέα έρευνα

Μόλις κατά 1% συνεισφέρει στο ελληνικό ΑΕΠ η ναυτιλία, γεγονός που καταρρίπτει τους μύθους που ευνοούν την προνομιακή φορολογική μεταχείριση της συγκεκριμένης δραστηριότητας

ΤΟ ΚΟΣΤΟΣ των φορολογικών ελαφρύνσεων, που απολαμβάνουν οι εφοπλιστές, ανέρχεται σε εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ, αναφέρει το Reuters

Μύθος χαρακτηρίζεται από το ειδησεογραφικό πρακτορείο Reuters η συνεισφορά της εμπορικής ναυτιλίας στην ελληνική οικονομία, μετά από έρευνα που δημοσίευσε πρόσφατα με τίτλο «The Greek Shipping Myth» και στην οποία η πραγματική συνεισφορά της στο ΑΕΠ της Ελλάδας υπολογίζεται μόλις σε 1%, παρά τα επίσημα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, που κάνουν λόγο για ποσοστά από 4% έως 7,5%.

Πεδίο αντιπαράθεσης

Ο τομέας της ναυτιλίας στην Ελλάδα υπήρξε για καιρό μήλον της έριδος και πεδίο πολιτικής αντιπαράθεσης κομμάτων, υπουργών, επιχειρηματιών και οικονομολόγων, ενώ η δημόσια εικόνα που έχει επικρατήσει είναι ότι ο εφοπλισμός συμπεριλαμβάνεται μέσα στους πυλώνες της ελληνικής οικονομίας. Συγκεκριμένα, τα στοιχεία που δημοσιεύει το πρακτορείο δείχνουν ότι η Ελλάδα έχει την πρωτοκαθεδρία στους εμπορικούς στόλους, με τα πλοία υπό ελληνική σημαία να ξεπερνούν τα 4.100, με την αξία τους να υπολογίζεται 108,2 δισεκατομμύρια δολάρια, με την Ιαπωνία να ακολουθεί με περίπου 3.500 πλοία με αξία 89,3 δισεκατομμυρίων δολαρίων.

Όπως αναφέρεται στην έρευνα, παρά τα στατιστικά στοιχεία, οι Έλληνες εφοπλιστές κατάφεραν να πείσουν διαχρονικά του Έλληνες πολιτικούς ότι είναι αναγκαίο να χαίρουν ιδιαίτερων φορολογικών απαλλαγών. Ο πρώην Υπουργός Οικονομικών (1996-2001), Γιάννος Παπαντωνίου, αναφέρει ότι για τους Έλληνες η ναυτιλία είναι απολύτως απαραίτητος πόλος έλξης ξένου εισοδήματος, πράγμα που καταδεικνύει το θεμελιώδες ελληνικό πρόβλημα, που δεν είναι άλλο από την έλλειψη ξένων συναλλαγών.

Από την πλευρά του ο πρώην Υπουργός Οικονομικών Γκίκας Χαρδούβελης (2014-2015), αναφέρει ότι η σημαντικότητα του συγκεκριμένου τομέα τού δίνει «πολιτική ισχύ». Υπάρχουν άνθρωποι στην Ελλάδα, λέει ο κ. Χαρδούβελης, που πιστεύουν ότι οι εφοπλιστές πρέπει να πληρώνουν φόρους. «Οι άνθρωποι του Υπουργείου Οικονομικών ήταν πιο επιθετικοί απέναντι στο ενδεχόμενο, αλλά εγώ τείνω να είμαι πιο φιλελεύθερος, καθώς πιστεύω ότι αυτοί έχουν επιλογές», συμπληρώνει.

Η έρευνα ξεκινά με ένα περιστατικό, που αναφέρεται ότι χαρακτηρίζει τη νοοτροπία του Έλληνα εφοπλιστή, όπως διαμορφώθηκε με το πέρασμα των χρόνων. Όταν τον Ιούνιο του 2012 ο βουλευτής της Νέα Δημοκρατίας Κωστής Μουσουρούλης ανέλαβε το Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας, δέχτηκε την επίσκεψη ενός γηραιού εφοπλιστή. Θυμάται ακόμη τα λόγια του 92χρονου καραβοκύρη: «Μην ξεχνάς ότι ο καλύτερος υπουργός Ναυτιλίας είναι αυτός που δεν κάνει απολύτως τίποτα για την εμπορική ναυτιλία. Είναι αυτός που μας αφήνει ήσυχους».

Απειλούν ότι θα φύγουν

Οι Έλληνες εφοπλιστές, που διαχειρίζονται έναν από τους μεγαλύτερους στόλους παγκοσμίως, απειλούν ότι αν φορολογηθούν θα μετακομίσουν από τη χώρα, κάτι που θα έχει ανεπανόρθωτες συνέπειες για την ελληνική οικονομία - ήδη πολλά ναυτιλιακά γραφεία έχουν κάνει εγγραφή στην Κύπρο. Τα τελευταία χρόνια οι διεθνείς οργανισμοί, αλλά και πρόσφατα οι δανειστές πιέζουν για να αυξηθεί η φορολόγησή τους. Αυτοί όμως αντιστέκονται σθεναρά σε κάθε προσπάθεια να αφαιρεθούν τα προνόμια και οι φοροαπαλλαγές τους, που καμία κυβέρνηση δεν τόλμησε να τα αγγίξει.

