Οι έννοιες «αποκρατικοποίηση» και  «ιδιωτικοποίηση» χρησιμοποιούνται κατά κόρον σήμερα στην Κύπρο, αλλά σημαίνουν για τον καθένα που τις χρησιμοποιεί ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΑ πράγματα και επιδέχονται πολλαπλές ερμηνείες.  Μπορείς πχ, άνετα, να βρεις σήμερα στην Κύπρο δύο κόμματα που να διακηρύττουν, το ένα ότι είναι υπέρ της ιδιωτικοποίησης των Ημικρατικών Οργανισμών και το άλλο εναντίον της ιδιωτικοποίησης, και όταν σου δώσουν αναλυτικά την πρότασή τους, να διαπιστώσεις ότι είναι ταυτόσημη.

Προσωπικά θεωρώ πιο κατάλληλη τη χρήση της λέξης ΑΠΟΚΡΑΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ αντί της λέξης ιδιωτικοποίηση.  Πριν όμως συνεχίσω την ανάλυσή μου, ΟΦΕΙΛΩ (για τους λόγους που εξήγησα πιο πάνω) να ορίσω εκ των προτέρων τη σημασία που εγώ προσδίδω στη λέξη αποκρατικοποίηση.

Αποκρατικοποίηση = «Ο τερματισμός της Διοίκησης-Διαχείρισης των Ημικρατικών Οργανισμών από το Κράτος και η λειτουργία τους με βάση τους κανόνες της αγοράς και τις πρακτικές Διακυβέρνησης ιδιωτικών εταιρειών».

Διαπιστώσεις:

• Το Κυπριακό Κράτος ως ιδιοκτήτης των Ημικρατικών Οργανισμών (ΗΟ), ΑΠΕΔΕΙΞΕ, στην 53χρονη ιστορία του, ότι είναι ΑΝΑΞΙΟ και ΑΝΙΚΑΝΟ να διαχειριστεί σωστά τον εθνικό αυτό πλούτο που λέγεται ΗΟ.

• Θα μπορούσαν οι ΗΟ να ήταν πιο προσοδοφόροι αν τύγχαναν σωστής Διακυβέρνησης.

• Ενώ οι ΗΟ ανήκουν στο Κράτος, στην ουσία η Διακυβέρνησή τους ασκείται από τα κόμματα, σε συνεργασία με το οικονομικό-καπιταλιστικό κατεστημένο του τόπου.

• Το πιο πάνω γεγονός οδηγεί τους ΗΟ σε απουσία χρηστής διοίκησης, αναξιοκρατία, διασπάθιση δημόσιου χρήματος και γενικά κακοδιαχείριση.  Αυτά με τη σειρά τους έχουν ως αποτέλεσμα, η απόδοση κεφαλαίου και η παραγωγικότητα των ΗΟ να είναι χαμηλότερη απ’ ότι θα μπορούσε να ήταν αν τα πιο πάνω φαινόμενα δεν υπήρχαν και αντί αυτών υπήρχε ορθή Διακυβέρνηση.

• Η πείρα δείχνει ότι η αδυναμία ορθολογιστικής Διακυβέρνησης των ΗΟ είναι ΕΓΓΕΝΗΣ στο Κυπριακό Κράτος και την Κυπριακή κοινωνία, ΚΑΙ ΔΕΝ ΔΙΑΦΑΙΝΟΝΤΑΙ ΤΑΣΕΙΣ ΠΟΥ ΝΑ ΑΦΗΝΟΥΝ ΠΕΡΙΘΩΡΙΑ ΑΙΣΙΟΔΟΞΙΑΣ ΟΤΙ ΑΥΤΟ ΠΡΟΚΕΙΤΑΙ ΝΑ ΑΛΛΑΞΕΙ, ΤΟΥΛΑΧΙΣΤΟΝ ΤΑ ΕΠΟΜΕΝΑ 50-100 ΧΡΟΝΙΑ.

• Η διαπίστωση αυτή οδηγεί στο συμπέρασμα ότι ΕΠΙΒΑΛΛΕΤΑΙ να γίνει ΑΠΟΚΡΑΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ των ΗΟ (όπως την ορίσαμε πιο πάνω) ως η μόνη θεραπεία στις πιο πάνω αδυναμίες.

• Αυτό ΔΕΝ ΣΗΜΑΙΝΕΙ βέβαια ότι το κράτος δεν μπορεί να συνεχίσει να κατέχει μέρος από το μετοχικό κεφάλαιο των Οργανισμών.  ΕΠΙΒΑΛΛΕΤΑΙ όμως, ΝΑ ΜΗΝ ΕΧΕΙ ΚΑΝΕΝΑ ΛΟΓΟ ΣΤΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΤΟΥΣ (παρά μόνο να εισπράττει το μέρισμά του).

• Εξυπακούεται επίσης πως, ΣΕ ΚΑΜΙΑ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΑΡΟΥΝ ΤΟΝ ΕΛΕΓΧΟ ΤΩΝ ΑΠΟΚΡΑΤΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΩΝ ΗΟ ΚΥΠΡΙΟΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΕΣ.  Οι εγγενείς αδυναμίες που υπάρχουν στο Κυπριακό Κράτος ως επιχειρηματία, ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΚΑΙ ΣΤΟΥΣ ΙΔΙΩΤΕΣ ΚΥΠΡΙΟΥΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΕΣ.

