Το πορτρέτο ενός Σουλτάνου και η άσπρη πετσέτα της Λευκωσίας
To AKP κέρδισε τις εκλογές στην Τουρκία με ποσοστό που αγγίζει το 50% (49,3%), μέσα σε κλίμα πόλωσης και τρόμου, καταλαμβάνοντας 316 από τις 550 συνολικά έδρας της Μεγάλης Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης.
Έχει μεν την απόλυτη πλειοψηφία των 276 εδρών, όμως του υπολείπονται 14 έδρες για το ποσοστό των 3/5, δηλαδή των 330, για την αλλαγή του Συντάγματος και τη μετατροπή της υφιστάμενης Κοινοβουλευτικής σε μια μορφή Προεδρικής Δημοκρατίας. Το υπόλοιπο των 14 εδρών σημαίνει διάλογο με τα υπόλοιπα κόμματα. Όμως, σε μια χώρα όπως η Τουρκία, υπάρχουν πολλοί τρόποι, θεμιτοί και αθέμιτοι, για να γίνει η δουλειά του Ερντογάν.
Βία και ιδιομορφία
Βεβαίως, τα όσα συνέβησαν στις εκλογές, δηλαδή η βία, οι απειλές, ακόμη και η παρουσία αρμάτων έξω από εκλογικά κέντρα, φανερώνουν ότι ο Ερντογάν δεν έχει αναστολές. Συνεπώς, η νίκη του δεν στηρίζεται μόνο στο δίλημμα σταθερότητα με το AKP ή πολιτική και οικονομική αστάθεια, αλλά και στην πρόθεση του Τούρκου Προέδρου να προχωρήσει διά πυρός και σιδήρου στην επιβολή των φιλοδοξιών και των σχεδιασμών του. Έχουμε δηλαδή ένα καθεστώς αστυνομικό και στρατοκρατικό, με ισλαμογενή χαρακτήρα, και με πινελιές δημοκρατίας που προσφέρουν μερικό και μόνο άλλοθι στις συνεχείς παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και στη διαφθορά. Πρόκειται για καθεστώς ιδιόμορφο, το οποίο όχι μόνο τις μειονότητες δεν σέβεται, ούτε καν τους Τούρκους πολίτες.
Κουρδικές ζώνες και καρκίνωμα
Οι Κούρδοι, πάντως, δεν είναι μόνο στα βουνά, αλλά και στη Βουλή. Και η μεγάλη πληγή της Τουρκίας είναι το Κουρδικό. Ειδικώς με τα όσα συμβαίνουν στη Συρία, η Άγκυρα δεν είναι καθόλου ικανοποιημένη για τους εξής λόγους:
1. Υπάρχει ήδη αυτόνομη περιοχή των Κούρδων στο βόρειο Ιράκ.
2. Υπάρχουν οι φωνές που ισχυρίζονται ότι μέσα στα πλάνα των ΗΠΑ είναι η δημιουργία κουρδικής ζώνης και στη Συρία. Μια αντίληψη που δεν βρίσκει αντίθετους τους Ρώσους, που έσπευσαν να καλύψουν το κενό των Αμερικανών και να υπερασπιστούν τα δικά τους εθνικά συμφέροντα στην περιοχή, κάτω από τον μανδύα της καταπολέμησης της τρομοκρατίας, όπως άλλωστε πράττουν οι ΗΠΑ και οι λοιποί δυτικοί σύμμαχοι. Η παρέμβαση της Μόσχας βόλεψε την Ουάσιγκτον, διότι απέτρεψε τον τουρκικό σχεδιασμό για δημιουργία ζώνης ασφαλείας, με απώτερο στόχο να κτυπήσει η Άγκυρα τους Κούρδους και να αποτρέψει τους όποιους σχεδιασμούς τους. Οι Αμερικανοί θα ήθελαν να βάλουν μέσω Συρίας ακόμη ένα κουρδικό στιλέτο μετά από εκείνο του Ιράκ στην πλάτη της ατίθασης Τουρκίας.
3. Υπάρχει εσωτερικό εντός της Τουρκίας πρόβλημα με τους Κούρδους, που απειλεί τη συνοχή και την εδαφική της ακεραιότητα.
