Το παρόν άρθρο γράφτηκε στην βάση της πληροφόρησης που έχω για την έκθεση της κεντρικής τράπεζας που κατατέθηκε στην Βουλή πρόσφατα σχετικά με τη διαχείριση των ΜΕΔ. Η εικόνα θα ήταν περισσότερο διαφωτιστική αν εκτός από την συγκεντρωτική κατάσταση, η έκθεση της Κεντρικής Τράπεζας επεξηγούσε και ποιοτικά πώς διαμορφώνεται αυτή η εικόνα. Αυτό θα επιτυγχανόταν αν γινόταν επεξήγηση για την μείωση των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων (ΜΕΔ), που οφειλόταν σε κάθε ένα από τους τέσσερις παράγοντες που γενικά και συγκεντρωτικά αναφέρεται στην έκθεση.
Με αυτό τον ποιοτικό διαχωρισμό της εξέλιξης των ΜΕΔ, θα δινόταν με περισσότερη σαφήνεια και θα ήταν πιο ξεκάθαρο κατά πόσο τα Αδειοδοτημένα Πιστωτικά Ιδρύματα (ΑΠΙ) εφαρμόζουν και πώς τον αποτελεσματικό Κώδικα της Κεντρικής Τράπεζας Κύπρου (ΚΤΚ), αλλά και την προοπτική είσπραξης αλλά και των χορηγήσεων που δεν παρουσιάζονται στην έκθεση. Το απλό ποσοτικό αποτέλεσμα δίνει μια εικόνα, αλλά όχι αυτή που θα βοηθήσει στην διαμόρφωση πολιτικών από μέρους του νομοθετικού σώματος για την αντιμετώπιση και επίλυση του προβλήματος στην κοινωνικοοικονομική του διάσταση.
Με βάση τα στοιχεία που παρουσιάζονται στο Παράρτημα Β’ της έκθεσης, λαμβάνοντας υπόψη ότι κατά μέσο όρο οι Τράπεζες αποδέχονται την παραχώρηση ακίνητης περιουσίας έναντι χρέους γύρω στο 65% (σε μερικές περιπτώσεις το ποσοστό αυτό μειώνεται ακόμα και κάτω από το 50%), τότε διαπιστώνουμε ότι, μέσα στο 2018, ένα ποσοστό της τάξης του 12,21% (από τις συνολικές πληρωμές στα ΜΕΔ), προέκυψε από ακίνητα δανειοληπτών. Αυτό σε αξίες ακινήτων/περιουσιών των δανειοληπτών που μεταβιβάστηκε επ’ ονόματι των Τραπεζών αντιστοιχεί σε 640,403,000 ευρώ. Από αυτό μπορεί κάποιος να αντιληφθεί και την κοινωνική διάσταση το όλου θέματος. Ακόμα δε περισσότερο, αν αναλογιστούμε και σε ποιους ανήκουν οι Τράπεζες, διαπιστώνεται και το μέγεθος του προβλήματος που θα προκύψει μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα και προς τα που οδηγείται η όλη κατάσταση, τόσο σε οικονομικό, όσο και σε κοινωνικό και πολιτικό επίπεδο.
Παρά το γεγονός ότι αρκετές εκποιήσεις έχουν αναβληθεί λόγω της εφαρμογής του Σχεδίου ΕΣΤΙΑ, εντούτοις ακόμα και τούτου του γεγονότος, οι εκποιήσεις και η αλλαγή της κυριότητας ακίνητης περιουσίας συνεχίζει να γίνεται σε μεγάλο βαθμό. Ερμηνεύοντας τα δεδομένα του παραρτήματος, διαπιστώνεται με βεβαιότητα η μετακίνηση πλούτου από τα χέρια δανειοληπτών σε άλλους ιδιοκτήτες.
Πρόσθετα, σημαντικό μέρος αυτού του πλούτου από ακίνητα μεταφέρεται στην κυριότητα των Τραπεζών, οι οποίες επίσης ανήκουν σε ξένους κατά κύριο λόγο μετόχους.
Με βάση τα ίδια δεδομένα, διαπιστώνεται πόσο αλλάζει το ιδιοκτησιακό καθεστώς της ακίνητης περιουσίας των Κυπρίων, αλλά και με τι ρυθμούς και σε ποιο βαθμό θα αλλάξει, μετά την ολοκλήρωση της υποβολής των αιτήσεων για το Σχέδιο ΕΣΤΙΑ, αλλά και μετά που θα διαπιστωθεί ότι το σχέδιο δεν λειτούργησε αποτελεσματικά, ένεκα των λανθασμένων κριτηρίων του. Όταν δε ακόμα θα τεθούν σε εφαρμογή και οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί, το πρόβλημα θα είναι ακόμα μεγαλύτερο, με όλες τις κοινωνικές και οικονομικές του αρνητικές επιδράσεις.
Παρατηρούμε λοιπόν ότι ακίνητα αγοραίας αξίας 33 εκ. έχουν αλλάξει ιδιοκτήτη το Γ΄και Δ΄τρίμηνο του 2018, ενώ μόνο για το Α τρίμηνο του 2019 και παρά την αναστολή των εκποιήσεων, έχουν αλλάξει ιδιοκτήτη ακίνητα αξίας 49 εκ. Σχεδόν.
Μόνο δε οι Τράπεζες, έχουν μεταβιβάσει απ’ ονόματί τους ακίνητα αξίας για την περίοδο από 07-12/2018 και 01-03/2019 ακίνητα αξίας 345εκ. Και 105 εκ. Αντίστοιχα.
Η δηλωμένη οικονομική ανάπτυξη της κυπριακής οικονομίας δεν έχει μεταφέρει θετικές επιπτώσεις και στην πραγματική οικονομία ώστε να αρχίσει να δημιουργείται προστιθέμενη αξία για την βελτίωση της οικονομικής θέσης των πολιτών και μικροεπιχειρήσεων. Την προστιθέμενη αξία που δημιουργείται την καρπούνται μια μικρή μερίδα επιχειρηματιών αλλά και η βελτίωση των δημοσιονομικών παραμέτρων.
Είναι καθαρά θέμα επιλογής ποια πολιτική επιλέγουμε και τι στοχεύουμε. Την συνεχιζόμενη φτωχοποίηση του κυπριακού λαού, παρά την πρόσκαιρη δηλωμένη οικονομική ανάπτυξη που θα αποδειχτεί περίτρανα πλασματική, ή την πραγματική ανάπτυξη που θα βασίζεται στην πραγματική οικονομία μέσα από πολιτικές ορθολογιστικής υλοποίησης αναπτυξιακού σχεδιασμού και προγράμματος; Εδώ, φυσικά, απαιτείται ένας σωστός εξ ορθολογιστικός σχεδιασμός και όχι εκσυγχρονισμός του παλιού οικονομικού μοντέλου που μας οδήγησε σε αυτή την κατάσταση.
Αν ληφθούν αποφάσεις και γίνουν τομές, τότε θα έχουμε και πρόοδο και ανάπτυξη και βελτίωση της ποιότητας ζωής του λαού. Αν όχι, η περαιτέρω φτωχοποίηση είναι αναπόφευκτη.
Μέλος Κεντρικής Επιτροπής Κινήματος Οικολόγων – Συνεργασία Πολιτών,
Λουκάς Στυλιανού
