Αυτές τις μέρες, με αφορμή τη Διεθνή Ημέρα κατά της Ομοφοβίας, λαμβάνουν χώραν εξαιρετικά σημαντικές εκδηλώσεις, οι οποίες αφορούν όλες τις πτυχές της κοινωνικής, πολιτιστικής και πολιτικής ζωής. Όπως είναι γνωστό, ο λόγος που η 17η Μαΐου επιλέγηκε για την επέτειο αυτή, οφείλεται στο γεγονός ότι, στις 17 Μαΐου 1990, η ομοφυλοφιλία έπαψε να θεωρείται ασθένεια από την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας. Στο επίκεντρο των εκδηλώσεων βρίσκεται το Φεστιβάλ Περηφάνιας, το οποίο για πρώτη φορά φέτος οργανώνεται στη χώρα μας.
Το Φεστιβάλ Περηφάνιας εκφράζει και συνοψίζει την επιθυμία και ανάγκη όλων μας για μια κοινωνία ανεκτική, απαλλαγμένη από διακρίσεις, με σεβασμό στη διαφορετικότητα και παράλληλα μια πολιτεία πρόθυμη να διασφαλίσει θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα για κάθε άτομο ξεχωριστά, χωρίς διάκριση στη βάση του σεξουαλικού προσανατολισμού ή της ταυτότητας φύλου. Είναι, παράλληλα, μια ευκαιρία, και συνάμα μια πρόκληση, για την ΛΟΑΔ κοινότητα να ενισχύσει την ορατότητα και τη δυναμική της παρουσία στην κυπριακή κοινωνία και να περάσει το μήνυμα ότι ο σεξουαλικός προσανατολισμός και η ταυτότητα φύλου δεν αποτελούν λόγο ντροπής, αποκλεισμού και περιθωριοποίησης αλλά αναπόσπαστο στοιχείο της ανθρώπινης υπόστασης και της προσωπικότητας του κάθε ατόμου, και άρα ως τέτοιο, λόγο υπερηφάνειας.
Με άλλα λόγια, μέσω του Φεστιβάλ εκδηλώνεται το δικαίωμα των ανθρώπων στον αυτοπροσδιορισμό και στην ελεύθερη εκδήλωση και ανάπτυξη της προσωπικότητάς τους στον δημόσιο χώρο. Η ΛΟΑΔ κοινότητα συχνά υφίσταται διακρίσεις και αρνητικές συμπεριφορές. Ομοφοβία είναι ο φόβος, η αποστροφή, ή οι διακρίσεις κατά της ομοφυλοφιλίας ή σε βάρος των ομοφυλόφιλων. Η ομοφοβία μπορεί να περιλαμβάνει ακόμη μίσος, εχθρότητα ή αποδοκιμασία των ομοφυλόφιλων ανθρώπων, της ομοφυλοφιλικής συμπεριφοράς, που οδηγεί στην εκδήλωση μισαλλοδοξίας. Συχνά φτάνει ώς το σημείο να εκδηλώνεται πολύ επικίνδυνα, όπως μέσω λεκτικής βίας και με ομοφοβικά εγκλήματα μίσους όπως επιθέσεις, ξυλοδαρμούς, ακόμη και δολοφονίες.
Σύμφωνα με τον Οργανισμό Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ε.Ε. (Fundamental Rights Agency-FRA), ο φόβος που δημιουργούν οι δηλώσεις και τα εγκλήματα μίσους εμποδίζουν τα ΛΟΑΔ (Λεσβίες, Ομοφυλόφιλοι, Αμφισεξουαλικοί, Διαφυλικά άτομα) άτομα να συμμετάσχουν πλήρως στην κοινωνία. Κάποιες έρευνες καταδεικνύουν ότι σε ορισμένα κράτη μέλη, το 50% περίπου των ΛΟΑΔ ατόμων έχουν πέσει θύματα δηλώσεων ή εγκλημάτων μίσους. Επειδή δεν υπάρχει ενιαία κοινοτική νομοθεσία, κάθε κράτος μέλος ακολουθεί τη δική του προσέγγιση στο θέμα αυτό.
Με βάση έρευνα του ευρωβαρομέτρου του 2008, η Ελλάδα και η Κύπρος αποτελούν χώρες όπου οι διακρίσεις λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού είναι πολύ διαδεδομένες. 73% έναντι 51% που είναι ο ευρωπαϊκός μέσος όρος.
Η Αρχή κατά των Διακρίσεων του Γραφείου Επιτρόπου Διοικήσεως στηρίζει ενεργά και δυναμικά κάθε προσπάθεια για εξάλειψη των διακρίσεων και προώθηση των διεκδικήσεων της ΛΟΑΔ κοινότητας για ίση μεταχείριση. Υπήρξε ο πρώτος θεσμός, η πρώτη κυπριακή ανεξάρτητη Αρχή, που έφερε στο προσκήνιο και πυροδότησε τον δημόσιο διάλογο για το θέμα της αναγκαιότητας της ρύθμισης των ομόφυλων συμβιώσεων, του ομοφοβικού λόγου ως ρητορικής μίσους, της διαφύλαξης των δικαιωμάτων των τρανσέξουαλ ατόμων και της εξάλειψης των διακρίσεων εις βάρος τους.
Από το 2010, που υποβλήθηκε η πρώτη Έκθεση της Αρχής κατά των Διακρίσεων, μέχρι σήμερα έγιναν σημαντικά βήματα προόδου. Αυτήν τη στιγμή εκκρεμούν δύο νομοσχέδια, το ένα για τη ρύθμιση του συμφώνου συμβίωσης και το δεύτερο για την ποινικοποίηση της ομοφοβικής ρητορικής, που καταδεικνύουν ότι σιγά-σιγά αλλά σταθερά η κυπριακή πολιτεία προχωρεί προς την κατεύθυνση της ενδυνάμωσης της ισότητας και της καταπολέμησης των διακρίσεων στη χώρα μας.
Θέλω να πιστεύω ότι θα επιδειχθεί, με αποτελεσματικό και δυναμικό τρόπο, η απαραίτητη πολιτική βούληση για άμεση προώθηση και ψήφιση των δύο νομοσχεδίων. Ο πλήρης σεβασμός των δικαιωμάτων της ΛΟΑΔ κοινότητας δοκιμάζει τις αρχές και τον βαθμό ανεκτικότητας της κυπριακής κοινωνίας. Δοκιμάζει, επίσης, την προσήλωσή μας σε θεμελιώδεις αρχές του κράτους δικαίου και του νομικού και δικαιικού μας πολιτισμού. Η καλλιέργεια κουλτούρας αποδοχής και σεβασμού της διαφορετικότητας διαμορφώνει και ενδυναμώνει ένα περιβάλλον σεβασμού των δικαιωμάτων όλων ανεξαίρετα των μελών μιας κοινωνίας.
ΕΛΙΖΑ ΣΑΒΒΙΔΟΥ
Επίτροπος Διοικήσεως και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων
