Οι μεγάλες προκλήσεις και τα μοιραία διλήμματα
H κυβέρνηση και η κοινωνία αντιμετωπίζουν σοβαρότατες προκλήσεις και μοιραία διλήμματα. Αρχίζοντας από την οικονομία είναι ευρέως αποδεκτό ότι το πρόγραμμα της αποκαλούμενης διάσωσης το οποίο συμφώνησε η κυβέρνηση ήταν οδυνηρό ενώ η φιλοσοφία του bail-in δημιούργησε σοβαρότερα προβλήματα απ’ ό, τι έλυσε.
Επιπρόσθετα, άλλο είναι να θεωρείται ότι δεν υπήρχε άλλη επιλογή και εκ των πραγμάτων θα πρέπει να γίνουν σκληρές θυσίες και άλλο είναι ο Υπουργός Οικονομικών να το παρουσιάζει ως Μανιφέστο. Η πραγματικότητα είναι ότι το Μνημόνιο είναι ένα επαχθές πλαίσιο το οποίο οδηγεί τη χώρα σε πολλά δεινά. Παρά το γεγονός ότι επικοινωνιακά δημιουργήθηκε η εντύπωση της επιβολής καθώς και του στρατηγικού μονόδρομου η πραγματικότητα είναι διαφορετική. Η Κύπρος θα μπορούσε να διεκδικήσει ένα βιώσιμο Μνημόνιο εάν είχε ολοκληρωμένη πρόταση προσωρινής και συγκροτημένης εξόδου από την Ευρωζώνη με τη στήριξη της Βρετανίας. Εάν αυτό δεν ήταν δυνατό τα αποτελέσματα της συγκροτημένης εξόδου θα ήταν λιγότερα οδυνηρά σε σχέση με την υφιστάμενη κατάσταση. Πέραν τούτου η Κύπρος θα ήταν ήδη σήμερα σε πορεία ανάκαμψης.
Άλλη μια σκληρή πραγματικότητα είναι ότι παρά τα επικοινωνιακά μηνύματα η κρίση σταδιακά εμβαθύνεται, η ανεργία και τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια αυξάνονται και η δημογραφική αιμορραγία συνεχίζεται. Πάνω απ’ όλα δεν διαφαίνεται προοπτική η οποία θα οδηγήσει την κυπριακή οικονομία προς το τέλος της κατηφορικής πορείας και την πολυαναμενόμενη επανεκκίνηση. Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης θεωρεί ότι οποιαδήποτε σκέψη για εγκατάλειψη της Ευρωζώνης ανήκει στο παρελθόν. Θα ήταν όντως πολύ θετικό να μην υπάρξει η ανάγκη για συζήτηση του ζητήματος αυτού. Είναι όμως σημαντικό να κατανοηθεί ότι το ευρώ δεν είναι ιδεολόγημα. Αντίθετα πέραν της πολιτικής του διάστασης είναι σημαντικό εργαλείο οικονομικής πολιτικής. Εάν η κρίση εμβαθυνθεί και απαιτηθεί νέο Μνημόνιο με επαχθέστερους όρους η κυβέρνηση τι θα πράξει; Θα προχωρήσει με οποιοδήποτε κόστος; Θα πρέπει επίσης να κατανοηθεί ότι σε εθνικό νόμισμα μια χώρα μπορεί να επιστρέψει ως αποτέλεσμα είτε επιλογής είτε κατάρρευσης…
Η κυβέρνηση εργάζεται σκληρά για λύση του Κυπριακού. Στην περίπτωση που υπάρξει κατάληξη ή ουσιαστική πρόοδος, αναμένει η κυβέρνηση οικονομικά οφέλη τα οποία θα συμβάλουν και στην αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης. Η θεώρηση αυτή είναι υπεραπλουστευμένη – ακόμα και αφελής - διότι ενώ μια σωστή λύση του Κυπριακού θα οδηγήσει σε ουσιαστικά οφέλη αυτό δεν συνεπάγεται ότι οποιαδήποτε λύση θα οδηγήσει προς μια τέτοια κατάσταση. Είναι επίσης αφελές να θεωρείται ότι οποιαδήποτε λύση βελτιώνει το status quo, όσο οδυνηρό και να είναι αυτό. Η πραγματικότητα είναι ότι ήδη έχουν παρουσιασθεί σοβαρά προβλήματα στις συνομιλίες. Και τις ψηλές προσδοκίες διαδέχεται ο προβληματισμός. Επιπρόσθετα, ολοένα και περισσότερο εκφράζονται ανησυχίες για το ότι μια λύση χαλαρής ομοσπονδίας και συνομοσπονδίας θα οδηγήσει σε πολιτική, οικονομική, κοινωνική και στρατηγική επιδείνωση των δεδομένων.
Σε σχέση με την ΕΕ, παρά τον πολυδιαφημιζόμενο ευρωπαϊκό προσανατολισμό της κυβέρνησης, ήδη η ΕΕ αποτυγχάνει στο μείζον θέμα της αλληλεγγύης έναντι των χωρών μελών και των πολιτών της, περιλαμβανομένης και της Κύπρου. Ολοένα περισσότερα ρεύματα στις χώρες του Νότου αντιδρούν στην ηγεμονία της Γερμανίας για την οποία καθοριστικό ρόλο έχουν τα συμφέροντα του Βερολίνου. Το γεγονός ότι μια μικρή χώρα του Νότου – η Κύπρος – έχει χρησιμοποιηθεί ως πειραματόζωο εμπεριέχει σοβαρές προεκτάσεις. Επιπρόσθετα, λαμβάνοντας υπ’ όψιν την κρίση στην Ουκρανία και την κλιμάκωση η Κύπρος δεν μπορεί να αποξενωθεί από την Ρωσία καθώς η χώρα αυτή είναι σημαντική για μας πολιτικά, οικονομικά, ιστορικά αλλά και στρατηγικά.
Και ενώ οι προκλήσεις είναι μεγάλες και τα διλήμματα πολύ σοβαρά το εσωτερικό μέτωπο είναι κατακερματισμένο και η αξιοπιστία του πολιτικού συστήματος συνεχώς μειώνεται. Η διαιώνιση της κρίσης οδηγεί σε απαξίωση του πολιτικού συστήματος καθώς και σε μεγαλύτερες τριβές. Είναι πολύ σημαντικό να υπάρχουν οι εναλλακτικές προσεγγίσεις οι οποίες επιτέλους θα δώσουν διέξοδο στον πολυδοκιμαζόμενο κυπριακό λαό.
Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης καλεί σε ενότητα και στον παραμερισμό του «πολικαντισμού». Και ενώ ως αρχές αυτές είναι θετικές πρέπει και ο ίδιος να αναγνωρίσει τις ευθύνες του και να πράξει ανάλογα. Οι εθνικοί και οι κοινωνικοί αγώνες απαιτούν την ευρύτερη δυνατή εμπλοκή, την αξιοκρατία σε όλα τα επίπεδα, την επιστράτευση της γνώσης, τον σεβασμό της αντίθετης άποψης καθώς και τον συνεχή εμπλουτισμό ιδεών και πολιτικών.
