...στα Σχολεία οδηγεί σε επανάληψή τους
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι μια από τις σημαντικότερες κατακτήσεις της εποχής μας είναι η ραγδαία εξέλιξη, η τελειοποίηση των μεθόδων και των τρόπων επικοινωνίας και ενημέρωσης. Οι άνθρωποι αμέσως ενημερώνονται για ό,τι συμβαίνει αυτήν τη στιγμή, αυτό το δευτερόλεπτο στον κόσμο. Είμαστε ευτυχείς γι’ αυτό και γνωρίζουμε τα πάντα. Στη μικρή μας πατρίδα έχουμε πληθώρα σταθμών, καναλιών, εφημερίδων, περιοδικών, διαδικτυακών μέσων.
Αυτή είναι η μια πλευρά του θέματος, η καλή πλευρά, όταν τα πράγματα λειτουργούν σωστά, όταν υπάρχουν όρια, όταν σέβονται τους ανθρώπους, τα προσωπικά δεδομένα, όταν υπάρχει δεοντολογία, όταν οι δημοσιογράφοι και γενικά οι λειτουργοί της επικοινωνίας είναι ακριβοδίκαιοι, ελέγχουν και διασταυρώνουν τα πράγματα, όταν δεν υπερβάλλουν, όταν δεν έχουν στόχο τον εντυπωσιασμό.
Αφορμή για τον εκτεταμένο αυτό πρόλογο είναι οι υπερβολικές, κατά τη γνώμη μου, ανακοινώσεις-ειδήσεις τον τελευταίο καιρό για φαινόμενα παραβατικής συμπεριφοράς, βιαιότητες, εκφοβισμούς και ξυλοδαρμούς που συμβαίνουν στα σχολεία μας. Δεν λέω ότι είναι ψέματα. Στα σχολεία πάντα κάτι συμβαίνει. Η διαφωνία μου έγκειται στον τρόπο που προβάλλονται, με πολλή υπερβολή, χωρίς επαρκή έλεγχο, για να εντυπωσιάσουν, για να προκαλέσουν ανησυχία, για να αυξήσουν την τηλεθέαση ή γενικά τους πελάτες τους, χρησιμοποιώντας μάλιστα κατ’ επανάληψη ακόμα και videos που καταγράφουν τη βιαιότητα.
Αδηφάγα είναι τα Μ.Μ.Ε., περίεργα, αλλά και κουτσομπόληδες οι πλείστοι των ανθρώπων. Είναι γνωστό άλλωστε ότι ανέκαθεν οι κακές ειδήσεις πουλάνε. Το πράγμα όμως είναι επικίνδυνο όταν μιλάμε για σχολεία, καθώς δημιουργείται η εντύπωση ότι όλα τα κακά και τα στραβά συμβαίνουν στα σχολεία μας. Αυτό είναι παραπληροφόρηση της κοινωνίας και, ταυτόχρονα, αδικεί τα σχολεία μας, αφού καθημερινά συμβαίνουν τόσα ωραία και σπουδαία που, δυστυχώς, δεν προβάλλονται.
Ασφαλώς ούτε η συγκάλυψη είναι σωστή. Να παρουσιάζονται όμως στις σωστές τους διαστάσεις, χωρίς υπερβολές, με διασταύρωση πληροφοριών και με στόχο να βοηθήσουμε όλοι ως κοινωνία για την εξάλειψή τους. Πέραν αυτού, είναι πεποίθησή μου ότι η υπέρμετρη και κατ’ επανάληψη προβολή-διαφήμιση της παραβατικής συμπεριφοράς είναι πολύ πιθανό, στο μυαλό κάποιων, να ηρωοποιήσει τους πρωταγωνιστές και να έχουμε μίμηση ή επανάληψη συμπεριφορών, άρα θα φέρουμε το αντίθετο αποτέλεσμα.
Ως υποκριτική κυπριακή κοινωνία καμωνόμαστε ότι εκπλησσόμαστε και κλαψουρίζουμε για το κατάντημα των Σχολείων και τα φοβερά και τρομερά που συμβαίνουν. Το παράδοξο θα ήταν αν δεν συνέβαιναν αυτά. Εμείς τα δημιουργήσαμε. Οι μεγαλύτεροί τους, οι ηγέτες τους σε διάφορα επίπεδα: (πολιτικά-κοινωνικά-οικονομικά, νομικά, εκκλησιαστικά, εκπαιδευτικά), οι δάσκαλοί τους, οι γονείς τους, τα πρότυπά τους.
