ΠΑΝΩ ΑΠΟ 500 ΔΙΕΥΚΡΙΝΙΣΕΙΣ ΖΗΤΟΥΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΘΑΝΑΣΙΟ ΟΡΦΑΝΙΔΗ
Οι απαντήσεις του πρώην διοικητή θα αρχίσουν να ακούγονται μεθαύριο Τρίτη
Όπως πληροφορούμαστε από μέλη της Επιτροπής Θεσμών, θα ζητηθεί όπως κληθεί να καταθέσει τις δικές του θέσεις και ο τέως διοικητής της Κεντρικής Πανίκος Δημητριάδης, του οποίου το όνομα ακούστηκε πάρα πολλές φορές, τόσο στις ερωτήσεις των βουλευτών όσο και σε απαντήσεις του Α. Ορφανίδη
Εξήντα δακτυλογραφημένες σελίδες καλύπτουν οι ερωτήσεις που υποβλήθηκαν από τα κόμματα και τον Πρόεδρο της Επιτροπής Θεσμών της Βουλής στον πρώην διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας Αθανάσιο Ορφανίδη. Σύμφωνα με την πρακτική που συμφωνήθηκε στη συνεδρία της Επιτροπής την περασμένη Τρίτη, οι βουλευτές θα υπέβαλλαν πρώτα τις ερωτήσεις τους και στη συνέχεια θα απαντούσε ο κ. Ορφανίδης. Η πρακτική αυτή τηρήθηκε και οι ερωτήσεις υποβάλλονταν για περισσότερη από μιάμιση ώρα.
Στον χρόνο που απέμεινε μέχρι την ολοκλήρωση της συνεδρίας, ο πρώην διοικητής προέβη σε μια δική του τοποθέτηση, απαντώντας εν μέρει και ορισμένες από τις ερωτήσεις. Η συνεδρία διεκόπη λόγω άλλων υποχρεώσεων βουλευτών μελών της Επιτροπής και θα συνεχισθεί μεθαύριο Τρίτη, με τον Αθανάσιο Ορφανίδη να έχει τον χρόνο να απαντήσει. Συμφωνήθηκε επίσης ότι θα γίνουν όσες συνεδρίες χρειαστεί μέχρι να ολοκληρωθεί όλος ο κύκλος και νέων ερωτήσεων και των απαντήσεων.
Αν υπολογίσει κανείς ότι σε κάθε σελίδα μπορούν να καταγραφούν δέκα με δώδεκα ερωτήσεις, το συμπέρασμα είναι πως αυτές ξεπερνούν τις 500. Με βάση αυτό τον υπολογισμό, τότε είναι αυτονόητο ότι ούτε και αύριο θα ολοκληρωθεί η συνεδρία. Θα χρειασθούν σίγουρα περισσότερες από δύο για να θεωρηθεί ότι η συζήτηση έληξε.
Πάντως, όπως πληροφορούμαστε από μέλη της Επιτροπής Θεσμών, θα ζητηθεί όπως κληθεί να καταθέσει τις δικές του θέσεις και ο τέως διοικητής της Κεντρικής Πανίκος Δημητριάδης, του οποίου το όνομα ακούστηκε πάρα πολλές φορές, τόσο στις ερωτήσεις των βουλευτών όσο και σε απαντήσεις του Α. Ορφανίδη.
Σκέψεις γίνονται να κληθεί και ο διατελέσας επί διάστημα μηνών υποδιοικητής της Κεντρικής -επί θητείας Δημητριάδη- Σπύρος Σταυρινάκης. Φυσικά οι βουλευτές με τους οποίους μιλήσαμε διατυπώνουν αμφιβολίες αν οι δύο άνδρες θα θελήσουν να αποδεχθούν την πρόσκληση της Βουλής.
Οι ερωτήσεις
Λόγοι χώρου δεν επιτρέπουν τη δημοσίευση όλων των ερωτήσεων που υποβλήθηκαν στον πρώην Διοκητή. Σταχυολογούμε ορισμένες, ενδεικτικές όσων αναμένεται να ακουστούν τις προσεχείς ημέρες στην Επιτροπή Θεσμών. Αρχίζουμε με τη σειρά που υποβλήθηκαν και καταγράφουμε ορισμένες από τις ερωτήσεις που υπέβαλε πρώτος ο Πρόεδρος της Επιτροπής Θεσμών Ζαχαρίας Ζαχαρίου:
-Θα μπορούσε να αποφευχθεί η ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας στον μηχανισμό στήριξης;
-Είπατε ότι προειδοποιήσατε τον τέως Πρόεδρο της Δημοκρατίας Δημήτρη Χριστόφια για την επιδείνωση της οικονομίας και τον κίνδυνο για το τραπεζικό σύστημα. Είχατε μάλιστα αποστείλει και επιστολές στον Δ. Χριστόφια. Θέλουμε να τις καταθέσετε στην Επιτροπή.