• Αυτό συμβαίνει διότι τα κακά του Κυπριακού Κράτους, που είναι η κομματοκρατία, η λαμογιά, η απατεωνιά, το βόλεμα, η αρπαχτή κλπ, υπάρχουν και στον ιδιωτικό τομέα της Κύπρου (αφού τα κακά αυτά "έχουν περάσει στο DNA του Κυπραίου").  Γι’ αυτό οι αδυναμίες που παρατηρούνται στην Διακυβέρνηση των ΗΟ θα συνεχίσουν να παρατηρούνται και στην περίπτωση που η διοίκηση-διαχείριση τους αποδοθεί σε Κύπριους επιχειρηματίες.  Κάτι τέτοιο λοιπόν πρέπει να είναι ΕΚΤΟΣ ΣΥΖΗΤΗΣΗΣ, αφού θα ήταν ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΙΚΟ.  Παρά να γίνει κάτι τέτοιο προτιμότερο θα ήταν να παραμείνουν οι ΗΟ στη διαχείριση του Κράτος, αφού σε μια τέτοια περίπτωση ο Κυπριακός Λαός όχι μόνο ΔΕΝ ΘΑ ΚΕΡΔΙΣΕΙ ΤΙΠΟΤΕ αλλά αντίθετα θα χάσει (τα κακά δεν θα διρθωθούν, τα κέρδη δεν θα αυξηθούν και μεγάλο μέρος των κερδών θα πηγαίνει στον ιδιώτη).

• Η αποκρατικοποίηση της Cyta θα έπρεπε να είχε ήδη γίνει εδώ και αρκετά χρόνια.  ΤΩΡΑ, με τις παρούσες οικονομικές συνθήκες της Κύπρου, είναι η χειρότερη στιγμή για να γίνει.  Δυστυχώς όμως ΕΠΙΒΑΛΛΕΤΑΙ να γίνει.

• Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι η Cyta θα πρέπει να γίνει βορά των θηρίων της καπιταλιστικής ζούγκλας.

• Με μια ΣΩΣΤΗ ΑΠΟΚΡΑΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ της Cyta, το Κράτος θα εξακολουθήσει να βγάζει τα ίδια ή ακόμα και περισσότερα λεφτά από τη Cyta, από αυτά που βγάζει σήμερα.  Αυτό μπορεί να συμβει επειδή, το 60% πχ των μερισμάτων από τα κέρδη της αποκρατικοποιημένης - και διαχειριστικά νοικοκυρεμένης - Cyta μπορεί να είναι περισσότερα λεφτά απ' ότι το 100% του μερίσματος από τα κέρδη της σημερινής κρατικής - και καταληστευμένης - Cyta.

• Για να επιτευχθούν όμως οι στόχοι της αποκρατικοποίησης πρέπει ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΩΣ τον έλεγχο της Cyta να αναλάβει Στρατηγικός Επενδυτής ΠΟΥ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΜΕΓΑΛΟΣ ΚΑΙ ΑΞΙΟΠΙΣΤΟΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ.

• Τα επιχειρήματα που ακούονται ότι, τάχα, με την αποκρατικοποίηση της Cyta θα βελτιωθεί ο ανταγωνισμός, θα πέσουν οι τιμές, θα καλυτερεύσει η ποιότητα της παρεχόμενης υπηρεσίας, ΕΙΝΑΙ ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ.  Όλα αυτά στην καλύτερη περίπτωση θα παραμείνουν τα ίδια, και υπάρχει και ο κίνδυνος να χειροτερέψουν.  Εδώ θα είμαστε και να το θυμηθείτε.

• Το μόνο που πραγματικά θα επιτευχθεί με την αποκρατικοποίηση της Cyta θα είναι η ΑΥΞΗΣΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΤΗΤΑΣ και η ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΑΠΟΔΟΣΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ.

Συμπεράσματα:

• Ο μοναδικός λοιπόν πραγματικός λόγος για τον οποίο χρειάζεται να γίνει η αποκρατικοποίηση της Cyta είναι για να απαλλαγεί από την κομματοκρατία, για να μπορέσει να λειτουργήσει με χρηστή διοίκηση, αξιοκρατία και ορθή εταιρική Διακυβέρνηση.  Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα αύξηση της ικανοποίησης του προσωπικού, αύξηση της παραγωγικότητας και αύξηση της απόδοσης κεφαλαίου.

• ΠΡΟΣΟΧΗ ΟΜΩΣ : Άλλο αποκρατικοποίηση και άλλο ΞΕΠΟΥΛΗΜΑ.  Αυτό που η Κυβέρνηση ετοιμάζεται να κάνει σήμερα είναι ΔΥΣΤΥΧΩΣ ΞΕΠΟΥΛΗΜΑ.

• Εν κατακλείδι, πιστεύω πως εξακολουθούν να υπάρχουν οι τρόποι και τα χρονικά περιθώρια - ακόμα και σήμερα - έτσι ώστε η αποκρατικοποίηση της Cyta να γίνει με τον σωστό τρόπο.

**Ο Χάρης Παφίτης είναι Πρόεδρος της Συντεχνίας Επιστημονικού Προσωπικού της Cyta