Το μεγαλύτερο αναπτυξιακό πλεονέκτημα που διαθέτει η περιοχή είναι η γειτνίασή της με τον Ακάμα,…
Πριν από το 1974 προσπαθήσαμε να βρούμε λύση στις παρενοχλήσεις των Τ/κ κατοίκων της Χρυσοχούς κατά τη διέλευση των Ε/κ από το χωριό τους κατά τη μετάβασή τους προς και από την Πάφο. Έτσι κατασκευάστηκε ο νέος δρόμος από το Προδρόμι προς Κάθηκα και Στρουμπί.
Άλλα έργα που έγιναν στην περιοχή ήταν η μετακίνηση των χωριών Θελέτρα, Παλιάμπελα και Νέα Δήμματα, η επέκταση των αρδευτικών δικτύων των φραγμάτων Αργάκας-Μακούντας κ.ά. Με την απώλεια της γενέθλιας γης της Κυθρέας το 1974, βρήκα στην περιοχή του Ακάμα τα ίδια φυσικά και περιβαλλοντικά χαρακτηριστικά με εκείνα του αγαπημένου Πενταδάκτυλου.
Έτσι ο Ακάμας υποκατέστησε προσωρινά τη Χαλεύκα. Μόνο που η προσωρινότητα κράτησε ήδη σαράντα χρόνια. Συζητώντας τα προβλήματα της περιοχής, όπως συνήθιζα, στο ειδυλλιακό περιβάλλον του Λατσιού, ο καπετάν Παναής, ένας ωραίος τύπος της θάλασσας, μου είπε ότι ο δρόμος που διασχίζει το Λατσί περνούσε μπροστά από τα κτίρια της παραλίας και τον έφαγε η θάλασσα. Η αντίδρασή μου ήρθε αυθόρμητα: ‘Καπετάνιε, μην ανησυχείς, σήμερα είμαστε σε θέση να της τον πάρουμε πίσω’.
Την άλλη μέρα έστειλα γράμμα στους Διευθυντές Δημοσίων Έργων, Πολεοδομίας και Αλιείας παρακαλώντας τους να ετοιμάσουν από κοινού σχέδιο ανάκτησης του διαβρωθέντος παραλιακού μετώπου, δημιουργίας προκυμαίας κι επέκτασης του αλιευτικού καταφυγίου.
Αφού έγιναν τα σχέδια, συμφωνήσαμε με το Δήμο να προχωρήσει το έργο ως πολεοδομικό κι έγινε η βασική εργασία. Ο Δήμος μπήκε τότε σε διαμάχη με τους περιοίκους καταστηματάρχες για τη τελική διαμόρφωση του χώρου και το πληρωτέο ενοίκιο, πράγμα που είχε σαν αποτέλεσμα την καθυστέρηση στην αποπεράτωσή του. Ο Δήμος αργότερα προώθησε τη δημιουργία της δημόσιας πλαζ και τη λήψη απόφασης για την επέκταση του αλιευτικού καταφυγίου και της προκυμαίας.
Προσπάθησα και τότε κι αργότερα, όταν έφυγα από τα δημόσια πράγματα, να αποφευχθούν τα λάθη που διαπράχθηκαν σε άλλες περιοχές και μέσω ενός νέου Τοπικού Σχεδίου να δώσουμε το πλαίσιο για μια όμορφη και λειτουργική χωροταξική ανάπτυξη. Μέσα στα πλαίσια της συνεργασίας Τμήματος Πολεοδομίας/Πανεπιστημίου Μασσαλίας στα πολεοδομικά θέματα, έγινε δεκτή η εισήγηση να επεξεργαστούν σχέδια για την ορθή ανάπτυξη της όλης περιοχής.
Τις προδιαγραφές τους τις ακολούθησαν ορισμένα τουριστικά συγκροτήματα. Αυτή ήταν και κατά τη γνώμη μου η ορθή χωροταξική ανάπτυξη στους λόφους και τις ρεματιές κατά μήκος του κόλπου της Πόλης Χρυσοχούς. Όσον αφορά την παραλία, η εισήγησή τους ήταν για ελαφριά ανάπτυξη, κάτι που από μόνοι τους έπραξαν κι ορισμένοι ιδιώτες. Ειδικά για το Λατσί, η ιδέα ήταν για την αναβίωση του ως χωριού, ενός σύγχρονου χωριού, με σοκάκια και κληματαριές, ενός γραφικού νησιώτικου χωριού. Δυστυχώς η ανάπτυξη που έγινε αργότερα δεν ακολούθησε τις προδιαγραφές αυτές.
