Είναι αξίωμα στις διεθνείς σχέσεις σε όλα τα επίπεδα ότι η διεκδικητική διαπραγμάτευση, καλά προπαρασκευασμένη και επαρκώς θεμελιωμένη, αποδίδει καρπούς. Αυτό ισχύει και στην περίπτωση της Κύπρου, τόσο σε ό,τι αφορά τους χειρισμούς του μεγάλου εθνικού μας θέματος, όσο και σε ό,τι αφορά τους όρους που επιβάλλουν οι δανειστές μας, μετά την προσφυγή μας στον ευρωπαϊκό μηχανισμό στήριξης. Ασφαλώς δεν πρέπει να παροράται το γεγονός ότι στον μεταδιπολιτικό κόσμο και τις νέες συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί, επιβάλλονται σύνθετοι πολιτικοί και διπλωματικοί σχεδιασμοί, για να είναι επιτυχής μια διεκδικητική διαπραγμάτευση.
Οι ανέξοδες φωνασκίες και οι συνθηματολογικές εξάρσεις είναι δυνατόν να οδηγήσουν και σε ναυάγιο και σε απομόνωση. Χρειάζεται σχέδιο, διασφάλιση συμμαχιών, καλά δομημένη επιχειρηματολογία και πολιτική βούληση, μακριά από φοβικά σύνδρομα και αίσθηση μειονεξίας. Στην περίπτωση του Κυπριακού, αναμφίβολα επιδείχθηκε διαχρονικά συμπεριφορά και στάσεις που στηρίζονταν στην παράλογη λογική της προσαρμογής στις απαιτήσεις της Τουρκίας, με τη φρούδα ελπίδα της «εξημέρωσης του θηρίου». Η αποδοχή του διακοινοτικού διαλόγου χωρίς εμμονή σε διάλογο με τον πραγματικό αντίπαλο, που είναι η Τουρκία. Η αποδοχή λύσης ομοσπονδίας, χωρίς διασφάλιση ανάλογης ανταπόκρισης από την Τουρκία. Οι εκπτώσεις στα θέματα κυριαρχίας και ιθαγένειας.
Κυριότερη ζημιογόνος συνέπεια αυτής της διαχείρισης στο Κυπριακό υπήρξε η εμπέδωση διεθνώς της εικόνας ότι πρόκειται για πρόβλημα σύγκρουσης μεταξύ των δύο κοινοτήτων και όχι για πρόβλημα εισβολής και κατοχής. Ανάλογη όμως υπήρξε και η στάση και συμπεριφορά στη διαχείριση της οικονομικής κρίσης. Η μη διεκδίκηση από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο το 2012, 4,5 δις, ευρώ για την ανακεφαλαιοποίηση των κυπριακών τραπεζών, μετά το πλήγμα που υπέστησαν από την απόφαση απομείωσης του ελληνικού χρέους.
Παρά το ότι το ίδιο Συμβούλιο αποφάσισε τη στήριξη ανακεφαλαιοποίησης των ελληνικών τραπεζών με 50 δις ευρώ και των ισπανικών με 80 δις ευρώ. Στη συνέχεια υπήρξε παθητική αποδοχή της ανάλγητης απόφασης κουρέματος των κυπριακών καταθέσεων, γεγονός που οδήγησε στη συντριβή του κυπριακού χρηματοπιστωτικού συστήματος και στην καταστροφή του οικονομικού μοντέλου της Κύπρου. Ο Αλέξης Τσίπρας είχε προειδοποιήσει ότι αν δεν επιτυγχανόταν συμφωνία στο Γιούρογκρουπ, θα ζητούσε έκτακτη σύγκληση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Γιατί η κυπριακή Κυβέρνηση δεν ζήτησε κάτι τέτοιο, μετά την εξουθενωτική απόφαση του Γιούρογκρουπ για το κούρεμα των καταθέσεων; Και γιατί απουσίασε η διεκδικητική διαπραγμάτευση στη συνομολόγηση και τις επικαιροποιήσεις του μνημονίου, με την άκριτη αποδοχή των ιδιωτικοποιήσεων, του ύψους του πρωτογενούς πλεονάσματος και της ατελούς προστασίας των δανειοληπτών που επηρεάστηκαν από την κρίση; Τελικό συμπέρασμα. Η διαχείριση κρίσεων, είτε αυτές είναι πολιτικές, είτε οικονομικές και κοινωνικές, απαιτούν ασφαλώς σωφροσύνη, ασφαλώς υπευθυνότητα αλλά κυρίως βούληση πραγματικής διεκδίκησης.
ΓΙΑΝΝΑΚΗΣ Λ. ΟΜΗΡΟΥ
Πρόεδρος Βουλής των Αντιπροσώπων