-Μιλήσατε για διαφορές μεταξύ της έκθεσης της Pimco και της Black Rock, διαφορές που διόγκωσαν τις ανάγκες των τραπεζών, με αποτέλεσμα να καταλήξουμε στο κούρεμα. Θέλουμε να μας εξηγήσετε το θέμα αυτό.
-Ο ELA άρχισε να δίνεται στη Λαϊκή όταν ήσαστε εσείς διοικητής της Κεντρικής. Θεωρείτε ότι η τράπεζα αυτή ήταν φερέγγυα όταν άρχισε να παίρνει έκτακτη ρευστότητα;
-Θέλουμε την άποψή σας για τον υπέρμετρο δανεισμό της κυβέρνησης κατά την υπό συζήτηση περίοδο.
-Όταν έγινε το κούρεμα των ελληνικών κρατικών ομολόγων είχατε επαφή με τον Δ. Χριστόφια;
-Πώς σχολιάζετε την υπέρμετρη επέκταση των κυπριακών τραπεζών στο εξωτερικό και ποια η θέση της Κεντρικής διαχρονικά σε σχέση με αυτό το θέμα;
-Είχατε την ευχέρεια να παρέμβετε και να συμβουλεύσετε τις τράπεζες για την αγορά ελληνικών ομολόγων από τη δευτερογενή αγορά;
-Γιατί δώσατε άδεια για την αγορά της ρωσικής Uniastrum από μέρους της Τράπεζας Κύπρου;
-Σχολιάστε ενδεχόμενη εξυπηρέτηση συμφερόντων του Ανδρέα Βγενόπουλου με τη συγχώνευση των εταιρειών MIG, Λαϊκή και Εγνατία, που τον καθιστούσε βασικό μέτοχο της Λαϊκής. Ποια ήταν η κεφαλαιουχική κατάσταση των τριών εταιρειών στον δεδομένο χρόνο;
-Πώς σχολιάζετε το έγγραφο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, που δημοσιεύθηκε στις 7 Αυγούστου 2016 (Σ.Σ. στην εφημερίδα μας), σύμφωνα με το οποίο το κούρεμα ήταν προαποφασισμένο;
-Θεωρείτε ότι κατά τη διάρκεια της θητείας σας ασκήσατε αποτελεσματικά τον εποπτικό σας ρόλο;
Οι ερωτήσεις του ΑΚΕΛ
Από πλευράς ΑΚΕΛ υποβλήθηκαν, μεταξύ άλλων, οι ακόλουθες ερωτήσεις:
-Γιατι ενώ είχε αρχίσει η διεθνής οικονομική κρίση με την κατάρρευση της Lehman Brothers, προχωρήσατε και εγκρίνατε την αγορά της Uniastrum, φορτώνοντας την κυπριακή οικονομία με ζημιά γύρω στα 700 εκατομμύρια ευρώ;
-Γιατί επιτρέψατε τη μετατροπή της Marfin Egnatia σε θυγατρική της Λαϊκής, στην Ελλάδα, σε υποκατάστημα της Κύπρου, μεταφέροντας το συστημικό ρίσκο στην Κύπρο με ζημιές 4 δισεκατομμυρίων;
-Σε μια περίοδο που η Κεντρική Τράπεζα γνώριζε τα ευρύτερα προβλήματα από την οικονομική κρίση, καθώς και τις συνεχείς υποβαθμίσεις της ελληνικής οικονομίας αλλά και των τραπεζών της, επιτρέψατε αφενός την αλόγιστη επιθετική πολιτική επέκταση των κυπριακών τραπεζών στο εξωτερικό αλλά και ανεχθήκατε χωρίς ενστάσεις την αγορά ομολόγων του ελληνικού δημοσίου από τη δευτερογενή αγορά. Μόνο το δεύτερο κόστισε στην κυπριακή οικονομία 5 δισεκατομμύρια. Γιατί δεν επεμβήκατε με βάση τις θεσμικές σας αρμοδιότητες σ’ αυτή την έκδηλα τζογαδόρικη συγκέντρωση ρίσκου;
-Είχατε προβεί σε αξιολόγηση φερεγγυότητας της Λαϊκής πριν αρχίσετε να δίνετε ELA;
-Ισχύει, κ. Ορφανίδη, ότι αφαιρέσατε τον σκληρό δίσκο από τον υπολογιστή σας; Γιατί το πράξατε; Πείτε μας και για τη διαγραφή χιλιάδων emails.