Για την Ελλάδα, το κόστος των φορολογικών ελαφρύνσεων, που απολαμβάνουν οι εφοπλιστές, ανέρχεται σε εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ, αναφέρει το Reuters. Μπορεί τα ποσά αυτά να είναι μικρά σε σχέση με το συνολικό χρέος της χώρας, συνεχίζει, όμως όλοι οι πολίτες κλήθηκαν να σφίξουν το ζωνάρι, μετά την κρίση, ενώ την ίδια στιγμή οι εφοπλιστές έχουν κατοχυρωμένες από το Σύνταγμα τις φοροαπαλλαγές τους, που εξηγείται ιστορικά και ανάγεται στις αρχές της δεκαετίας του πενήντα, όταν οι κυβερνήσεις της εποχής προσπαθούσαν να ανακόψουν το κύμα φυγής των καραβιών προς σημαίες ευκαιρίας.

Στυλοβάτης η ναυτιλία;

Από την πλευρά τους, οι εφοπλιστές ισχυρίζονται ότι από την αρχή της κρίσης οκταπλασιάστηκαν τα έσοδα του κράτους. Αυτό οφείλεται σε πολλούς παράγοντες και γιατί προθυμοποιήθηκαν το 2013 να καταβάλουν 420 εκατομμύρια επιπλέον φόρους. «Η ναυτιλία είναι ο στυλοβάτης της ελληνικής οικονομίας και η ελληνική ναυτιλιακή κοινότητα το άστρο της παγκόσμιας ελληνικής επιτυχίας», υποστηρίζει η 'Ενωση Ελλήνων Εφοπλιστών, που δεν θέλησε να απαντήσει στην έρευνα του «Ρόιτερς», όπως και το Υπουργείο Οικονομικών.

Η Ελληνική Στατιστική Υπηρεσία (ΕΛΣΤΑΤ) με τη σειρά της υπολογίζει ότι η ναυτιλία εισφέρει περίπου 9 δισεκατομμύρια ευρώ στην ελληνική οικονομία, ή το 4% στο ΑΕΠ. Αν συμπεριληφθούν και οι συναφείς επιχειρήσεις, τότε το ποσοστό εκτοξεύεται στο 7,5% του ΑΕΠ ή περίπου 17 δισεκατομμύρια ετησίως. Οι συνολικά απασχολούμενοι σε όλες αυτές τις επιχειρήσεις υπολογίζονται περίπου σε 192.000 εργαζομένους, δηλαδή το 4% του συνόλου των εργαζομένων.

Ο τουρισμός συνεισφέρει περισσότερο

ΟΙ επίσημες μετρήσεις δεν αντικατοπτρίζουν την αλήθεια, σύμφωνα με το Reuters, και ο πρωτεύων ρόλος της ναυτιλίας στην ελληνική οικονομία είναι ένας μύθος. Και αναφέρει ως παράδειγμα την συνεισφορά του τουρισμού, που είναι μεγαλύτερη από αυτήν της εμπορικής ναυτιλίας.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Reuters, που βασίζονται στους ισολογισμούς των μεγαλύτερων ναυτιλιακών εταιρειών, αρκετά δισεκατομμύρια δολάρια, που περιλαμβάνονται στις επίσημες στατιστικές μετρήσεις, δεν εισέρχονται ποτέ στην ελληνική οικονομία. Αν η Ελλάδα υπολόγιζε μόνο τα ποσά που πληρώνονται σε ελληνικές εταιρείες και ιδιώτες, όπως κάνουν οι άλλες χώρες, η συμβολή της εμπορικής ναυτιλίας στο ΑΕΠ δεν θα ξεπερνούσε το 1%.

Ο ΣΥΡΙΖΑ και η κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα είχαν υποσχεθεί προεκλογικά ότι θα έβαζαν φρένο στο γενναιόδωρο φορολογικό καθεστώς των εφοπλιστών. Ο υπουργός Ναυτιλίας Θοδωρής Δρίτσας παραδέχεται ότι ο τρόπος που η Ελλάδα αποτιμά την εφοπλιστική βιομηχανία δεν είναι ο πιο αποτελεσματικός και δηλώνει ότι η Κυβέρνηση μελετά το θέμα της φορολόγησης και αναμένεται να προχωρήσει σε αλλαγές το 2016. Παρόλα αυτά φαίνεται απρόθυμη να συγκρουστεί με το εφοπλιστικό λόμπι. «Αυτό που είναι πολύ σημαντικό είναι να διατηρηθεί η ανταγωνιστικότητα της ελληνικής ναυτιλίας», τονίζει ο Υπουργός.