Όταν ακούμε για σεισμούς, η πρώτη λέξη που έρχεται στο μυαλό όλων είναι το μέγεθος σε «Ρίχτερ». Πίσω όμως από αυτή τη λέξη που έγινε παγκόσμιο μέτρο σύγκρισης για τη δύναμη της φύσης, κρύβεται ένας άνθρωπος με πάθος για την επιστήμη και την ακρίβεια: ο Τσαρλς Φράνσις Ρίχτερ (Charles F. Richter).

Από την Καλιφόρνια στα βάθη της Γης
Γεννημένος το 1900 στο Χάμιλτον του Οχάιο, ο Ρίχτερ μεγάλωσε στην Καλιφόρνια, όπου η γη δεν έπαψε ποτέ να τρέμει. Σπούδασε φυσική στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ και συνέχισε τις μεταπτυχιακές του σπουδές στο περίφημο Caltech. Εκεί, η μοίρα του συνδέθηκε με τη σεισμολογία, μια επιστήμη που τότε μόλις έκανε τα πρώτα της βήματα.

Το 1927 εντάχθηκε στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Καλιφόρνιας και συνεργάστηκε με τον Γερμανό σεισμολόγο Μπενό Γκούτενμπεργκ, με τον οποίο δημιούργησε το 1935 την περίφημη Κλίμακα Ρίχτερ.

Πώς γεννήθηκε η Κλίμακα Ρίχτερ

Η ιδέα ήταν απλή αλλά επαναστατική: να υπάρχει ένας ενιαίος τρόπος μέτρησης της ισχύος ενός σεισμού, ανεξάρτητα από το πού συμβαίνει.
Η Κλίμακα Ρίχτερ ήταν λογαριθμική – κάθε μονάδα σήμαινε δέκα φορές ισχυρότερη δόνηση και περίπου 32 φορές περισσότερη ενέργεια. Έτσι, ένας σεισμός 6 Ρίχτερ δεν είναι απλώς λίγο πιο δυνατός από έναν 5 Ρίχτερ, αλλά δεκάδες φορές πιο καταστροφικός.

Η καινοτομία αυτή άλλαξε για πάντα τη σεισμολογία και την πολιτική προστασία, επιτρέποντας στους επιστήμονες να καταγράφουν, να συγκρίνουν και να προβλέπουν με μεγαλύτερη ακρίβεια τη συμπεριφορά της Γης.

Ο σεμνός επιστήμονας που έγινε παγκόσμιο όνομα

Παρά τη φήμη του, ο Ρίχτερ δεν απολάμβανε τα φώτα της δημοσιότητας. Ζούσε λιτά, ήταν βαθιά αφοσιωμένος στην έρευνα και πίστευε ότι «η φύση δεν διαβάζει τις κλίμακές μας». Ήταν λάτρης της ποίησης, των επιστημονικών μυθιστορημάτων και της μουσικής.

Δίδαξε στο Caltech μέχρι τη συνταξιοδότησή του, δημοσιεύοντας πλήθος εργασιών για τη σεισμική επικινδυνότητα και την αντισεισμική θωράκιση.

Από το εργαστήριο στα δελτία ειδήσεων

Κανείς δεν θα φανταζόταν τότε ότι το επίθετό του θα ακουγόταν καθημερινά στα δελτία ειδήσεων κάθε φορά που «η γη σείεται». Από την Καλιφόρνια μέχρι την Κύπρο και την Ιαπωνία, τα «Ρίχτερ» έγιναν το παγκόσμιο μέτρο του φόβου και της αντοχής.

Ακόμη και σήμερα, αν και η επιστημονική κοινότητα χρησιμοποιεί πλέον πιο εξελιγμένα μεγέθη – όπως το «Μέγεθος Σεισμικής Ροπής (Mw)» – το όνομα Ρίχτερ παραμένει συνώνυμο της μέτρησης των σεισμών.

Η παρακαταθήκη του

Ο Τσαρλς Ρίχτερ πέθανε το 1985, αφήνοντας πίσω του μια επιστημονική κληρονομιά που ένωσε επιστήμονες, πολιτικούς και κοινωνίες γύρω από έναν κοινό στόχο: την κατανόηση της δύναμης της φύσης και την προστασία της ανθρώπινης ζωής.

Περισσότερο από έναν αιώνα μετά τη γέννησή του, το όνομά του εξακολουθεί να θυμίζει σε όλους μας ότι η γη κάτω από τα πόδια μας δεν είναι ποτέ πραγματικά ακίνητη.