Τις τελευταίες δεκαετίες, εκτός από τα παραδοσιακά Καρναβάλια την εβδομάδα που προηγείται της Καθαράς Δευτέρας, έχουμε Καρναβάλια και σ’ άλλες θρησκευτικές γιορτές, με αυξανόμενη μάλιστα ροπή…
Καρναβάλια των Χριστουγέννων; Μα πώς γίνεται κάτι τέτοιο; Αφού έχουμε Καρναβάλια μόνο μια φορά τον χρόνο, θα μου πείτε. Ναι, σοβαρά; Εγώ σας λέγω ότι έχουμε Καρναβάλια κι άλλες φορές τον χρόνο.
Και εξηγούμαι: Τις τελευταίες δεκαετίες, εκτός από τα παραδοσιακά Καρναβάλια την εβδομάδα που προηγείται της Καθαράς Δευτέρας, με βασιλιά Καρνάβαλο, μασκαράδες, κανταδόρους, παρελάσεις, χορούς και πανηγύρια, έχουμε Καρναβάλια και σ’ άλλες θρησκευτικές γιορτές, με αυξανόμενη μάλιστα ροπή.
Πάρτε, για παράδειγμα, τη μία από τις δύο μεγάλες γιορτές της Χριστιανοσύνης, δηλαδή τα Χριστούγεννα. Δυο μήνες προηγουμένως, αρχίζει το στόλισμα των βιτρίνων των καταστημάτων με διάφορα στολίδια, που το εμπορικό δαιμόνιο των ανά τον κόσμο επιχειρηματιών βάφτισε ως «χριστουγεννιάτικα στολίδια». Μιλούμε για «χριστουγεννιάτικο διάκοσμο», για «χριστουγεννιάτικα δένδρα», στη συντριπτική πλειοψηφία τους ψεύτικα, συνήθως πλαστικά ομοιώματα δένδρων, φορτωμένα, αντί με φυσικά κουκουνάρια, με διάφορα γυαλιστερά μπιχλιμπίδια κι από κάτω μικρές ψεύτικες φάτνες με αναπαράσταση της γέννησης του Θεανθρώπου, παραπέμποντας νοερά σε προχριστιανικές ειδωλολατρικές εικόνες.
Το όλο χριστουγεννιάτικο κλίμα επισφραγίζεται και με την παρουσία, σε υπεραγορές, σε δρόμους και σε χριστουγεννιάτικες εκδηλώσεις, παχουλών μασκαρεμένων κοκκινοντυμένων λευκογενειοφόρων που, υποτίθεται, ότι υποδύονται τον Αϊ-Βασίλη, δηλαδή τον δικό μας Άγιο Βασίλειο τον Μέγα, ενώ στην πραγματικότητα αποτελούν κακέκτυπο του ξενόφερτου «Santa Claus». Τελευταίως, μάλιστα, οι διάφοροι Αϊ-Βασίληδες κυκλοφορούν και με τη συνοδεία μασκαρεμένων πρασινοφόρων και πρασινοσκούφηδων «ξωτικών» που, υποτίθεται, ότι ανήκουν στη συνοδεία του «πραγματικού» «Santa Claus», ο οποίος διαθέτει, άκουσον… άκουσον, και σύζυγο! Δηλαδή, από παραμύθι σε παραμύθι το πάμε… Και πού είστε ακόμη; Ο «Santa Claus» διαθέτει και ιπτάμενο έλκηθρο, που σύρεται από επώνυμους ταράνδους και στην πλάτη του είναι φορτωμένος με μια σακούλα γεμάτη δώρα για τα παιδιά.
Έτσι διασκεδάζουμε μεγάλοι και μικροί, ξεχνώντας το πραγματικό πνεύμα των Χριστουγέννων, εκείνο που ενέπνευσε τον Charles Dickens να γράψει τη «Χριστουγεννιάτικη Ιστορία» του. Αφήστε το χαρτοπαίγνιο που δίνει και παίρνει μέσα στις «γιορτάρες μέρες», με αποκορύφωμα το ρεβεγιόν της παραμονής των Χριστουγέννων και της παραμονής της Πρωτοχρονιάς.