Το Κουρδικό είναι μια πληγή που δεν κλείνει και εξελίσσεται σε καρκίνωμα για την Άγκυρα. Η βία δεν μπορεί να απορροφήσει τους κραδασμούς των κουρδικών αντιδράσεων. Και είναι τόσο μεγάλος ο αριθμός του κουρδικού πληθυσμού, που δεν μπορεί να αφανιστεί ακόμη και αν η Άγκυρα φτάσει στα άκρα των άκρων. Είναι δε, πρόδηλο ότι η πολιτική αστάθεια, λόγω του αντιδημοκρατικού τουρκικού καθεστώτος και της απάντησης των Κούρδων μέσω στρατιωτικής δράσης, γεννά διαρκή ζητήματα ασφάλειας που επηρεάζουν την πολιτική της Άγκυρας να εμπεδωθεί ως ενεργειακός κόμβος. Μια εξέλιξη που είναι συναφής με τον στρατηγικό της στόχο γι' ανάδειξή της σε πρώτη στην περιοχή μας περιφερειακή δύναμη, ισχυρότερη ακόμη και από αυτό το Ισραήλ.
Στόχοι αναθεωρητικής πολιτικής
Και επειδή περί τουρκικής περιφερειακής δύναμης ο λόγος, θα πρέπει να αναφερθούν τα τουρκικά βήματα για την επίτευξη του στόχου αυτού, καθότι έχουν άμεση σχέση με την Κύπρο:
Πρώτο, εφαρμογή της αναθεωρητικής πολιτικής, που σημαίνει την αλλαγή του νομικού καθεστώτος που διέπει τις σχέσεις της Τουρκίας με την Ελλάδα από την Θράκη ώς την Κύπρο. Και αυτό σημαίνει:
Α. αλλαγή του νομικού καθεστώτος στο Αιγαίο.
Β. Αλλαγή του νομικού καθεστώτος στη Θράκη και δη σε ό,τι αφορά τη μουσουλμανική μειονότητα, την οποία η Άγκυρα επιδιώκει να καταστήσει ως τουρκική, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Γ. Αλλαγή του νομικού καθεστώτος στην Κύπρο με τη λύση της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας των δυο ισότιμων συνιστώντων κρατών, όπως είχε σχεδιαστεί από τη Βρετανία και την Τουρκία το 1956.
Μια τέτοια εξέλιξη μετατρέπει, όπως είχε δηλώσει το 2011 ο Ταγίπ Ερντογάν, την περιοχή από τη Μαρμαρίδα ώς την Αλεξανδρέττα σε τουρκική λίμνη. Ταυτοχρόνως, τριχοτομεί την κυπριακή ΑΟΖ μεταξύ της ίδιας και των δυο συνιστώντων κρατών, και βάζει πλώρη για τη διχοτόμηση του Αιγαίου. Και αυτό σημαίνει ότι η Τουρκία, εκτός από ενεργειακός κόμβος, μετατρέπεται και σε παραγωγό χώρα.
Δεύτερο, με τη λύση της ομοσπονδίας και την επιβολή της τουρκικής αναθεωρητικής πολιτικής πλήττεται το Ισραήλ παντοιοτρόπως. Η υπερίσχυση Ερντογάν στην Τουρκία δεν αφήνει περιθώρια για ουσιαστική αλλαγή της πολιτικής της Άγκυρας έναντι του Ισραήλ, το οποίο έχει μια μόνο γεωπολιτική και γεωστρατηγική έξοδο. Αυτήν της Κύπρου, η οποία με την ομοσπονδία και τον γεωπολιτικό έλεγχο της περιοχής κλείνει για το Τελ Αβίβ, προσφέροντας στην Τουρκία ακόμη ένα στρατηγικό πλεονέκτημα στην κίνηση στραγγαλισμού του Ισραήλ.
Τρίτο, με τον έλεγχο των πηγών των νερών (Βλέπε φράγματα Ατατούρκ), του φυσικού αερίου στη δική μας περιοχή, καθώς και με τη χρήση της πυρηνικής ενέργειας διά του σταθμού στο Άκουγιου, που οικοδομείται υπό την εποπτεία της Μόσχας, η Τουρκία προσθέτει σημαντικούς συντελεστές ισχύος στην πολιτική της ως περιφερειακή δύναμη.
