Κάθε 26 Ιουνίου, μια μέρα που καθιερώθηκε ως παγκόσμια μέρα κατά των ναρκωτικών από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών, συνηθίζουμε να αναλύουμε το φαινόμενο που ονομάζεται ναρκωτικά ή πιο σωστά «χρήση/εξάρτηση από παράνομες ουσίες», μέσα από διάφορες και διαφορετικές γωνίες, προσδίδοντάς του, ανάλογα με την οπτική, διαφορετική αιτιολογία, χροιά και διάσταση.
Συνήθως καταλήγουμε σε μια σειρά από διαπιστώσεις, μέσα από τις οποίες καταλογίζουμε ευθύνες σε εαυτούς, σε όλους, αλλά ίσως και σε κανέναν! Σε θεσμούς που δεν έκαναν όλα όσα έπρεπε να είχαν κάνει, σε μια κοινωνία που οδηγεί τους ανθρώπους στη φυγή για να αντέξουν να ζουν σε αυτήν, στο εκπαιδευτικό σύστημα που δεν αγκαλιάζει και δεν στηρίζει τους μαθητές και ιδιαίτερα τους ευάλωτους, στους γονείς που δεν θωρακίζουν επαρκώς τα παιδιά τους...
Πέρα από όλα αυτά, και την ενδοσκόπηση και αυτοκριτική που ο καθένας οφείλει να ασκήσει από θεσμική, συλλογική ή ατομική οπτική, τι μπορεί να σημαίνει αλήθεια μια τέτοια μέρα, σε ένα νέο σκηνικό στην Κύπρο του 2014, όπου κυριαρχούν νέα δεδομένα και πραγματικότητες; Και τι μπορεί να σηματοδοτήσει η 26 Ιουνίου 2014, στην Κύπρο του σήμερα;
Η χρήση και εξάρτηση από ουσίες, αλλά και το φαινόμενο της ανάπτυξης εξαρτητικών συμπεριφορών που βλέπουμε να καταδυναστεύουν τους ανθρώπους στις μέρες μας, αφορούν πάνω απ’ όλα τη σχέση του ανθρώπου με την κοινωνία. Οι ουσίες ως τέτοιες, νόμιμες ή παράνομες, αλλά και η εξάρτηση ενός ατόμου από συγκεκριμένες συμπεριφορές, είναι ένα μέσο φυγής από μιαν αφόρητα αδιέξοδη προσωπική και κοινωνική πραγματικότητα, όπου το άτομο ψάχνει να βρει αυτά που έχει ανάγκη: έναν κοινωνικό ρόλο, στοιχεία μιας κοινωνικής ταυτότητας, μια θέση κάπου, έστω και σε μια περιθωριακή ομάδα.
Η εξάρτηση συντίθεται από διάφορες παραμέτρους, κοινωνικές, οικονομικές, ατομικές, περιβαλλοντικές, ενώ η αντιμετώπισή της δεν μπορεί παρά να εμπερικλείει την κριτική για ένα κοινωνικό - οικονομικό - πολιτικό σύστημα αρχών και αξιών, που σπρώχνει τους ανθρώπους προς τη φυγή.
Στην Κύπρο του σήμερα, τα κοινωνικά αίτια που γεννούν την εξάρτηση αποτυπώνονται όλο και περισσότερο στους δείκτες ανεργίας και υποαπασχόλησης, στην κοινωνική ανασφάλεια, στην εμπορευματοποίηση των σχέσεων, στην αποξένωση και την αλλοτρίωση της ανθρώπινης προσωπικότητας, στην ολοένα αυξανόμενη περιθωριοποίηση και τον κοινωνικό αποκλεισμό των ευάλωτων συνανθρώπων μας.
Σε αυτήν την Κύπρο, δεν έχουμε το δικαίωμα να μιλούμε για συρρίκνωση των πόρων στη δημόσια υγεία, όταν διεθνείς μελέτες αποτυπώνουν με σαφήνεια ότι για καθένα (1) ευρώ που διατίθεται για τη θεραπεία εξοικονομούνται από 4,6 μέχρι 6,5 ευρώ, ανάλογα με το είδος του προγράμματος. Ακόμη και στην περίπτωση που υιοθετούμε μια καθαρά οικονομική προσέγγιση, δεν μπορούμε να προσπερνούμε το γεγονός ότι το κόστος παραμονής σε μια θεραπευτική κοινότητα είναι μικρότερο από αυτό του εγκλεισμού!
Δεν μπορούμε να δεχόμαστε αδιαμαρτύρητα, περιοριστικά μέτρα σε σχέση με πολιτικές Μείωσης της Βλάβης, όταν το κόστος προμήθειας καθαρών συριγγών για ένα χρόνο για ένα άτομο ανέρχεται σε 500 ευρώ, ενώ η θεραπεία για το HΙV για έναν ασθενή σε 6.000! (EMCDDA, NIDA USA, ΚΕΘΕΑ, Ελλάδα).
Τώρα είναι η ώρα για να στηρίξουμε ως κοινωνία αυτούς που μας έχουν περισσότερο ανάγκη, τώρα είναι η στιγμή για να βρούμε νέες οδούς συνεργασίας, για να στήσουμε νέες συνέργειες που φάνταζαν αδύνατες!
Ας μετατραπεί η επετειακή μέρα, αφετηρία ανάληψης ατομικής και συλλογικής δράσης για διασφάλιση των δικαιωμάτων των ανθρώπων της Κύπρου σε αξιοπρεπείς συνθήκες διαβίωσης, και απρόσκοπτη πρόσβαση στη θεραπεία γι' αυτούς που τη χρειάζονται!
ΔΡ. Χ. ΓΕΩΡΓΙΟΥ
Πρόεδρος Αντιναρκωτικού Συμβουλίου Κύπρου
