Ενώ ακόμα δεν έχει ξεκαθαρίσει το θέμα εκποιήσεων
Τρομακτικά στοιχεία για το πρόβλημα των δανείων, εξυπηρετουμένων και μη, έδωσε χθες η Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας Χρυστάλλα Γιωρκάτζη

Την ώρα που το θρίλερ γύρω από το θέμα των εκποιήσεων συνεχίζεται και το πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής της χώρας «παγώνει» για έξι, περίπου, μήνες, η Κεντρική Τράπεζα άνοιξε χθες τα χαρτιά της και έδωσε αποκαλυπτικά στοιχεία με τα οποία αναδεικνύεται το μέγεθος του προβλήματος που υπάρχει στους ισολογισμούς των κυπριακών τραπεζών. Μιλώντας ενώπιον της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Θεσμών η Διοικητής της ΚΤ, Χρυστάλλα Γιωρκάτζη, ανέφερε πως σύμφωνα με στοιχεία που τηρεί η Τράπεζα το εν τέταρτο του συνολικού δανειακού χαρτοφυλακίου δεν καλύπτεται επαρκώς από εμπράγματη εξασφάλιση. Ειδικότερα, από το σύνολο των χορηγήσεων στις 30 Σεπτεμβρίου 2014, ύψους 59.73 δισεκατομμυρίων ευρώ, ποσοστό 24,7% ήτοι 14,76 δις ευρώ αποτελεί άνοιγμα εξασφαλίσεων, δηλαδή δεν καλύπτεται επαρκώς από τις υφιστάμενες εμπράγματες εξασφαλίσεις.

Το μεγαλύτερο μέρος του ανοίγματος, σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, αφορά τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια και το υπόλοιπο αφορά δάνεια που εξυπηρετούνται. Αναλυτικότερα, το άνοιγμα των εξασφαλίσεων σε ΜΕΔ φθάνει τα 9,8 δις ευρώ, μεγάλο μέρος των οποίων αφορά μεγάλες επιχειρήσεις (4,7 δις ευρώ). Άλλα τέσσερα δις ευρώ του ανοίγματος αφορούν χορηγήσεις που δόθηκαν σε φυσικά πρόσωπα, κυρίως για καταναλωτικά δάνεια και σε μικρότερο βαθμό (890 εκατομμύρια ευρώ) για ιδιοκατοίκηση, ενώ περίπου 1,1 δις ευρώ αφορά άνοιγμα που προέκυψε σε δάνεια προς μικρομεσαίες επιχειρήσεις του λιανικού τομέα. Στα εξυπηρετούμενα δάνεια το άνοιγμα αγγίζει τα πέντε δις, όπου και πάλι ξεχωρίζει το άνοιγμα των μεγάλων επιχειρήσεων (2,3 δις ευρώ), ενώ στην ιδιοκατοίκηση το άνοιγμα είναι μισό δις, στα καταναλωτικά δάνεια 928 εκ. ευρώ και στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις 430 εκ. ευρώ.

Έντονη ανησυχία από βουλευτές
Από την ανακοίνωση των πιο πάνω στοιχείων προκλήθηκε αναστάτωση εντός της Επιτροπής, με τους βουλευτές να εκφράζουν έντονες ανησυχίες και τη Διοικητή να τους καθησυχάζει, λέγοντάς τους πως οι τράπεζες έχουν κάνει αρκετές προβλέψεις για να καλύψουν το άνοιγμα των χορηγήσεων σε σχέση με τα ΜΕΔ. «Νιώθουμε μικρή ανακούφιση ότι οι προβλέψεις που έγιναν από τις τράπεζες καλύπτουν το ποσό που δεν υπάρχουν εξασφαλίσεις», υποστήριξε. Με βάση τα στοιχεία που παρέθεσε, έγιναν προβλέψεις 10,8 δις ευρώ από τις τράπεζες σε σχέση με μη εξυπηρετούμενα δάνεια 29,2 δις ευρώ που υπάρχουν στο σύστημα.

Σημειώνεται, πάντως, πως η κάλυψη των ΜΕΔ με προβλέψεις ανέρχεται στο 37% και συγκρίνεται αρνητικά με το 50% που, σύμφωνα με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, ισχύει για τραπεζικά συστήματα άλλων χωρών. Παρά τις καθησυχαστικές δηλώσεις της Χρυστάλλας Γιωρκάτζη, ωστόσο, οι Βουλευτές διερωτήθηκαν κατά πόσο η αξία των εξασφαλίσεων αντανακλά τις σημερινές αξίες και κατά πόσο οι τράπεζες διενεργούν επανεκτιμήσεις ακινήτων. Διερωτήθηκαν επίσης αν το άνοιγμα αυτό θα κληθούν να το καλύψουν οι εγγυητές.

Δεν αποδέχονται απαλλαγή εγγυητών
Εξάλλου, τόσο η Διοικητής της ΚΤ όσο και ο Υπουργός Οικονομικών Χάρης Γεωργιάδης κατά τις τοποθετήσεις και παρεμβάσεις τους ανέφεραν πως δεν θα δεχθούν απαλλαγή των εγγυητών. Ο κ. Γεωργιάδης σημείωσε πως δίνεται η εικόνα ότι επειδή υπάρχουν εξασφαλίσεις μπορεί να γίνουν διαγραφές δανείων και προσωπικών εξασφαλίσεων, τονίζοντας πως εάν θα γίνει αυτό θα οδηγηθούν με μαθητική ακρίβεια στον φορολογούμενο, στους μετόχους και τους καταθέτες. «Εάν δεν εξοφληθούν», είπε, «δάνεια και εγγυήσεις, θα έχουμε το ίδιο αποτέλεσμα στους φορολογούμενους, καταθέτες και μετόχους». Από την πλευρά της η Διοικητής της ΚΤ σημείωσε πως οι εγγυήσεις είναι πρόσθετες εξασφαλίσεις και συμβάλλουν στην υγεία των τραπεζών.

Πού δόθηκαν χαριστικά δάνεια
Σε μια άλλη εξέλιξη, ο Πρόεδρος της Συμμαχίας Πολιτών Γιώργος Λιλλήκας κατήγγειλε πως επειδή οι τράπεζες έδιναν δάνεια χωρίς εξασφαλίσεις, θα μετατραπεί ο εγγυητής σε πρωτοφειλέτη, για να καλυφθεί αυτή η ζημιά των τραπεζών και κάλεσε τη Διοικητή της ΚΤ «αντί να υπεραμύνεται των παράλογων τραπεζικών πρακτικών», να καταθέσει τα ονόματα όλων όσοι που έπαιρναν αυτά τα χαριστικά δάνεια χωρίς υποθήκες, αλλά και να γίνει έρευνα για όλους τους τραπεζίτες οι οποίοι έδιναν τα εν λόγω δάνεια. Παράλληλα, κάλεσε την κ. Γιωρκάτζη «να κάνει πράξει επιτέλους τις διακηρύξεις της για τις αναδιαρθρώσεις των δανείων».