Τα λάθη και οι εκβιασμοί
Υπό αυτές τις συνθήκες, έχουμε στην Τουρκία έναν Ερντογάν ο οποίος είναι δικτάτορας και συνομιλητής στο Κυπριακό, ο οποίος τα θέλει όλα. Όταν έχει μια τέτοια επεκτατική πολιτική και όταν δεν σέβεται τους ίδιους τους πολίτες της επικράτειάς του και τους λοιπούς γειτονικούς λαούς, ακόμη και αυτό το Ισραήλ που διαθέτει ισχύ, πώς μπορεί κάποιος να εγγυηθεί ή να ισχυριστεί ότι θα σεβαστεί εμάς και την οποιαδήποτε συμφωνία. Εμάς μας θέλει ως κλειδί που θα πλήξει γεωπολιτικά και γεωστρατηγικά και την Ελλάδα και το Ισραήλ.
Ως εκ τούτου, η νέα νίκη του Ερντογάν μας φέρνει πιο κοντά και στην Ελλάδα και στο Ισραήλ. Διότι, και οι τρεις αντιμετωπίζουμε κοινή απειλή και έχουμε κοινά συμφέροντα. Η λογική των ανταλλαγμάτων προς την Τουρκία για να υπογράψει μια ομοσπονδιακή λύση στο Κυπριακό την καθιστά πιο αδιάλλακτη, διότι η Άγκυρα εκλαμβάνει αυτές τις πολιτικές ως αδυναμία. Είναι δε, πρόδηλο ότι μια λύση τουρκικών ομοσπονδιακών προδιαγραφών δεν είναι το τέλος της τουρκικής απειλής, ούτε η εγκατάλειψη της αναθεωρητική αυτοκρατορικής πολιτικής, αλλά η αύξηση της απειλής στην περιοχή και η τροφοδότηση της τουρκικής αναθεωρητικής πολιτικής.
Επειδή, μάλιστα, στις συνομιλίες για το Κυπριακό η τουρκική στάση δεν αλλάζει, ακόμη και ο κ. Ακιντζί προβάλλει θέσεις βαθέος κράτους, είναι λανθασμένη στρατηγικά η δημόσια θέση ότι δεν έχουμε σχέδιο Β'. Ότι δεν έχουμε εναλλακτική στρατηγική και στόχο. Διότι η Τουρκία έχει δυο βασικές επιδιώξεις:
Α. Να έχει στρατηγικό διαπραγματευτικό βάθος, έτσι ώστε ακόμη και όταν προχωρεί σε υποτυπώδεις υποχωρήσεις, να εμφανίζεται συγκαταβατική και να ζητά δυσανάλογα ανταλλάγματα, τα οποία, εάν δεν προσφέρονται, τότε θα εμφανίζεται ο Πρόεδρος Αναστασιάδης και η ελληνοκυπριακή πλευρά ως η σκληρή και αδιάλλακτη. Γεγονός που θα στρέφει τις πιέσεις πάνω μας.
Β. Εάν δεν της δοθούν αυτά που ζητά στις συνομιλίες, να μας φορτώσει -επί τη βάσει της ανωτέρω αναλυθείσας στρατηγικής- την ευθύνη στη δική μας πλευρά και είτε να επιδιώξει με τη βοήθεια άλλων νέα βήματα αναγνώρισης του ψευδοκράτους είτε να εκβιάσει ότι θα το πράξει, για να εισπράξει νέες υποχωρήσεις από τον Πρόεδρο Αναστασιάδη, ο οποίος υποπίπτει στα εξής στρατηγικά λάθη:
1. Φτιάχνει μια καλή εικόνα στον Ακιντζί που δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα, οπότε δεν θα μπορεί μελλοντικά, όπως δεν μπορεί και σήμερα, να καταγγείλει πειστικά, εάν το θελήσει, τις απαράδεκτες θέσεις του. Τις ανέχεται και αφήνει ανοικτό το ενδεχόμενο να γίνουν και αντικείμενο συζήτησης στη βάση του πάρε-δώσε.
2. Η εξευμενιστική έναντι της Άγκυρας πολιτική την καθιστά αδιάλλακτη και αυτό είναι αποτέλεσμα του ότι η Τουρκία δεν έχει κόστος από το Κυπριακό. Προσδοκά μόνο επιπρόσθετα οφέλη.