Και πάμε στις 14 Φεβρουαρίου, τη γιορτή του συμπαθέστατου πλην, επίσης, ξενόφερτου Αγίου Βαλεντίνου, με κυρίαρχο το κόκκινο χρώμα, γλυκά και δώρα, την οποία οι πανέξυπνοι έμποροι βάφτισαν ως «γιορτή των ερωτευμένων». Ώσπου φθάνουμε και στο παραδοσιακό Καρναβάλι, πανάρχαιο ειδωλολατρικό κατάλοιπο. Και να τον Βασιλιά Καρνάβαλο, και να τους μασκαράδες με χορούς και γλέντια, φαγοπότια και οινοποσία...
Ευτυχώς που η αμέσως επόμενη θρησκευτική γιορτή, η γιορτή του Πάσχα, ξέφυγε από τα μασκαρέματα και ακόμη μυρίζει πραγματική θρησκευτική γιορτή. Αν εξαιρέσουμε λίγες υπερβολές στο φαγοπότι και στην οινοποσία, κατά τ’ άλλα δεν ξεφεύγουμε και πολύ από το πνεύμα της γιορτής, δίνοντας την πρέπουσα σημασία στο μαρτύριο της σταύρωσης και, αργότερα, στην Ανάσταση του Κυρίου.
Έχουμε, όμως, και συνέχεια, με τη γιορτή και το πανηγύρι του Κατακλυσμού, καθώς και με διάφορες άλλες γιορτές. Σ’ αυτές, βέβαια, δεν μασκαρευόμαστε όπως στα Καρναβάλια, κάνουμε όμως όλα τ’ άλλα που κάνουμε και στα Καρναβάλια.
Και λοιπόν; Θα μου πείτε: Πού το πάω; Τι θέλω να πω; Πως δεν πρέπει να γιορτάζουμε; Όχι, βεβαίως. Και να γιορτάζουμε και να διασκεδάζουμε. Όμως να μη συγχύζουμε τις γιορτές. Και, προπαντός, να μην καταντήσουμε τα Χριστούγεννα σαν τα Καρναβάλια. Άλλο το ένα, κι άλλο το άλλο. Και τον Άγιο Βασίλη μας να τον αφήσουμε ήσυχο να γιορτάζει την Πρωτοχρονιά. Όχι να τον γελοιοποιούμε με μιαν αστεία κόκκινη στολή και μια ψεύτικη άσπρη γενειάδα. Θα με ρωτήσετε: Και μετά; Τι θα γίνουν τα παιδιά μας χωρίς τον «Αϊ-Βασίλη» που ήξεραν μέχρι σήμερα;
Έ, στο κάτω-κάτω, σας απαντώ, ας τα αφήσουμε να διασκεδάζουν με τον ξενόφερτο μασκαρεμένο «Santa Claus», με αυτό το όνομα, για να φέρνει υλικά δώρα στα παιδιά, ώστε να κάνουν τη δουλειά τους και οι έμποροι, κι από την άλλη να τα διδάξουμε πώς να τιμούν τον πραγματικό Άγιο Βασίλειο τον Μέγα την Πρωτοχρονιά και να τραγουδούν το αθώο παραδοσιακό τραγουδάκι «Άης Βασίλης έρχεται από την Καισαρεία, σεις αρχόντισσα κυρία», ώστε να φέρνει πνευματικά δώρα στα παιδιά. Όπως τον τιμούσαν οι παλαιότεροι τον παλιό καλό καιρό. Χωρίς να τον μασκαρεύουμε.
ΚΛΑΙΛΙΑ ΤΟΜΠΟΛΗ ΘΕΟΔΟΥΛΟΥ
Δικηγόρος, τ. Εισαγγελέας της Δημοκρατίας
Ν/Σ
