Κάθε γονιός ονειρεύεται να αφήσει κάτι πίσω — ένα σπίτι, ένα χωράφι, ένα κτίριο — ως παρακαταθήκη για τα παιδιά του. Είναι μια πράξη αγάπης, για να ξεκινήσουν την ζωή με θετικό πρόσιμο και μια μορφή ασφάλειας. Κι όμως, έχω δει αμέτρητες φορές αυτό που ξεκινά ως ευλογία να μετατρέπεται σε κατάρα.

Όταν οι γονείς αφήνουν μερίδια στο ίδιο ακίνητο στα παιδιά τους, πιστεύουν ότι ενεργούν δίκαια. «Να παρουν ίσα μερίδια», λένε. Όμως η ζωή δεν λειτουργεί έτσι. Κάθε παιδί μεγαλώνει, παντρεύεται, αποκτά τη δική του οικογένεια, έχει τις δικές του οικονομικές ανάγκες, τις δικές του απόψεις και προτεραιότητες. Ξαφνικά, αυτή η “κοινή” κληρονομιά γίνεται πηγή ατελείωτης έντασης.

Μόλις ένα ακίνητο έχει πολλούς συνιδιοκτήτες, με εξ’αδιαιρέτου μερίδια,  ως επι το πλείστον δεν μπορεί να γίνει τίποτα χωρίς τη συναίνεση όλων. Δεν μπορείς να το πουλήσεις, να το αναπτύξεις, να το ενοικιάσεις ή καν να το συντηρήσεις σωστά αν δεν συμφωνούν όλοι. Και όταν υπάρχουν αδέλφια — μερικές φορές στο εξωτερικό, με διαφορετικούς συζύγους που ψιθυρίζουν στα αυτία τους —σπάνια συμφωνούν.

Ακολουθεί απογοήτευση, οικογενειακές διαμάχες και ρήξεις. Έχω δει αδέλφια που δεν μιλούν πια μεταξύ τους. Σπίτια των γονιών να ρημάζουν επειδή κανείς δεν συμφωνεί αν πρέπει να το πουλήσουν ή να το ενοικάσουν. Γη που παραμένει  ανεκμεταλευτη  για δεκαετίες, περνώντας στα παιδιά των παιδιών των παιδιών, με αποτέλεσμα δεκάδες συνιδιοκτήτες — και κάθε φορά πιο δύσκολο να βρεθεί η χρησή τομή. Οικογένειες που αναλώνονται για χρόνια σε διαμάχες για ένα ακίνητο που τελικά κανείς δεν επωφελείται πραγματικά.

Αυτό που προοριζόταν για ευλογία, γίνεται τελικά ο λόγος που διαλύει την οικογένεια.

Ποια είναι λοιπόν η καλύτερη λύση;

Αν είστε αρκετά τυχεροί να διαθέτετε περιουσία περισσότερο από ένα ακίνητο, αφήστε στο κάθε παιδί ένα ξεχωριστό ακίνητο, ή άλλη περιουσία ίσης αξίας. Αν έχετε μόνο ένα ακίνητο, σκεφτείτε να το πουλήσετε όσο είστε εν ζωή και να μοιράσετε τα έσοδα σε ίσα ποσά. Ναι μεν, τα χρήματα μπορεί να ξοδευτούν εύκολα, αλλά τουλάχιστον το κάθε παιδί θα κάνει τις δικές του επιλογές, με δική του ευθύνη, μακριά από μίση και αντιπαλότητες.

Για όσους θέλουν μια πιο εξιδικευμένη λύση, προτείνω τη δημιουργία εμπιστεύματος (trust). Εκεί, το ακίνητο μεταβιβάζεται σε επαγγελματίες διαχειριστές (trustees) με σαφείς οδηγίες για το πώς τα παιδιά — οι δικαιούχοι — μπορούν να ωφελούνται. Έτσι αποφεύγονται τα αδιέξοδα, οι καθυστερήσεις και οι διαφωνίες, εξασφαλίζεται η δικαιη κατανομή, και πιο σημαντικά διατηρείται στο μέγιστο το περιουσιακό στοιχείο και αξιοποιείται σύμφωνα με τις επιθυμίες σας.

Εν ολίγοις, αγαπήστε τα παιδιά σας ίσα,  αλλά μην τα δέσετε μεταξύ τους με κάτι που μπορεί να καταστρέψει τη σχέση τους.

Άρθρο από τον Βαρνάβα Πλέιπελ, δικηγόρο, συυγραφέα του βιβλίου “Cyprus Property Law and Related Matters: 500+ Frequently Asked Questions” (www.thepropertylawyer.eu) 

Ο Βαρνάβας Πλέιπελ ειναι δικηγόρος.