3. Χωρίς σχέδιο Β', η κυπριακή κυβέρνηση θέτει η ίδια εαυτόν στον τοίχο. Και η Τουρκία θα την κτυπά μέχρι να τη βγάλει νοκ άουτ. Ή θα αναγκαστεί η Λευκωσία να ρίξει άσπρη πετσέτα, προτού δεχθεί τα τελικά κτυπήματα.
Ρεαλιστικές επιλογές του Προέδρου
Η νέα νίκη του Ερντογάν:
1. Επιβεβαιώνει ότι έχουμε απέναντί μας έναν αναξιόπιστο επεκτατιστή, ο οποίος δεν θα σταματήσει να ζητά ακόμη και αν υπογραφεί ομοσπονδία.
2. Η κατάσταση στην Τουρκία και στην περιοχή δεν επιτρέπει, για λόγους ασφάλειας και πολιτικού ρεαλισμού, να περάσει αγωγός από την Κύπρο στα τουρκικά παράλια. Μετά τον «αγωγό της ειρήνης», με τον οποίο τα κατεχόμενα έχουν τεθεί υπό βαθύτερη τουρκική εξάρτηση, θα τεθούμε και υπό ενεργειακή εξάρτηση. Διότι, σημασία δεν έχει μόνο ποιος έχει την κάνουλα του αγωγού, αλλά ποιος διαθέτει την ισχύ και ποιες είναι οι προθέσεις του. Η Τουρκία έχει την ισχύ, εμείς θα είμαστε οι ανίσχυροι και το τουρκυπριακό στοιχείο θα παίζει στην κεντρική κυβέρνηση ό,τι σκοπό του σφυρά η Άγκυρα. Οπότε θα τελούμε υπό καθεστώς «φινλανδοποίησης». Συνεπώς, οι επιλογές μας για μεταφορά του φυσικού αερίου θα πρέπει να είναι άλλες από εκείνην προς την Τουρκία, προ της λύσης και όχι μετά από αυτήν, όπως αξιώνει ο κ. Έιντε, εξυπηρετώντας τα συμφέροντα της Άγκυρας.
3. Και η στάση της ίδιας της Τουρκίας στο Κυπριακό, μέσω του κ. Ακιντζί, κρούει σήμερα τον κώδωνα του κινδύνου και δίδει την ευκαιρία στον Πρόεδρο και στην Κυβέρνηση να διορθώσει τα στρατηγικά του λάθη και να προχωρήσει σε νέες εναλλακτικές στρατηγικές επιλογές, λαμβάνοντας υπ' όψιν την εν Τουρκία κατάσταση και αυτήν της περιοχής μας, ώστε να απεγκλωβιστεί από υφιστάμενους και νέους εγκλωβισμούς.
Η ευκαιρία αυτή εμφανίζεται ως αποτέλεσμα της άκαμπτης τουρκικής πολιτικής στις συνομιλίες και της αδιάλλακτης στάσης της Άγκυρας έναντι του Ισραήλ, που δημιουργεί τις προϋποθέσεις για την επιτάχυνση των διαδικασιών για στρατηγική συνεργασία με το Ισραήλ, από την ενέργεια ώς την ασφάλεια, γι' αλλαγή των ισοζυγίων δυνάμεων και για την αύξηση των αποτρεπτικών μας δυνατότητων, που θα ήταν ταυτοχρόνως δυνατό να επιφέρουν κόστος στην Άγκυρα και να καταστούν εργαλείο που θα προσφέρει εποικοδομητικό κόστος, ώστε η Άγκυρα να υιοθετήσει διαλλακτικότερη πολιτική στο Κυπριακό.
Το τονίζουμε αυτό, διότι τα καρότα, που κατά καιρούς της προσφέρουμε, μέσω των δώρων και της εξευμενιστικής πολιτικής, καταβροχθίζονται από την Τουρκία με ευκολία. Και μετά, εφόσον εμείς δεν διαθέτουμε μαστίγιο, χρησιμοποιεί το δικό της. Και μας ραβδίζει κατ' επανάληψιν χωρίς να βάζουμε μυαλό. Αντί του ρεαλισμού, η ηγεσία μας προτιμά τις ψευδαισθήσεις, οι οποίες αργά ή γρήγορα πληρώνονται ακριβά. Και εμείς υποβάλλουμε εναλλακτικές προτάσεις, για να μη μας πιάσουν στον ύπνο. Διότι, αρκετά πληρώσαμε…
