Νόθευση της τοπικής και συνολικής δημοκρατίας
Η παράταση του χρόνου διάρκειας της λαϊκής εντολής μπορεί να γίνει μόνο με την ανανέωση της λαϊκής εντολής, κατά τον τρόπο με τον οποίο παρασχέθηκε
Με την καθιέρωση του θεσμού της Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΤΑ) κατοχυρώνεται η κυρίαρχη τάση της μεταφοράς κρατικών αρμοδιοτήτων στην περιφέρεια, ενώ ταυτόχρονα διασφαλίζεται η διαχείριση των τοπικών υποθέσεων από τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης. Μεταφέρονται με αυτό τον τρόπο κρατικές αρμοδιότητες σε επίπεδο όσο το δυνατόν εγγύτερα στον πολίτη.
Η κατάθεση των νομοσχεδίων από την Κυβέρνηση, με στόχο τη «μεταρρύθμιση της ΤΑ», προκαλεί υποχρεωτικά μια νέα συζήτηση για τις συνέπειες αυτής της πρόθεσης, που είτε θα απλουστεύσουν, είτε θα περιπλέξουν την ήδη συγκεχυμένη σημερινή εικόνα.
Στο πλαίσιο αυτής της συζήτησης υπάρχει και η πρόταση του Υπουργού Εσωτερικών, για παράταση της θητείας των υφιστάμενων φορέων της τοπικής αυτοδιοίκησης (Δημάρχων, Δημοτικών Συμβούλων, Κοινοταρχών και Κοινοτικών Συμβούλων) για δυόμισι χρόνια.
Πιο κάτω θα επιχειρήσουμε να προσεγγίσουμε το όλο θέμα της αναστολής ουσιαστικά των εκλογών, καταδεικνύοντας την αντίθεση και διαφωνία μας στην άποψη αυτή.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η ΤΑ δεν αποτελεί απλώς και μόνο θεσμό διοικητικής οργάνωσης αλλά, πολύ περισσότερο, έναν θεσμό που συνδέεται άρρηκτα με το ίδιο το δημοκρατικό πολίτευμα. Πρόκειται λοιπόν για μια Δημοκρατία, που εφαρμόζεται σε τοπικό επίπεδο, την Τοπική Δημοκρατία.
Το σύστημα της ΤΑ είναι μια συνέχεια, ή συμπλήρωμα, του όλου δημοκρατικού συστήματος, για αυτό και λόγω της νομικοπολιτικής φύσης της λειτουργίας της ΤΑ, στα περισσότερα ευρωπαϊκά κράτη ρυθμίζεται από συνταγματικούς κανόνες και όχι μόνο από κανόνες της κοινής νομοθεσίας (Βουλή).
Η συνταγματικοπολιτική φύση της ΤΑ και η ιδιότητά της ως «Τοπικής Δημοκρατίας», τη συνδέουν απευθείας με το Σύνταγμα, έτσι ώστε η ρυθμιστική δύναμη του Συντάγματος να καταλαμβάνει και τη περιοχή του δικαίου της τοπικής αυτοδιοίκησης, ακόμη και όταν η ΤΑ ρυθμίζεται μόνο με την κοινή νομοθεσία. Οι διατάξεις του δικαίου της ΤΑ δεν μπορεί να έρχονται σε αντίθεση προς τις συνταγματικές διατάξεις.
Το δίκαιο της ΤΑ, άλλωστε, αποτελεί μερικότερο κλάδο του Διοικητικού Δικαίου, ανήκει δηλαδή στο Δημόσιο Δίκαιο, δικαιική περιοχή, στην οποία εφαρμόζονται οι συνταγματικές διατάξεις. Δεν υπάρχει λοιπόν καμιά αμφιβολία, ότι οι περιεχόμενες στο Κυπριακό Σύνταγμα βασικές δικαιικές ρυθμιστικές αρχές εφαρμόζονται και στο Κυπριακό Δίκαιο ΤΑ.
Από κάθε μορφής εκλογές, είτε πρόκειται για Προεδρικές, είτε για Γενικές Βουλευτικές, παράγεται, σύμφωνα με τους δικαιικούς κανόνες που έχουν τεθεί, λαϊκή εντολή.
Η εντολή αυτή, στο πλαίσιο του αντιπροσωπευτικού συστήματος και της περιοδικής ανάδειξης των εντολοδόχων του λαού, συνδέεται με συγκεκριμένο χρονικό διάστημα.
Η παράταση του χρόνου διάρκειας της λαϊκής εντολής μπορεί να γίνει μόνο με την ανανέωση της λαϊκής εντολής, κατά τον τρόπο με τον οποίο παρασχέθηκε.
Μπορεί δηλαδή να γίνει μόνο από το ίδιο το Εκλογικό Σώμα, κατά τη διαδικασία των εκλογών.
Δεν μπορεί επομένως να γίνει παράταση της πενταετούς θητείας των δημοτικών και κοινοτικών αρχόντων, με την κοινή νομοθεσία και μάλιστα κατά δυόμισι έτη, κατά το ήμισυ δηλαδή της πενταετούς θητείας για την οποία εκλέχθηκαν.
Ο κοινός νομοθέτης δεν μπορεί, χωρίς να παραβιάσει το Σύνταγμα, να εκτοπίσει το Εκλογικό Σώμα, αντικαθιστώντας στο θέμα αυτό τη θέληση του λαού με τη θέληση του Κοινοβουλίου. Μια τέτοια ενέργεια προφανώς δεν είναι σύμφωνη με τη δημοκρατική αρχή, την αντιπροσωπευτική αρχή, την αρχή της διά εκλογών περιοδικής ανανέωσης της λαϊκής εντολής, των δημοτικών και κοινοτικών αρχών.
Σε καμιά περίπτωση ο κοινός νομοθέτης δεν μπορεί να επεμβαίνει και να μειώνει τη θητεία των δημοτικών και κοινοτικών Αρχών, χωρίς ταυτόχρονα να προσβάλει τη συνολική δημοκρατική λειτουργία.
Μια τέτοια ρύθμιση αφ’ εαυτής περιέχει νόθευση του δημοκρατικού πολιτεύματος, νόθευση της τοπικής Δημοκρατίας και κατ’ αντανάκλαση και της συνολικής Δημοκρατίας.
Συνεπώς, η παράταση της πενταετούς θητείας των δημοτικών και κοινοτικών αρχόντων κατά δυόμισι έτη και η δημιουργία συνολικής θητείας επτάμισι ετών προφανώς και αντίκειται σε βασικές αρχές του δικαίου και της πολιτικής διαδικασίας.
ΠΑΝΙΚΟΣ ΛΕΩΝΙΔΟΥ
Βουλευτής ΔΗΚΟ Λεμεσού, Μέλος Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Εσωτερικών