-Γνωρίζατε τους ανεξέλεγκτους δανεισμούς Βγενόπουλου προς εφοπλιστές στα Migoδάνεια κ.λπ. Τι κάνατε για αυτά ως εποπτική Αρχή;
-Γνωρίζατε ότι ο Βγενόπουλος έστελνε παράνομα ρευστότητα στη Μαρφίν Εγνατία μέσω παρένθετων τραπεζών. Ποιους ελέγχους κάνατε γι’ αυτό;
-Είναι αλήθεια ότι δηλώσατε πως οι κυπριακές τράπεζες δεν επηρεάστηκαν από το κούρεμα των ελληνικών ομολόγων;
Οι ερωτήσεις του ΔΗΚΟ
Από τον Πρόεδρο του ΔΗΚΟ Νικόλα Παπαδόπουλο υποβλήθηκαν οι εξής, μεταξύ άλλων, ερωτήσεις:
-Γιατί χρειάστηκαν οι κυπριακές τράπεζες στήριξη;
-Μπορείτε να μας εξηγήσετε ποια είναι η διαδικασία για την παροχή έκτακτης ρευστότητας σε τράπεζες; Ποιος ανέλαβε την ευθύνη να ζητήσει περισσότερη ρευστότητα η Λαϊκή; Και για ποιο λόγο, κατά την άποψή σας, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα επέτρεψε να δοθεί έκτακτη ρευστότητα στη Λαϊκή;
-Η Τράπεζα Πειραιώς, στην οποία στείλαμε τα λεφτά μας, τα λεφτά των κύριων καταθετών, είχε περισσότερα ή λιγότερα ομόλογα από όλες τις κυπριακές τράπεζες; Γιατί χαρακτηρίστηκαν καζίνα οι κυπριακές τράπεζες και όχι η Πειραιώς;
-Ήταν καλοσχεδιασμένη η πώληση των κυπριακών τραπεζών στην Ελλάδα ή ήταν κάτι που έγινε στο πόδι; Εγώ λέω, ήταν κλοπή, που σχεδιάσθηκε μήνες προηγουμένως…
-Οι υπολογισμοί που έκαμε η PIMCO για τη μείωση της αξίας των ακινήτων ήταν σωστοί;
Οι ερωτήσεις ΔΗΣΥ
Ο βουλευτής του ΔΗΣΥ Κ. Μαυρίδης ρώτησε τον κ. Ορφανίδη τα ακόλουθα:
-Ο ELA έχει αποπληρωθεί σε μεγάλο βαθμό και θα αποπληρωθεί εντελώς μέχρι το 2017 από τα δάνεια που εισπράττει η Τράπεζα Κύπρου. Το πρόβλημα με τον ELA είναι ότι το κούρεμα θα ήταν πολύ μικρότερο αν δεν υπήρχαν πολλά δισεκατομμύρια εκτός Κύπρου.
Ο βουλευτής Ζαχαρίας Κουλίας και το κόκκινο χαλί
Μια από τις κυριότερες ερωτήσεις, την οποία υπέβαλε ο βουλευτής Ζαχαρίας Κουλίας, ήταν αν ζητήθηκε από οποιονδήποτε στην κυβέρνηση Χριστόφια η γνώμη του για τη συμμετοχή της Κύπρου στο κούρεμα των ελληνικών ομολόγων.
Ρώτησε επίσης ο κ. Κουλίας αν γνωρίζει ο κ. Ορφανίδης οποιοδήποτε αρχηγό κράτους που να στρώνει κόκκινο χαλί για να μπει στο προεδρικό μέγαρο ένας τραπεζίτης.
Ερωτήσεις υπέβαλαν και η ΕΔΕΚ, η Συμμαχία Πολιτών και το ΕΛΑΜ. Ο Γιώργος Περδίκης των Οικολόγων δεν πρόλαβε, μια και έπρεπε να παρίσταται ταυτόχρονα και σε άλλη κοινοβουλευτική επιτροπή. Η Άννα Θεολόγου της Συμμαχίας υπέβαλε τεχνικές ερωτήσεις.
Τι πρόλαβε να πει ο διοικητής
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι μιλώντας στην Επιτροπή σε μια κατ' αρχήν τοποθέτηση, στον χρόνο που είχε απομείνει ο Αθανάσιος Ορφανίδης μίλησε, μεταξύ άλλων, για φούσκωμα των κεφαλαιακών αναγκών των κυπριακών τραπεζών στα €10 δισ. από το 2012, κάτι που οδήγησε τελικά στο κούρεμα των καταθέσεων τον Μάρτιο του 2013, ενώ για τον ELA στη Λαϊκή σημείωσε ότι όταν ο ίδιος έφυγε από την Κεντρική ο ELA ήταν στα €3,8 δισ. και η τράπεζα ήταν φερέγγυα.
Είπε ακόμα ότι αν και -σύμφωνα με την έκθεση της PIMCO- στο τέλος του 2012 η Λαϊκή δεν ήταν φερέγγυα, την ίδια ώρα λάμβανε ELA.
