Η Τρόικα δεν σηκώνει λέξη, ούτε και για τις διευκολύνσεις σε Δήμους, Οργανισμούς Δημοσίου Δικαίου και άλλους…

«Σταματήστε να παραχωρείτε απλόχερα κυβερνητικές εγγυήσεις», διαμηνύουν οι δανειστές

* Κυβερνητικές εγγυήσεις στήριζαν προβληματικούς οργανισμούς.
* Φορτωμένοι στα χρέη οργανισμοί που τους εγγυήθηκε το κράτος.
* Ποιος θα πληρώσει τα €3 δις των εγγυήσεων του κράτους;
* Το ομόλογο της Λαϊκής εκτόξευσε το ύψος τους.
* Οι Δήμοι και τα Συμβούλια Αποχετεύσεως… πτώχευσαν το σύστημα.

Μια ξεχασμένη ωρολογιακή βόμβα, από αυτές που εντοπίζονται πια πολύ συχνά, απειλεί να εκραγεί, και το Υπουργείο Οικονομικών, που δεν προλαβαίνει να σβήνει φωτιές, τρέχει και πάλι, για να διαχειριστεί… ξεχασμένα πυρομαχικά που ξέρει πολύ καλά πως μια μέρα θα σκάσουν.

Οι κυβερνητικές εγγυήσεις, που παραχωρούνται απλόχερα για χρόνια προς τους Δήμους και τα Κοινοτικά Συμβούλια, Συμβούλια Αποχετεύσεων, δημόσιους και άλλους οργανισμούς και εταιρείες, εντοπίστηκαν από τους δανειστές, οι οποίοι και έστειλαν και εδώ σαφές μήνυμα: «Τέρμα στις κυβερνητικές εγγυήσεις, εάν δεν υπάρχει προηγουμένως ολοκληρωμένη μελέτη διαχείρισης κινδύνων για την κάθε περίπτωση». Ταυτόχρονα, με το μήνυμα αυτό, ζήτησαν να μειωθούν στο ελάχιστον οι εγγυήσεις που θα παραχωρούνται, σε πολύ έκτακτες περιπτώσεις, και που για το 2014 φθάνουν περίπου σε €150 εκατ. Πάντως, οι κυβερνητικές εγγυήσεις αποτελούν μια μεγάλη αιμορραγία για το κράτος και τα δημόσια ταμεία από τη στιγμή που παραχωρήθηκαν σε οργανισμούς που πνέουν τα λοίσθια και δεν είναι σε θέση να αποπληρώνουν τα χρέη τους.

Υπογραφή και μετά δάνειο

Το κράτος υποχρεωνόταν να βάλει την υπογραφή του σε οργανισμούς που τώρα δεν έχουν μία, για να μπορούν να λαμβάνουν δάνεια. Το κράτος ουσιαστικά παρείχε αυτές τις διευκολύνσεις για να μπορούν οι οργανισμοί να λαμβάνουν χωρίς δυσκολία δάνεια και να λειτουργούν αυτόνομα και απρόσκοπτα, καθώς αυτοί που θα τους χρηματοδοτούσαν δεν θα αμφισβητούσαν την κυβερνητική εγγύηση. Δυστυχώς, όμως, έχει ο καιρός γυρίσματα.

Κράτος και οργανισμοί βρίσκονται σε δύσκολες εποχές και, υπό τις σημερινές συνθήκες, οι περισσότεροι οργανισμοί δεν μπορούν να αποπληρώνουν τα δάνειά τους και το κράτος που τους έχει εγγυηθεί να βρίσκεται για άλλη μια φορά σε πολύ δύσκολη θέση. Ποιος θα πληρώσει και πάλι τα σπασμένα της Λαϊκής Τράπεζας, των Κυπριακών Αερογραμμών ή ακόμη τις εγγυήσεις που παραχωρήθηκαν στον Κεντρικό Φορέα Ισότιμης Κατανομής Βαρών για στήριξη των προσφύγων ή εκείνων που έχουν περιουσίες στα κατεχόμενα, έναν οργανισμό στον οποίο πλέον κανένας δεν καταβάλλει τη δόση για τα δάνεια που του παραχωρήθηκαν; Στην ουσία ο Κύπριος φορολογούμενος πολίτης.

Τι γίνεται όταν το υπόλοιπο των εκκρεμών κρατικών εγγυήσεων, που δεν συγχρηματοδοτούνται από άλλους φορείς, φθάνει τα €3,1 δις το τέλος του 2013 σε σύγκριση με €3 δις την αντίστοιχη περσινή περίοδο, σημειώνοντας αύξηση 2%. Όπως καταγράφεται στη δημοσιονομική έκθεση για το 2013, οι εκκρεμείς εγγυήσεις ανέρχονταν σε €3.122.198.343 κατά το 2013. Το συνολικό ύψος των εγγυήσεων, λαμβάνοντας υπόψη και το μέρος των δανείων για συγχρηματοδοτούμενα έργα που δεν αποπληρώνεται με κυβερνητική συνεισφορά, ανέρχεται σε €3.154.730.233 σε σύγκριση με €3.105.631.795.