Δεν είμαστε άγγελοι για να αναμένουμε να είναι αγγελούδια τα παιδιά μας. Τους παραδώσαμε μισή πατρίδα, τους φορτώσαμε χρέη για όλη τους τη ζωή, τους μάθαμε τι είναι οι απάτες, τα σκάνδαλα, οι κλοπές, οι διαπλοκές, οι μίζες, οι δολοπλοκίες ακόμα και οι δολοφονίες και τώρα τους αναθεματίζουμε γιατί δεν είναι «καθώς πρέπει». Δεν έχουμε κράτος πρόνοιας, οι κοινωνικές υπηρεσίες δεν είναι επαρκείς, τα οικογενειακά και οικονομικά προβλήματα πολλών οικογενειών των μαθητών μας είναι τεράστια. Αυτά δημιουργούν δυστυχίες και επηρεάζουν αρνητικά και τις συμπεριφορές των νεαρών παιδιών.
Δεν θα τις αποκρύψουμε, ούτε θα κάνουμε ότι δεν βλέπουμε. Αντίθετα, να τις καταγράψουμε και να βρούμε τους τρόπους να τις αντιμετωπίσουμε με στόχο να βελτιώσουμε τις συμπεριφορές και να θεραπεύσουμε τις ψυχές.
Επιβάλλεται, ιδιαίτερα στα σχολεία, να ενισχυθούν οι Υπηρεσίες Συμβουλευτικής και Εκπαιδευτικών Ψυχολόγων. Οι συνάδελφοι δουλεύουν εξαιρετικά, δίνουν την ψυχή τους, αλλά δεν αρκεί. Το ίδιο κάνουν με αγάπη και επιστημονική δεξιότητα οι Υπηρεσίες του Υπουργείου Παιδείας, οι συνάδελφοι της Ομάδας Παρέμβασης, αλλά επίσης δεν αρκεί.
Τι πρέπει, λοιπόν, να γίνει χωρίς να φωνάζουμε, χωρίς να στιγματίζουμε μόνο και θύτες και θύματα, που στην ουσία είναι όλοι θύματα;
Επιβάλλεται να στηρίξουμε τα σχολεία, να δώσει η Πολιτεία σχετική τουλάχιστον αυτονομία, να μειωθεί ο συγκεντρωτισμός του Υπουργείου, να γίνεται σωστή επιλογή Διευθυντών και να δοθεί έμφαση στη δημιουργία σωστού και ευχάριστου κλίματος. Οι ίδιοι οι διευθυντές να καταλάβουν ότι τα σχολεία δεν μπορούν σήμερα να μοιάζουν με στρατόπεδα, ότι υπέρτατος στόχος και φιλοδοξία τους δεν είναι μόνο οι ακαδημαϊκές επιδόσεις, αλλά η ευτυχία και η χαρά των μαθητών τους μέσα στην αυλή του σχολείου.
Πρέπει να καταλάβουν ότι, κάποιοι μαθητές έχουν το χάρισμα και τις δυνατότητες για υψηλές ακαδημαϊκές επιδόσεις και πρέπει να τους βοηθήσουμε.
Ταυτόχρονα, όμως, υπάρχει και μια μεγάλη μερίδα παιδιών τα οποία για να φτάσουν στη γνώση πρέπει πρώτα να τα βοηθήσουμε να ζήσουν, επιλύοντας τα πολλά και σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζουν. Να καταλάβουν επίσης οι Διευθυντές ότι δεν τελειώνουν με την εφαρμογή των κανονισμών και τη διεκπεραίωση της υπηρεσιακής αλληλογραφίας. Ως ηγέτες και άνθρωποι να φροντίζουν πρώτα για τη σωστή επικοινωνία με τα παιδιά, που θα τα κάνει χαρούμενα και ευτυχισμένα.
Αν όλα αυτά γίνουν, αν οι μεγαλύτεροι γίνουμε πρότυπα για τους μικρότερους, αν οι γονείς γίνουμε πραγματικοί γονείς και οι δάσκαλοι παιδαγωγοί, μπορεί να ελπίζουμε σε καλύτερες μέρες και σε μείωση φαινομένων παραβατικών συμπεριφορών στα σχολεία.
Μέχρι να γίνει αυτό πρέπει όλοι να σταθούμε δίπλα στα Σχολεία και στους εκπαιδευτικούς, η Πολιτεία να μειώσει την ανθρώπινη δυστυχία στην κοινωνία, τα Μ.Μ.Ε. (έντυπα και ηλεκτρονικά) να μειώσουν την ανθρωποφαγία και την ακόρεστη δίψα προβολής της υπερβολής και όλοι εμείς να μειώσουμε επίσης την περιέργεια, την κουτσομπολίστικη διάθεση και την από πολυθρόνας επιφανειακή κριτική ως «παντογνώστες», «αναμάρτητοι» και «αδέκαστοι κριτές» των πάντων.
ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΜΠΑΡΡΗΣ
Επίτιμος Πρόεδρος του Συνδέσμου Ελλήνων Διευθυντών Μέσης Εκπαίδευσης Κύπρου