«Υπάρχει ένα φοβερό θέμα με την παράνομη παροχή ELA», είπε.
Ο πρώην διοικητής:
-Μίλησε για επιστολή του πρώην Υπ. Οικονομικών Κίκη Καζαμία, σύμφωνα με την οποία τα δημόσια οικονομικά δεν ήταν βιώσιμα και έπρεπε να ληφθούν επειγόντως μέτρα.
-Επέρριψε ευθύνες στην κυβέρνηση Δημήτρη Χριστόφια για την αποδοχή σε επίπεδο Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της απόφασης για το κούρεμα του ελληνικού χρέους, αλλά και για την απόφαση αύξησης του δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας των τραπεζών στο 9%.
-Είπε πως το ρωσικό δάνειο επέτρεψε στην κυβέρνηση Χριστόφια να αφήσει την οικονομία να χειροτερέψει. Σημείωσε ότι ο πρώην ΥΠΟΙΚ Κίκης Καζαμίας ζήτησε την άποψή του για το δάνειο και ο ίδιος του είπε ότι θα ήταν καλό να το λάβει η Κυβέρνηση, να μην μπει σε πρόγραμμα, αλλά ταυτόχρονα να πάρει όλα τα απαραίτητα μέτρα που θα λάμβανε αν ήταν σε πρόγραμμα.
-Υποστήριξε ότι η Κεντρική Τράπεζα απέκρυψε πληροφόρηση από την Κυβέρνηση Αναστασιάδη και ενήργησε με «ύποπτο και ζημιογόνο» τρόπο για τον τόπο. Το κούρεμα, είπε, «θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί ακόμα και τις πρώτες ημέρες Μαρτίου 2013, αν η κυβέρνηση Χριστόφια ενημέρωνε την κυβέρνηση Αναστασιάδη για την κατάσταση».
-Αναφέρθηκε σε καθοδήγηση της Pimco να καταλήξει στα υπερβολικά, κατά τον ίδιο, απαισιόδοξα σενάρια στα οποία βασίστηκε και η απόφαση για το κούρεμα. Τόνισε επίσης ότι υπάρχουν ευθύνες για τη μελέτη της Pimco και είπε πως πρέπει να γίνει ενδελεχής έρευνα και να αποδοθούν ευθύνες.
Ο πρώην Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας μίλησε για παραπληροφόρηση και προπαγάνδα από πλευράς της κυβέρνησης Δημήτρη Χριστόφια. «Έχει πέσει πολλή προπαγάνδα, ας βγει επιτέλους προς τα έξω η αλήθεια», είπε σε κάποιο σημείο.
«Δεν θα τη βγάλεις καθαρή»
Να σημειωθεί ότι η συνεδρία της περασμένης Τρίτης είχε διεξαχθεί υπό το βάρος αψιμαχιών, έντονων χαρακτηρισμών και προειδοποιήσεων για συνέπειες, ενώ δεν έλειψε αναφορά ακόμα και στην ΕΟΚΑ Β.
Οι προειδοποιήσεις απευθύνθηκαν προς τον κ. Ορφανίδη από τον βουλευτή του ΑΚΕΛ Άριστο Δαμιανού, ο οποίος είπε στον πρώην διοικητή ότι «δεν θα τη βγάλει καθαρή» αν δεν απαντήσει σε όλες τις ερωτήσεις κι επικαλέσθηκε τις πρόνοιες της νομοθεσίας για την υποχρέωση όλων να απαντούν στις ερωτήσεις βουλευτών. Ο Α. Ορφανίδης απάντησε ότι παραποιούνται τα λεγόμενά του, ενώ ένταση προκλήθηκε μεταξύ των δύο ανδρών όταν ο πρώην διοικητής είπε πως η «Χαραυγή» την ημέρα που η κυβέρνηση Χριστόφια αποφάσισε να προσφύγει στην ΕΕ για μνημόνιο, έγραψε πρωτοσέλιδο θέμα για το πραξικόπημα και την ΕΟΚΑ Β.
Η κομματική κάρτα
Ο κ. Δαμιανού απάντησε ότι είναι κατάντημα για τον Α. Ορφανίδη να ενοχλείται από αναφορές στην ΕΟΚΑ Β. Στη συνέχεια, κι επειδή ο Α. Ορφανίδης επαναλάμβανε συνεχώς ότι η κυβέρνηση ΑΚΕΛ ευθύνεται για την οικονομική καταστροφή, ο κ. Δαμιανού είπε το εξής:
-Αν πείτε άλλες 25 φορές τη λέξη ΑΚΕΛ θα πάρετε δωρεάν ταυτότητα.
-ΑΚΕΛ, ΑΚΕΛ, ΑΚΕΛ, ΑΚΕΛ, ΑΚΕΛ…. Είναι αρκετές τόσες φορές;, ήταν η απάντηση Ορφανίδη.