Χωροταξικά η Πόλη θα λειτουργούσε σαν Κέντρο Ανάπτυξης ολόκληρου του Βόρειο/Δυτικού Διαμερίσματος της Κύπρου, που περιελάμβανε επίσης τα χωριά μέχρι τον Παχύαμμο στα ανατολικά (προσωρινά τον Πύργο Τηλλυρίας) και τα χωριά των τριών υψιπέδων (λαόνων) που την περιβάλλουν.
Η Πόλη θα αποτελούσε το κεφαλοχώρι με όλες τις υπηρεσίες που προβλέπεται για το μέγεθος του πληθυσμού και την οικονομική δραστηριότητα που μπορεί να συντηρήσει. Μέσα στα πλαίσια αυτά αναβαθμίστηκαν ή συμπληρώθηκαν οι οδικές προσβάσεις που συγκλίνουν προς το κέντρο, αναβαθμίστηκαν οι παρεχόμενες υπηρεσίες και εμπλουτίστηκε η μορφή οικονομικής ανάπτυξης του κεντρικού πυρήνα.
Πέραν της τουριστικής ανάπτυξης, προωθήθηκε η βιομηχανική και βιοτεχνική καθώς κι η εντατική γεωργική ανάπτυξη (φράγματα, συστήματα διανομής νερού, αναδασμός). Αλλά το μεγαλύτερο αναπτυξιακό πλεονέκτημα που διαθέτει η περιοχή είναι η γειτνίασή της με τον Ακάμα, ένα θέμα που θα εξετάσουμε σε άλλο άρθρο.
Τελειώνοντας θα ήθελα να αναφερθώ σε ορισμένα άλλα έργα που έγιναν στην Περιοχή κι άλλα που δεν έγιναν τότε. Περιδιαβάζοντας τα βράδια τα στενά της Πόλης περνούσα μπροστά από ένα ερειπωμένο αρχοντικό που, φαντάζομαι, τα μικρά παιδιά θα έκαναν μεγάλο γύρο για να το αποφύγουν τις νύκτες.
Ρώτησα να πληροφορηθώ την ιστορία του κι έμαθα ότι ανήκε σε κάποιον ονόματι Γιωργούλα, που το άφησε στο Κράτος. Ζήτησα από το Υπουργικό Συμβούλιο να παραχωρηθεί στο Υπουργείο Εργασίας και σε συνεργασία με το Συμβούλιο Κοινοτικής Ευημερίας της Πόλης ιδρύσαμε παιδοκομικό σταθμό, καθώς και κέντρο διημερεύουσας φροντίδας ηλικιωμένων, ενώ στεγάστηκαν κι οι τοπικές Υπηρεσίες του Υπουργείου.
Μερικά άλλα έργα που προωθήθηκαν ήταν η δημιουργία σκυβαλότοπου για τη συγκέντρωση και ταφή των σκυβάλων, η αναμόρφωση της παλιάς αγοράς και πλατείας, η βελτίωση του οδικού δικτύου μέσα στην Πόλη για διάνοιξη πρόσθετων οικοπέδων ανάπτυξης και του ανατολικού παρακαμπτήριου, η δημιουργία του Κατασκηνωτικού Χώρου, η βελτίωση του δρόμου Πόλη-Λατσί-Λουτρά, της πρόσβασης προς τη κατασκήνωση και την παραλία ανατολικά της Πόλης, των δρόμων Πόλης-Παχυάμμου-Πύργου και Πόλης-Πάφου, καθώς και των οδικών προσβάσεων προς την Πόλη, ώστε οι κάτοικοι των γύρω κοινοτήτων να χρησιμοποιούν άνετα τις υπηρεσίες της.
Τελικός στόχος ήταν η σύνδεση της Πόλης με τη Πάφο με δρόμο τετραπλής κυκλοφορίας, αφού πρώτα κατασκευαζόταν ο αυτοκινητόδρομος Λεμεσού-Πάφου, κάτι που μέχρι σήμερα δεν έγινε. Τα μεγάλα αρδευτικά έργα της περιοχής ολοκληρώθηκαν με την κατασκευή του φράγματος Ευρέτου, έγινε διασύνδεση όλων των φραγμάτων για καλύτερη αξιοποίηση των αποθεμάτων, επέκταση των αρδευτικών δικτύων και αναδασμός.
ΙΑΚΩΒΟΣ ΑΡΙΣΤΕΙΔΟΥ
Πρώην Υπουργός
Πρώην Γενικός Διευθυντής Γραφείου Προγραμματισμού
www.iacovosaristidou.com