Πολλές οι αμαρτίες…

Ποιος θα πληρώσει τη νύφη των εκκρεμών εγγυήσεων για αποπληρωμή των χρεών των Δήμων (€213 εκατ.), των Συμβουλίων Αποχετεύσεως (€685,1 εκατ.) ή το υπόλοιπο των δανείων που παραχωρήθηκαν σε οργανισμούς Δημοσίου Δικαίου (υπόλοιπο €821,2) με εγγυήσεις της Κυβέρνησης; Τα ποσά δεν είναι μικρά, εάν λάβει κανείς υπόψη ότι πρόκειται για οργανισμούς, που στην ουσία προσφέρουν υπηρεσίες και στηρίζονται και από το κράτος, ως κύριος μέτοχός τους.

Τα υπόλοιπα των οφειλών για δάνεια που παραχωρήθηκαν σε συγκεκριμένους οργανισμούς με κυβερνητικές εγγυήσεις ανέρχονταν τέλος του 2013: ΑΗΚ €542,1 (για σύστημα μεταφοράς και διανομής, για το Βασιλικό, για τις Μονάδες Εσωτερικής Καύσης της Δεκέλειας, για το Σύστημα Μεταφοράς και Διανομής), Κεντρικός Φορέας Ισότιμης Κατανομής Βαρών (€223,9 από τα οποία €182,9 είναι οφειλές προς τη Συνεργατική Κεντρική Τράπεζα και άλλα €41 εκατ. προς τον Οργανισμό Χρηματοδοτήσεων Στέγης), ΚΟΑ €20,3 (για αναχρηματοδότηση δανείων), Κεντρικό Σφαγείο €21,4 και ΡΙΚ €9,4 (για ενοποίηση υφιστάμενων δανείων).

Η τρύπα της Λαϊκής

Σε άλλες εταιρείες με συμμετοχή του κράτους παραχωρήθηκαν εγγυήσεις και εκκρεμούν οφειλές ως υπόλοιπο δανείων: €1 δις στη Λαϊκή Τράπεζα για σκοπούς έκδοσης ομολόγων. Το 2013 οι εγγυήσεις αυτές μεταφέρθηκαν στην Τράπεζα Κύπρου και τον Ιανουάριο του 2014 το Υπουργικό Συμβούλιο αποφάσισε και η Βουλή ενέκρινε €2,9 δις προς την Τράπεζα Κύπρου.

Ακόμη, το κράτος εγγυήθηκε εταιρείες στις οποίες συμμετέχει, όπως είναι οι Κυπριακές Αερογραμμές, που παρουσιάζουν υπόλοιπο χρεών €28,4 εκατ., ενώ εκκρεμεί οφειλή €21,9 εκατ. για εγγυήσεις σε διάφορες εταιρείες όπως είναι η ΕΤΚΟ, η ΛΟΕΛ.

Πέραν των εγγυήσεων αυτών παραχωρούνται και δάνεια για συγχρηματοδοτούμενα έργα που αφορούν έργα υποδομής οργανισμών του Δημόσιου Τομέα και συγχρηματοδοτούνται από το κράτος και τους ίδιους τους οργανισμούς. Το σύνολο της οφειλής ανέρχεται σε €289,5 εκατ. το 2013 σε σύγκριση με €320,9 το 2012, από το οποίο δάνεια €257 εκατ. είναι εγγυημένα από το κράτος (2012: €285,5).

Πληρώνουμε και την κρίση των άλλων

ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ παρέχει επίσης εγγυήσεις προς διεθνείς οργανισμούς, όπως το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, που εκδίδει ομόλογα για χρηματοδότηση των εργασιών του. Το ύψος των εκκρεμών εγγυήσεων στις 31 Δεκεμβρίου 2013 (συνολικό προγραμματισμένο ποσό σε κεφάλαιο και τόκους) ανήλθε στα €321, 9 εκατ.

Να σημειώσουμε ότι οι κρατικές εγγυήσεις παρουσιάζουν αύξηση λόγω του ομολόγου της Λαϊκής Τράπεζας. Αυξημένο είναι και το ποσό των εγγυήσεων για κεφάλαιο και τόκους για τις εκδόσεις χρέους του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας λόγω του όγκου των εκδόσεων για την Ελλάδα, Ιρλανδία και Πορτογαλία. Σύμφωνα με τη συμφωνία-πλαίσιο που συνομολόγησε, η Κύπρος εγγυάται το 0,21% των εκάστοτε υποχρεώσεων του Ταμείου.

Όπως καταγράφει η ετήσια έκθεση Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους 2013, οι εγγυήσεις δεν αποτελούν μέρος του δημοσίου χρέους και δεν έχουν άμεσες επιπτώσεις στις καταστάσεις των κυβερνητικών λογαριασμών. Ωστόσο, για σκοπούς αξιολόγησης της μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας και κινδύνων των δημόσιων οικονομικών υπολογίζονται οι ενδεχόμενες υποχρεώσεις, δηλαδή, όπως αναφέρεται, υποχρεώσεις που είναι εκτός ισοζυγίου και η υλοποίησή τους εξαρτάται από μελλοντικά γεγονότα. Στο δημόσιο χρέος επιμετρούνται τα δάνεια κυρίως των Τοπικών Αρχών.